-w "“r
menologie religił i od razu dal jej klasyczny podręcznik, / ZZS e der Religion, Tiibingcn 1933 (1950 *) tłumaczony na wszystkie języki świata, pisany na poły literacko, .lustrowany beletrystyką od Greków po Amerykanów. Opracował własną teorię panmagizmu, czyli pochodzenia religii od obdarzania ma-gicznymi przymiotami całego otaczającego człowieka świata. Był to renesansowy homo unwersale, biegły w wielu dziedzinach sztuk, a do tego polityk i minister wyznań i oświaty Holandii, nadto podróżnik, badacz ludów na niskim stopniu cywilizacji. Do swej Groningi, gdzie stale wykładał, ściągał słuchaczy z całej zachodniej Europy. Szkoła doczekała się osobnej monografii, napisanej przez jego uczennicę Ewę Hirschmann, zatytułowanej tak jak dzieło mistrza, a wydanej w 1940 roku’6.
Projekty Tielego obrosły w ciało przepisów akademickich. Programy studiów teologicznych na państwowych .. orsyte-tach holenderskich (pomijając uczelnie wyznaniowe) sk . ją historię i fenomenologię religii w samym ognisku zainteresowań. Egzamin kandydacki, składany po trzech latach stuJiów, obejmuje historię religii w ogólnym zarysie. Egzamin doktorski po czterech i pół latach studiów stawia przed studentem do wyboru
albo ogólną historię religii, albo historię chrześcijaństwa i dogmatów.
Rozmach wydawniczy w Holandii sięga dziś na naszym odcinku takich rozmiarów, że kiedy protestant van der Leeuw wydaje w Amsterdamie w 1941 roku encyklopedię religioznawczą Gods-tensten der wereld (Religie świata) przy współpracy Martina Bubera (judaizm), Adriana de Bucka (egiptyzm), Jana de Vriesa
B ' 'Kramersa (islam), to uczony katolicki K.L.
kZ■ kT rep ikę W postaci podręcznika ran der
rrr tr f******* hutom wyda-
nego w Utrechcie w 1949 roku mw,,
ców katolickich. ’ P V wspo)Pracy Wlelu naukow-
Holandia ma duże osiągnięcia w nauce o rębniach świata * *° dZ1Ęki wiel°wyznaniowości, działalności Korne lisa