DSCN6515 (Kopiowanie)

granicach, dlatego też przy opisach ryb (np. w kluczach do rozpoznawania gatunków) podaje się tzw. lyftfeiihiszczcnin. Skóra ryby chroni ją przed urazami, ułatwia pomszanic się w wodzie (śluz wydzielany pr/ez gruczoły w wielowarstwowym naskórku), a także jest zwykle nieprzepuszczalna dla wody.

Kostnos/.kieletowc - jak sama nazwa wskazuje - mają szkielet zbudowany z kości, w którym wyróżnić możemy czaszkę i kręgosłup (razem tworzące tzw. szkielet osiowy) oraz powiązane itagsoslupcm żebra i szkielety płetw (parzystych i nieparzystych). Szkielet płetw piersiowych (lyc. 7-154) tworzy pas barkowy i przyrośnięty jest do czaszki, natomiast pas miednicowy, utworzony przez szkielet płetw brzusznych, tkwi w mięśniach tułowia. Płetwy nieparzyste też na ogół nie mają połączenia kostnego z resztą szkieletu. Płetwa ogonowa służy rybie do poruszania się; pozostałe mają funkcję stateczników, przy czym płetwy nieparzyste (grzbietowe i odbytowe) zapobiegają przechyleniom ciała na boki, a parzyste (piersiowe i brzuszne) służą do sterowania i do powolnych ruchów. Szkielet płetwy to szereg pręcikowatych kości (“ości”), zwanych promieniami twardymi i chnzęstnych lub lącznotkanowych promieni miękkich, wraz mięśniami podtrzymujących fałd skóry. Pizy opisach poszczególnych gatunków ryb podaje się tzw. symbol płetw. W symbolu tym zawarta jest informacja, z ilu promieni miękkich i twardych składa się szkielet danej płetwy; ułatwia to rozpoznanie gatunku. Płetwy oznaczone są symbolami literowymi i tak: płetwa grzbietowa - oznaczona jest symbolem D, płetwa piersiowa - oznaczona jest symbolem P, płetwa brzuszna - oznaczona jest symbolem V, płetwa odbytowa - oznaczona jest symbolem A, płetwa ogonowa - oznaczona jest symbolem C.

Na przykład symbol płetw łososia (Salmo salar): DIII-V/9-12, A III-IV/7, P1/13, V I-II/7-9.C 19, oznacza, że u tego gatunku płetwa grzbietowa może mieć od trzech do pięciu (III-V) promieni twardych i dziewięć do dwunastu (9-12) promieni miękkich, płetwa odbytowa (A) ma trzy albo cztery promienie twarde (HI-IV) i siedem miękkich (7), każda z parzystych płetw piersiowych ma jeden promień twardy (I) i trzynaście miękkich (13) i tak dalej. U okonia (Perca jhmatiUs) płetwa grzbietowa podzielona jest na dwie części (ryc. 7-154) i zapisujemy ją jako dwie litery “D” z indeksami 1 i 2 udoju: D, i D . Symbol płetw okonia jest więc następujący (proszę to porównać z rysunkiem): D,XlII-XVH,b, I-III/13-15, A11/7-10, P 14, V1/5, C 17.Urybdwudysznych(ryc.2-19)płetwysą pierzaste, tzn. na szkieletowej osi płetwy promienie przymocowane są pierzasto. Płetwy mogą być przekształcone w kolce chroniące przed atakami drapieżników (ciemik - Gaslerosieus aculeatus), mogą też ulegać innym zmianom. Przedni odcinek płetwy grzbietowej u podnawki (Eeheneis naucrales) jest przesunięty na przód głowy i przekształcony w przy Igę. dzięki której ryba może przysysać się do ciała rekinów, podróżując w ten sposób "na gapę" na duże odległości i mając dostęp do resztek pokarmowych z uczty potężnego drapieżnika. U żyjącej w Bałtyku babki czarnej (Globus niger) płetwy brzuszne połączone są błoną w lejek, dzięki któremu ryba może przysysać się do kamieni na dnie. Tzw. rvbv latające, np. ptaszor (Exocoetus volitans) mają silnie rozrośnięte płetwy piersiowe, co umożliwia im ślizgowy lot w powietrzu ponad powierzchnią wody. U przedstawicieli rodziny skoczkowatych (Periophtalmidae) długie płetwy piersiowe przekształciły się praktycznie rzecz biorąc | parę łapek, na których zwierzęta biegają, a nawet wskakują na gałęzie niskich krzewów; inne przystosowania (zaciskane wieczko skrzelowe. zapobiegające wysychaniu skrzel, osłaniane powiekami oczy itp.) umożliwiają skoczkom spędzanie większej części dnia na lądzie i polowanie tam na owady.

Czaszka ryb kostnoszkieletowych składa się z mózgoczaszki i trzewioczaszki. których części | przeważnie skostniałe. W kręgosłupie wyróżnić możemy dwa odcinki: tułowiowy i ogonowy "odróżnieniu od kręgowców lądowych, dla których kręgosłup stanowi podporę całego ciału ¹ Połączony jest ze szkieletem kończyn, w przypadku ryb taka jego funkcja jest zbędna, bo siły przyciągania ziemskiego równoważone są siłami wyporu wody; kręgosłup ryby stanowi zatem oh Mnustną, przenosi skurcze mięśni i przede wszystkim zapobiega skracaniu się ciula podca.i-. jego