I ou
łfioloRia - repvr
endorfiny ulega zahamowaniu, co może prowadzić do groźnych efektów fizjologicznych; nieraz ponowne wytwarzanie prawidłowych ilości endorfiny następuję dopiero po dość długiej przerwie Praktycznie biorąc stosowanie przez dłuższy czas niemal każdego z leków poprawiających samopoczucie prowadzi do psychicznego uzależnienia; w tym przypadku odstawienie leku prowadzi do stanu depresji i bardzo wzmożonego pragnienia ponownego przyjęcia środka terapeutycznego. Poza tym częste przyjmowanie określonych lekarstw prowadzi do stanu tolerancji. Komórki wątroby wytwarzają wtedy większą ilość enzymów metabolizujących, które powodują unieczynnianie leku- wówczas pożądany efekt można uzyskać jedynie poprzez zwiększanie jego dawki
Spośród narkotyków najszerzej stosowana jest obecnie kokaina. W nielegalnych laboratoriach produkuje się tzw. crack (czytaj: krak). preparat, który uzależnia wielokrotnie (nawet 10-krotnie) silniej niż czysta kokaina, a dodawany jest do tytoniu. Kokaina uwalnia neurotransmittery w mózgu (noradrenalinę i dopaminę) i blokuje ich resorpcję, co powoduje pobudzenie układu nerwowego współczulnego na 5-10 minut. W tym czasie osoba paląca tytoń z kokainą odczuwa uczucie euforii, ogromu doznań intelektualnych oraz wiary w siebie. Po kilkunastu minutach (gdy poziom uwolnionych neurotransmitterów spada) następuje uczucie silnej depresji i pojawia się potrzeba nowych doznań. Stąd też osoby uzależnione od kokainy spędzają całe dnie nie pracując, nie jedząc ani nie pijąc lecz paląc crack, a pieniądze potrzebne na zdobycie narkotyku uzyskują często w wyniku działalności kryminalnej (kradzieże, napady, prostytucja). Spizyja temu fakt, iż kokaina niszczy komórki nerwowe mózgu, doprowadzając do zmęczenia, utraty pamięci, bezsenności, utraty popędu płciowego, objawów gwałtownego gniewu oraz do skłonności samobójczych; poza tym powoduje niebezpieczny wzrost ciśnienia krwi i uszkadza narządy miąższowe (wątrobę, płuca). Podobne jest działanie nikotyny, zawartej w tytoniu i wdychanej z dymem papierosowym; przeciętnie jeden wypalony papieros niszczy 7-9 komórek nerwowych (a komórki te się nie odnawiają). Poza tym dym papierosowy zawiera ponad 100 szkodliwych substancji, w tym liczne karcinogeny (związki chemiczne powodujące powstanie chorób nowotworowych). Na szkodliwe działanie dymu papierosowego narażeni są nie tylko palacze, ale również osoby przebywające w pobliżu.
W Polsce do ciągle jeszcze najczęściej nadużywanych używek należy alkohol etylowy, spożywany najczęściej pod postacią wódki, wina lub piwa. Związek ten jest szybko wchłaniany do krwi, następnie zaś w wątrobie utleniany do aldehydu octowego. Aldehyd octowy jest silniejszą trucizną niż alkohol, powoduje zatem objawy zatrucia (tzw. kac). Następnie aldehyd utleniany jest do kwasu octowego, po czym - w szeregu przemian metabolicznych — do dwutlenku węgla i wody. Około 10% spożytego alkoholu wydala się w formie niezmienionej z wydychanym z płuc powietrzem, a także z moczem i z potem. Poziom alkoholu w wydychanym powietrzu może być zmierzony za pomocą tzw. alkomatu. Ma to duże znaczenie w przypadku podejrzenia o stan upojenia alkoholowego (lub stan po spożyciu alkoholu) u kierowców pojazdów mechanicznych. Po wypiciu 100-150 gramów wódki alkomat wykaże poziom alkoholu uniemożliwiający prowadzenie samochodu bądź motocykla. Śmiertelna dawka alkoholu etylowego wynosi 7-8 g na 1 kg masy ciała (a zatem 400 g czystego spirytusu najprawdopodobniej zabije człowieka o masie ciała 50 kg). Nadużywanie alkoholu prowadzi do takich schorzeń, jak marskość wątroby, uszkodzenia trzustki i żołądka, uszkodzenia mózgu, degeneracja nerwów obwodowych, uszkodzenie serca z arytmią. Choroby te znacznie częściej atakują pijące kobiety, aniżeli mężczyzn. Poza tym jak stwierdzono w ostatnich latach - ryzyko zachorowania na raka piersi wzrasta o 50% już nm spożywaniu niewielkich ilości alkoholu- np. 3 drinków tygodniowo. W Polsce nadużywanie alkoholu jest przyczyną ponad 60% wypadków drogowych, ponad 50% samobójstw i ponad 70% ciężkich przestępstw; 80% dzieci z wadami rozwojowymi rodzi się u matek pijących napoje alkoholowe, ma tym alkoholizm jest najczęstszą przyczyną zaburzeń socjologicznych: niszczy więzi rodzinne i socjalne Nałóg alkoholizmu - rozwijający się u ludzi często i dużo pijących jest trudny do wyleczenu. a Odstawienie alkoholu u nałogowców prowadzi do poważnych zaburzeń zdrowotnych (np. tzw tremens) a nawet do śmierci. Leczenie alkoholizmu polega przede wszystkim nsrómych
bardzo korzystne jest włącznie się do tzw. „gną, AA (anonimowych alkoholikowi.
V|
K**
uj^jnieiwy*
efajstepazc
iMfcbófych!
l«wbii).Czę
^fetami
•famonwzro
się;
ISwTlhorn
'•Ncinaj
SJ0
w* w
SI
V
żalę
n
jSgj