DSCN7840

138 Stanisław Mlkołajc/yk

ną 25 procent miejsc w parlamencie. Polska Partia Robotnicza w poląt zcniu / trze-ma w pełni zdominowanymi przez komunistów partiami satelickimi, miała dmuć gros miejsc w tym parlamencie.

Jeden z socjalistów zabrał głos i zapytał: „A co powiedzą na to Brytyjczycy i Amerykanie? Co oni zrobią, gdy dowiedzą się, że wybory zostały sfałszowane⁷".

„Nie martw się o Amerykanów i Brytyjczyków", odpowiedział ostro Stalin. „Woj-ny nie będzie o polskie wybory. Złożą pewnie protest, ale będzie to ty lko na papierze. Odrzucicie ten protest i rozpoczniecie propagandę, że Mikołajczyk przegrał dlatego, iż wdał się w zmowy z kryminalnym podziemiem. Mikołajczyk Jest tym. który sprzeciwiał się nowym granicom Polski na zachodzie i chciał przywrócić do władzy kapitalistów i wielkich posiadaczy ziemskich. Co więcej, jest agentem imperialistycznego wywiadu i finansjery. Gdy będziecie powtarzali te oskarżenia dość często, niektórzy ludzie w Stanach Zjednoczonych i w Wielkiej Brytanii uwierzą wam i nie zgodzą się włączyć tej sprawy do protestów, które założą ich rządy".

Po tych pouczeniach Stalin odprawił ich, polecając im przysłanie mu - potajemnie - prawdziwych rezultatów wyborów.

„Chcę wiedzieć”, powiedział im Jak mocne są wasze wpływy".

Powrócili do Warszawy w dniu 30 sierpnia 1946, na kilka godzin przed moim wyjazdem do Kopenhagi, na posiedzenie organizacji żywnościowej Narodów Zjednoczonych. Gdy przebywałem w Danii, starając się przynieść pomoc materialną krajowi, który jej tak bardzo potrzebował, amerykański sekretarz stanu James F. Byr-nes wygłosił mowę w Stuttgarcie.

Byraes powiedział Niemcom, iż zachodnia granica, którą zapewniono Polsce, wzdłuż Odry i zachodniej Nysy, włączając w to Szczecin, nie musi być koniecznie granicą trwałą. Dodał, że Stalin powziął w tym wypadku Jednostronną” akcję, mimo że sprzeciwiały się temu Stany Zjednoczone i Wielka Brytania. Krótko mówiąc, robił Niemcom nadzieję, że nie stracą tak dużo z tego, co posiadali przed wojną na wschodzie, jak się ogólnie przypuszcza.

Gdy treść tego przemówienia dotarła do Kopenhagi, dałem do prasy deklarację, w której zaprotestowałem przeciw temu. Wskazałem na herkulesowy wysiłek więcej niż miliona Polaków, którzy przenieśli się z Polski centralnej na te nowe ziemie i ożywili je ponownie kosztem starych ziem, które tak bardzo potrzebują odbudowy. Mówiłem też o 3 000 000 Polaków, którzy przybyli z pustymi rękami ze wschodu, wielu z nich wyczerpanych niewolniczą pracą w ZSRR. Musiano ich zaopatrzyć w żywy inwentarz i narzędzia - wielki ciężar dla centralnej części kraju - zanim mogli udać się na nowe tereny. Gdyby nas pozbawiono teraz ziem zachodnich, protestowałem, oznaczałoby to, że około pięć milionów Polaków musiałoby przenieść się i jedynym miejscem ich przeznaczenia byłyby resztki przeludnionego i biednego krąju. Sprawiłoby to nie tylko wielkie trudności, ale byłoby też pogwałceniem tej części umowy w Poczdamie, która traktuje o przesiedlaniu. Oświadczenie moje uzyskało szeroki rozgłos. Nie pozwolono jednak wydrukować go w Polsce.

W dwa dni po przemówieniu Byraesa, w niedzielę, dnia 8 września 1946, Gomułka przemawiał do wielkich mas w Warszawie. Rozognił je i dał sygnał motłochowi swoich bandziorów do marszu na amerykańską ambasadę celem przeprowadzenia demonstracji przeciw ambasadorowi Stanów Zjednoczonych, Arthurowi Bliss Lane. Ciżba niosąc skradziony sztandar Partii Socjalistycznej, pomaszerowała spod ambasady do głównej siedziby Polskiego Stronnictwa Ludowego, rozwaliła nasze biura i umeblowanie, spaliła archiwa i wartościowe rejestry „Gazety Ludowej”. My, któ-