DSC27 (8)

odbiorcy jego obrazów nie interesowali się nismal w ogóle jego nowator?lwom formalnym i głąbie indywidualnych interpretacji, no. lematów biblijnych. Jr akt o v,łj, lo rUŁlflJ'-$b&caliak ilustracje odpowiednich fragmentów ,z Biblii, ^przy czyni uświęcony tekst był dla nich o wiele bardziej woźny niż same obrazy! ⁸

Nic jednak lepiej nie dokumentuje jfiijj ^Słlfthii ^Łb*«»^Qweł_ł-jiiż niezliczeni bl&ńflSSWSHfi² *    W3^lX£jn3f#

w-k^-ryrj) ^:in obin^iynic inioo :> norUo.is.cino się komenlarznmł słonymi, czcslo bordJę ołm^-pymi. ^mbtemalyczne obrozy-znokf ^w w|piu fir2vnnrłkoch były tworzone przez bardzo znanych malarzy np rt^Łp^affr^ynn rfg^^goił^ wedłup idontyc^nygb—ŁSSilt fcrmal-

>uLyiiłayiTi-^QLarstwie..houinde_frsk^__t^U^^,wi^c dziwnego, że posługiwano się w stosunku do nich niekiedy określeniem^ffił/darkcnsO które przysłu

•.Miycii

giwało przede wszystkim dziełom malowanym i oznaczało sztukę Tnalarską.⁹ Lzęsto na-zywopa leiemblsmy ze względu na ich przenośny, alegoryczny san? s nnspenfen lub jJjffTnebee/d5^|§yiTibQljęzna ryciny, obrazy), albo zedeprenłen co wskazywało bezpośrednio nc! Ich TtToralizujący charakter ¹⁰ Cechowało je połączenie realisłcyznej formy obrazo wapnia 2 zakamuflowaną w realiach z życia codziennego, symboliczna treścią, ..syoncliZPViianą. przez dewiaęslammal. i wyjaśnianą obszernin-w^kamentarzu. Połączenie lo charakteryzowało się tym, że znak obrazowy i sens jego nie były identyczne, gdyż tch_ wzajemna? ^ateżnośćjmiałc^ charakter pojęciowy o nie wzrokowy. Realistyczna konwencja obrazu« nie wykluczała jego^nośnoścT^-symbóftczncjjTljonieV. al^miała ona na celu włośnie zamaskowanie znaczeń poszczególnych, zobrazowanych przedmiotów i uwizuolnienio pojęć, zwrotów językowych lub przysłów} lohancle Bmne St opisując zasady konstrukcji cmblemów użył w tym kontekście zwrotu rfH^-aenzichj^zamaskowdny wygląd, maska na lv/arz), a Jacob Cats. mówił o aengenams ćfuysterheyt (przyjemna tajemniczość) obrazów.” W przedmowie do swojego moralizującego zbioru przysłów i połocznych zwrotów Spfa-gel van den ouden ende nieuwen tijdt z 1632 r. pisał on wprosł o potrzebie tworzenia specjalnie zcgcdkowych przedstawień obrazowych, ponieważ: „doświadczenie uczy nas. iż wieje rzeczy mo lepszą naturę gdy nie sa nne w -pełni rozpoznawalne i pod new-nymi względami są dla nas zamaskowane i zaciemnione..." Miało to według niego dostarczać czytelnikowi przyjemności odkrywania prawdy;' gdyż zmuszało umysł, zwiedziony innym znaczeniem sugerowanym przez realistyczne obrazowe ułożenie znaków, do rozszyfrowywania prawdziwego ich sensu w oparciu o leksly komentarza.¹² Mci zwod-niczo&ć obrazów i konieczność ich starannego przemyślenia wskazał najpełniej Cats w przedmowie do Sinne-en Minnebeefden: ..Emblemałn -muszą—być w naszym języku nazywane oorazomi symbolicznymi, Doniewai-Doarzez^iewnętr^ny obraz czyni.się^znanym ich sens wewnętrzny, a łokże (dlatego), iż może nie tyle obraz co roczej sens powstały z ob^»u^luży_.(łęŁ:.ptzemyśleń.[...J Lecz jeśli ktoś mnie pytn, co lo są w rzeczywistości temu odpowiem, że są to nieme obroży, a mimo to mówiąnn; hlnhn r>«aryy a^nyfzrJym niemałej ważnościmięsznc^rzę^mjoly a..jedncL-r.iepczbawinni? mądrości, v/ kt6rvciL.J^ina^.d.Qbre obyczaje wskazać .(nigmalj^pglcsni, lub dotknąć rokema. w kia? rycb Łpwicdąm, z reguły zwyilo o wiele więcej da się wyczytać, niż lam lo stel i jeszcze więcej wymyśleć niż. się widzi. .^!esl ło wedle naszych odczuć wygodny środek, oby wprowadzać wszelkie pouczające zrozumienie z pewno przyjemnością, aby wabić do różnorodnych dobrych przemyśleń każdego wedle jogo potrzeb." ¹³ Zrozumienie właściwego sensu Jżnaku obrazowego y.ymogaJo spcrcoo '.czy’ :.>io er.-.z wiedzy nic iylko o symbolach i renesansowych *fiicrog!i?ac!\ V/ przypadli ori.lcmńw nie tyle !o trudne dzięki obszernym komerierznm i wskazaniem bibiogrofi-jm-m giśw^ nie na Biblię i dzieło ontyczny eh culcrć.y.' \7 cbruzcch wielo? ncko.vy:h wyjaśnień sicwnyc-r. stopień łr . dności znaczni wzrastał, ‘.rzod: wsz^s!

A

1

0*6*

irf

tm

jp    ^    ^ '(* &ćy

syyy ccSy /"CC M Cj^

^ ^    ~    Sfc<jL<^

r

/Ąoln&ett' San <fe sd/uLderk&ttó

scnnęlpoeldten _ ~~ ^m(ćk^* ^f^^a

f