CHARAKTERYSTYKA STADIÓW ROZWOJU PSYCHOSPOŁECZNEGO
OKRES ŻYCIA |
Niemowlęctwo |
WIEK |
od 0 do 1 rż |
CHARAKTERYSTYKA STADIUM |
Ufność - nieufność Dziecko potrzebuje spójnej i trwałej troski, aby mogło wykształcić w sobie poczucie bezpieczeństwa. |
POMYŚLNE ROZWIĄZANIE |
Osiągnięcie zaufania do matki lub osoby sprawującej opiekę. Zaufanie do świata i nadzieja na przyszłość. |
NIEPOMYŚLNE ROZWIĄZANIE |
Podejrzliwość, brak poczucia bezpieczeństwa, obawa o przyszłość. |
Poczucie ufności rozwija się u niemowlęcia poprzez opiekę i komfort, jakiej dostarcza opiekun od pierwszych chwil tycia. Aby rozwinęło się poczucie ufności niemowlę potrzebuje fizycznego komfortu i minimalnej dawki lęku. Erikon akcentuje rolę emocji i postaw rodziców troszczących się o dziecko. Efektem wytworzenia podstawowego poczucia ufności jest jego generał izacja na nowe doświadczenia. Gdy jednak niemowlę nie otrzyma potrzebnego ciepła fizycznego i opieki rozwija się w nim poczucie nieufności, które powoduje reagowanie lękiem i wzrostem obaw w nowych sytuacjach. .
OKRES ŻYCIA |
Poniemowlęcy |
WIEK |
od 2 -3 rż. |
CHARAKTERYSTYKA STADIUM |
Autonomia - wstvd i zwątpienie |
Dziecko poszukuje dróg uniezależnienia się od rodziców. Metody wychowawcze stosowane przez rodziców nie powinny być zbyt surowe. | |
POMYŚLNE ROZWIĄZANIE |
Poczucie autonomii i własnej wartości. Osiągnięcie samokontroli i poczucie własnej tożsamości. |
NIEPOMYŚLNE ROZWIĄZANIE |
Uczucie wstydu i zwątpienia we własne zdolności kierowania sobą. |
• Od dziecka oczekuje się, by wykonywało pewne rzeczy samodzielnie. Pierwsze podstawowe wymagania dotyczą treningu czystości. Sposób w jaki ten kryzys jest rozwiązany wpływa na to, czy dzieci czują, że działania ich są skuteczne i że mają kontrolę nad swoim otoczeniem (autonomia), czy też czują, że nie radzą sobie z zadaniami i są kontrolowane przez innych (wstyd lub zwątpienie).
Bardzo ważny jest związek pomiędzy rodzicem a dzieckiem w trakcie rozwiązywania tego kryzysu. Ciepli i akceptujący rodzice mają tendencję do kształtowania u dziecka poczucia sukcesu i autonomii, podczas, gdy wrodzy i nadmiernie kontrolujący - mogą wytwarzać poczucie zwątpienia.
OKRES ŻYCIA |
Przedszkolny |
WIEK |
od 4 do 5 rż |
CHARAKTERYSTYKA STADIUM |
[niciatvwa - poczucie winy |
Dziecko poznaje swoje otoczenie i planuje nowe działania w nim. Ciekawość seksualna dziecka powinna być traktowana przez rodziców ze zrozumieniem. | |
POMYŚLNE ROZWIĄZANIE |
Zdolność do inicjowania działań i czerpania przyjemności z ich realizowania. Ukształtowanie orientacji na cele i inicjatywność w działaniu. |
NIEPOMYŚLNE ROZWIĄZANIE |
Obawa przed karą i poczucie winy za przeżywanie określonych uczuć. |
• Dzieci osiągają większą swobodę w eksploracji własnego środowiska i często podejmują działania
nieaprobowane przez rodziców. Kiedy radzą sobie z tymi zadaniami, odczuwają odpowiedzialność za siebie i wytwarzają poczucie celu. W efekcie nie boją się nowych wyzwań w przyszłości.
Poczucie winy pojawia się, gdy dziecko nie jest w stanie poradzić sobie z podejmowaniem czynności lub gdy są one ograniczane przez rodziców.