dupa0012

ocenie jakości otrzymanego materiału, ze szczególnym zwróceniem uwagi na błędy systematyczne.

Zebrany materiał statystyczny jest zbiorem szczegółowych (indywidualnych) danych o wartościach cccii każdej jednostki badanej zbiorowości. Aby móc wnioskować o prawidłowościach występujących w zbiorowości, należy ten „surowy” materiał odpowiednio przetworzyć. Temu celowi służy klasyfikacja cccii zmiennych oraz grupowanie statystyczne. Klasyfikacja jest to ustalenie (wyodrębnienie) wariantów cechy, natomiast grupowanie jest to podział zbiorow ości na jednorodne lub względnie jednorodne podgrupy z punktu widzenia wyróżnionej cechy (cccii).

Są pewne rodzaje cech, których warianty wyodrębnia się w sposób naturalny, niejako mechanicznie. Cechy jakościowe często mają automatycznie wyodrębnione podgrupy. Na przekład cecha „pleć” ma dwa warianty: mężczyzna, kobieta. Cecha „stan cywilny” ma cztery warianty: kawaler (panna), żonaty (zamężna), wdowiec (wdowa), rozwiedziony (rozwiedziona). W większości wypadków klasyfikacja cechy jakościowej jest ustalana na etapie programowania badania, zazwyczaj poprzez podanie wariantów odpowiedzi na pytania dotyczące cccii. Dobrym przykładem jest tu „Dział 3” w przytoczonym formularzu badania sytuacji bytowej gospodarstw domowych.

W razie występowania większej liczby wariantów cechy jakościowej zachodzi konieczność łączenia ich w jednorodne podgrupy. I tak np., klasyfikacja artykułów żywnościowych, spożywanych w gospodarstwach domowych, może polegać na wyszczególnieniu wszystkich artykułów lub na łączeniu tych artykułów w pewne jednorodne podgrupy, typu: pieczywo, owoce, warzywa, sery', ryby itp. Po agregacji spożywanych artykułów będziemy mogli otrzymać bardziej przejrzysty obraz struktury spożycia.

1S

Klasyfikacja cech ilościowych zależy od tego, czy są to cechy skokowe, czy też ciągle. Liczba wariantów w cechach skokowych jest w pewnym sensie w naturalny sposób ograniczona, np. „liczba izb w mieszkaniu” może mieć następujące warianty: 1, 2, 3, 4, 5, 6 i więcej izb. Podobnie będzie z cechą „liczba osób w gospodarstwie domowym”. W tych wypadkach warianty (klasy) pokrywają się z przyjmowanymi przez cechę wartościami.

Inaczej musimy dokonywać klasyfikacji, gdy cecha ma bardzo duży zbiór wartości, jak np. „liczba zatrudnionych w przedsiębiorstwie”. Jest to cecha ilościowa skokowa, mogąca charakteryzować wielkość przedsiębiorstwa. Liczba jej wariantów może być różna, zależnie od celu badania. Nic sposób byłoby wyszczególnić wszystkie klasy przedsiębiorstw, różniące się liczbą zatrudnionych. Należy zatem dokonać takiej klasyfikacji tej cechy, by w dalszym etapie można było przyporządkować jej wariantom przedsiębiorstwa w miarę jednorodne pod względem wielkości (liczby zatrudnionych).

1*1.6. Sposoby klasyfikacji cechy zmiennej ilościowej skokowej:

do 50 osób	lub	do 500 osób
51- 100		501 -1 000
101- 200		1 001 - 1 500
201 - 500		1 501 -2 000
501- 1 000		2 001 -2 500
1 001-2 000		2 501 - 3 000
2 001 -5 000		3 001 -3 500
5 001 i więcej		3    501 -4 000 4    001-4 500 4    501 -5 000 5    001 i więcej

Wybór różnych czy też równych rozstępów wartości cechy (przedziałów) zależy od wymogów merytorycznych (celu) i właściwości formalnych cechy. Możemy mechanicznie ustalić klasy o równej rozpiętości - jeżeli nie powoduje to łączenia jednostek o różnych walorach jakościowych, lub o różnej rozpiętości

19