100 4. Menach!nony — witaminy K
kierunkowo i jej głównym produktem jest 1 -mctyJonaftalen. Aby tego Un , chloromctylowuniu poddawany jest nie naftalen jako taki, lecz jego ■»< uwodorniona postać, a mianowicie tetrahydronaftaien. W takim przyD!°*& tworzy się 2-metylotetrahydronaftalen z wydajnością dochodzącą Związek ten może być następnie zredukowany do 2-metylotetraliay w podwyższonej temperaturze i w obecności katalizatora, którym jest pj,* h osadzona na węglu aktywnym lub selen, ulega odwodornieniu, t*0,*t* pożądany 2-metylonaftalen. Ten ostatni może być znanymi metodami kształcony w 2-metylo-l,4-naftochinon.
100 4. Menach!nony — witaminy K
O
e) 0
Rys. 4.11. Schemat otrzymywania menadionu (f) z naftalenu (a) poprzez tetra. hydronaftalen (b), 2-chlorometylotetrahydronaftalen (c), 2-metylotetrahydronaf talen (d) i 2-metylonaftalen (e)
Jeżeli 2-metylo-l,4-naflochinon rozpatrywać jako aromatyczny diketo o budowie pierścieniowej, to do jego syntezy można wykorzystać reakc; Fńedela — Craftsa — Gusta wsona: ™
O
rud no zauważyć, że zastosowanie w tej reakcji kwasu metyloburaz-ixvCgo doprowadzi do uzyskania odpowiedniego diketonu, będącego tauto-''^ycznł metylonaftohydrochinonu, który z łatwością można utlenić do '"uiylonaflochinonu (rys. 4.12).
pys. 4.12. Otrzymywanie menadionu (e) w wyniku kondensacji benzenu (a) , chlorkiem kwasu metylobursztynowego (b) poprzez diketon pierścieniowy (c) j tautomeryczny z nim 2-metylonaftohydrochinon (d)
Otrzymywanie filochinonu (witaminy KJ i menachinonów (witamin K2) jest znacznie bardziej skomplikowane ze względu na konieczność przyłączenia długiego łańcucha bocznego do 2-metylo-l,4-naftochinonu. W przypadku filochinonu menadion poddawany jest kondensacji z Ctolem lub jego pochodnymi, natomiast w przypadku witamin K2 — z geranylolinalolem (witamina K2.2o), z famezylonerolidolem (K2_30), z famezylogeranylolinalolem (K2_35), lub z innymi nienasyconymi izoprenoidowymi alkoholami w zależności od pożądanej długości łańcucha bocznego, przyłączanego w pozycji 3.
A zatem omawianie tego zagadnienia sprowadza się do przeglądu metod otrzymywania fitolu lub odpowiedniego izoprenoidowego alkoholu i sposobów prowadzenia ich kondensacji z 2-metylo-l,4-naftochinonem, którego technologię opisano wcześniej.
Potrzebny do syntezy witaminy K2 fitol może być wyodrębniany z jego naturalnych źródeł, tj. z zielonych części roślin, w których występuje on jako element cząsteczki chlorofilu. Najczęściej do otrzymywania chlorofilu wykorzystuje się pokrzywę, lucernę lub miętę, a więc zielone części roślin zawierających możliwie najwięcej tego barwnika. Zawartość chlorofilu w roślinach waha się