DSC�01 (2)

Sukowie wierzą w Istotę Wszechmogącą i Wszechwiedzącą, którą nazywają Tororut, czyli „Niebo”; konstelacja Plejad jest jego żoną; słońce, Asis — jego młodszym bratem; gwiazdy są jego dziećmi, a pierworodnym synem, Arava, jest księżyc. Również i deszcz, Ilat, jest synem Tororuta, podczas gdy piorun jest błyskiem jego wielkich skrzydeł, a grzmot — ich szumem. Tororut zna wszystkie tajemnice; choroby bydła i inne klęski to kary, które zsyła na ludzi za ich grzechy^5S. Asista (od asis — „światło”, „dzień” (jest Najwyższą Istotą szczepu Nandi, bóstwem świetlistego nieba, a właściwie słońca; wyobraża się je jako cheptalil — okrągłe oko wiecznie lśniące, jako chepkeliensokol — o dziewięciu nogach, czyli promieniach — albo chepkelienpokol — o stu promieniach ⁵⁴.

Masajowie (Kenia), najbardziej południowy spośród szczepów niloto-chamickich, są kulturalnie najbardziej zbliżeni do Chain i tó w ⁵⁵. Ich Istota Najwyższa Ngai, Engai (imię to oznacza zarazem niebo i deszcz) ⁵⁶, jest bóstwem pochodzenia niebiańskiego

0    szczególnie zaakcentowanych aspektach meteorologicznych. Ngai przebywa w niebie; jego życie jest samym życiem nieba; wiatr jest oddechem Ngai „Obdarzonego nozdrzami”; piorun to błysk jego oka; grzmot jego radosnym okrzykiem na widok czegoś, co mu jest miłe. Podczas długiej pory deszczowej, kiedy bydło jest tłuste, krople deszczu są łzami radości Ngai na widok tłustych bawołów, jeśli natomiast pora deszczowa trwa krótko

1    stada cierpią z braku paszy, krople deszczu są łzami żalu, jakie roni Ngai na ten bolesny widok.

Charakterystyczna jest wielopostaciowość Ngai, wyrażająca się w rozmaitym chromatyzmie uranicznym: Masajowie na przykład rozróżniają Ngai czarnego i białego, szarego i czerwonego; ale dwie podstawowe formy to Ngai czarny i Ngai czerwony, czyli bóg dobry (jako że niebo czarne, zachmurzone, przynosi deszcz) i bóg zły (czerwone, rozpłomienione niebo wróży suszę). W mitach bóg czerwony prowadzi walkę z czarnym; czarny bóg chce obdarzyć ludzi wodą, czerwony powstrzymuje ją. Ngai jest wszystko-widzący i wszechwiedzący; „Ngai to wie” — to nader częste słowa w ustach Masajów. Wszechwiedza Ngai opiera się na wszystkowidzeniu, którego organami są: w dzień słońce, w nocy gwiazdy. Słońce jest ogromnym, jedynym okiem dziennym,

41