DSCN6670 (Kopiowanie)

MHCI z epitopcm łączy się z cytotoksycznym limfocytem T. Wydzielone przez limfocyt pomocniczy cząsteczki interferonu gamma i interleukiny 2 pobudzają limfocyt cytotoksyczny do podziałów, po czym powstałe nowe limfocyty łączą się z zaatakowaną przez wirusa komórką. Udzielają wówczas perfoiyny (glikoproteiny, powodujące powstawanie otworów w błonach atakowanej komórki) oraz granzy my (wnikające przez te otwory i powodujące apoptozę - czyli rozpad - komórki).

Narządy Umfatyczne podzielić możemy na centralne i obwodowe. W pierwotnych (centralnych) następuje rozwój i dojrzewanie limfocytów do etapu dojrzałych komórek immunokompetent-nych. U ludzi narządami centralnymi układu łimfatycznego są: wątroba płodowa, szpik i grasica. Węzły chłonne, śledziona, szpik (w okresie po urodzeniu) oraz grudki chłonne w błonach śluzowych

YK

ul*

stanowią wtórne (obwodowe) narządy limfatyczne.

8.8.3.I. Grasica (lac.:ihymus)

Grasica (łac.:fóymus)jest głównym natządem limfatycznym; znajduje się w śródpiersiu przednim i jest już całkowicie rozwinięta tuż po urodzeniu. Waży wtedy 12-15 g i następnie rośnie, osiągając największa masę (30-40 g) około 12 roku życia. W momencie uzyskania dojrzałości płciowej rozpoczyna sięinwolucja grasicy (rodzaj zaniku), która doprowadza do zanikania tymocytów (czyli limfocytów grasicy) głównie w części korowej płacików. Grasica u dziecka jest otoczona torebką z tkanki łącznej włóknistej i zbudowana z dwóch płatów, z których każdy składa się z wielu płacików (ryc. 8-84). W każdym płaciku wyróżniamy część korową (podzieloną na zraziki) oraz część rdzeniową, wspólną dla całego płacika. Zrąb grasicy stanowi tkanka łączna oraz pochodzące z entodermy komórki nabłonkowe,zawierające ziarna wydzielnicze wypełnione hormonami. Większość hormonów grasicy to cytokiny (hormony działające bezpośrednio w gruczole, w którym są wytwarzane).

I~1 Należą do nich m.in.: tymulina (hormon białkowy - no-napeptyd, wpływający na limfocyty T i np. chroniący mysz przed śmiercią z powodu napromieniowania), tymopoetyna (zbudowana z 49 aminokwasów i powodująca różnicowanie komórek prekursorowych do limfocytów T oraz hamowanie różnicowania prekursorów w limfocyty B), tymostymulina (która pobudza wytwarzanie komórek progenitorowych dla erytrocytów u starszych ludzi), thymocyte growth peptide (w skrócie TGP - powoduje wzrost limfocytów T), thymic humoral fector (THF - wywołujący ekspresję i dojrzewanie limfocytów T) oraz różne rodzaje peptydów określane mianem tymozyn (np. tymozynaa-1 - powodującą różnicowanie limfocytów T z ich prekursorów oraz tymozyny 0 -obecnie znanych około 16 peptydów różnych frakcji).

Tymocyty (czyli limfocyty grasicze) ułożone są gęsto w części korowej, natomiast luźno w części rdzennej. W życiu płodowym komórki prekursorowe tymocytów dostają się do grasicy najpierw z wątroby, a następnie ze szpiku kostnego.

Dziś wiemy, że zarówno kora, jak rdzeń grasicy są ściśle od siebie oddzielone, a także oddzielone od naczyń. Kora grasicy nadaje kompetencje immunologiczne limfocytom T. eliminuje te tym'' cyty, których przeciwciała skierowane są przeciwko antygenom własnego organizmu oraz rozpoznaje MHC. W korze występują trzy rodzaje komórek: komórki ty pu I są wielokształtne, ułożone gto* me pod torebką narządu oraz wzdłuż naczyń limiatycznych i krwionośnych. Ich zadaniem jest U r trwanie kory od tkanki łącznej i naczyń. Komórki typu II łączą się wypustkami i rozdzielcąI •*

Wzeit ._kora

fe#! wrota

Ryc. 8-84. Schemat budowy grasicy (TO)

JjjiUfilyck

ląhcUoit Śś5)otoczo p-i i służąc¹ tóajstdoi mntbkęws sfiżjhinai ■możni stawąlpan znlącmodca ub4)we,tój ^jsjmisie ^nąbkomó

^istnych: