DSCN6762 (Kopiowanie)

213

li Pcafomy organizacji w _DmroM.

W okresie deszczowym następuje „wybuch" życia na sawannie. Trawy rosną bujnie, a drzewa i bzewy pokryte są liśćmi i kwiatami. Poza roślinami w dużym tempie rozmnażają się zwierzęta. Legną się ptaki, rodzą ssaki korzystając z bujnego rozwoju roślinności. Sawanna charakteryzuje się dużą produkcją, a także miękką ziemią, w której wiele zwierząt może znaleźć schronienie w czasie upałów.

Przesypianie suszy pod ziemią nosi nazwę estywacji.

10.4.10. Pustynia i pólpustynia

iwn-niaszczysta. piaszczysta i ilastą. Natomiast ze względu na temperaturę na: gorące (gorące

Pustynie zajmują około 12% powierzchni lądowej ziemi. Pustynia jest obszarem skrajnie suchym. stale lub okresowo gorącym o bardzo malej ilości opadów, które nie przekraczają 160 mm wody w ciągu roku, a na niektórych pustyniach nie występują nawet przez kilka lat. Temperatura na pustyni w cieniu w ciągu dnia potrafi przekroczyć 50°C w okresie letnim (maksymalna temperatura to 58°C), natomiast w słońcu na Saharze może osiągnąć nawet 80°C, zimą zaś w ciągu dnia temperatura wynosi ok. 22°C. Noce na pustyni za to bywają chłodne, latem temperatura spada do 10°C zaś zimą nawet poniżej 0°C. Dobowe i roczne amplitudy są więc znaczne. Pustynia charakteryzuje się również małym zachmurzeniem i małą względną wilgotnością. Na pustyni możemy spotkać rzeki tranzytowe (do nich należy Nil), rzeki przybyszowe (to takie, których źródła znajdują się poza granicami pustyni, aktóre kończą swój bieg na pustyni), oraz rzeki i jeziora okresowe - przy czym te ostanie występują batdzo krótko, ajeziora okresowe dodatkowo charakteryzują się ogromnym zasoleniem. Rzeki okresowe ze względu na to, że istnieją krótko, ale za to są obficie zaopatrzone w wodę, mają bardzo duży wpływ na rzeźbę terenu. Tworzą one żłoby i doliny rzeczne. Największe tereny pustynne występują w Afryce i Azji. Pustynie możemy podzielić ze względu na rodzaj podłoża na: skalista, kamienista.

w ciągu dnia i cieple w nocy) i zimne (gorące w ciągu dnia i zimne w nocy). Ze względu na tak skrajne warunki życia flora na tych terenach jest bardzo uboga. Istnieją trzy formy życiowe roślin na pustyni.

- rośliny efemeryczne to te, które przeżywają suszę w postaci nasion lub podziemnych organów przetrwalnych. Mogą one przetrwać w ziemi nawet kilka lat, czekając na odpowiedni moment. Niektóre gatunki zawierają substancje hamujące kiełkowanie i dopiero pod wpływem deszczu są one wypłukiwane i wtedy rośliny mogą się rozwinąć. Rosną tylko wtedy, gdy jest odpowiednia wilgotność, nawet pod wpływem niewielkiego deszczu. Dlatego podczas deszczu pustynia pokrywa się kwiatami. W czasie rzadkich bardzo obfitych opadów roślinność ta rozrasta się bardzo szybko, ale również bardzo szybko gnije;

| skleroflty to rośliny, które mają silnie rozwinięte systemy korzeniowe. Charakteryzują się też małymi i grubymi liśćmi, które mogą zrzucać, gdy okres suszy trwa zbyt długo;

| sukulenty to rośliny, które magazynują wodę w łodygach (tak jak kaktusy), w liściach (jak na przykład aloes) lub w organach podziemnych (tutaj przykładem mogą być pelargonie).

Roślinność na pustyni występuje głównie w oazach. Możemy w nich spotkać suche ostre “*wy, rozchodniki, tamaryszki, drzewa butelkowe czy palmy daktylowe. Ale również w oazach zda-D D hurze piaskowe albo skrajne susze, zmuszające zamieszkałą ludność do opuszczenia tych ^l°^enów- Często zdarza się, że jedyną woda pitną na tych terenach jest woda mineralna. W takich **J*kach również zwierzęta występujące na pustyni muszą mieć odpowiednie przystosowania, '“regojesi ich tam bardzo mało. Należą do nich nieliczne chrząszcze, szantńczaki, pajęczaki, węże,

I ‘ P**k' Najgorszym okresem jest dzień, dlatego zwierzęta te w ciągu dnia pozostają ukryte *^w*^c*¹’ | ich aktywność ogranicza się jedynie do nocy.

HHHHnlflMultMfMliAaltMM... .. tal_    »    ¹ « -    -«---* - I    I-- -----