filozofia01

Popiersie Platona, artysta nieznany.

PLATON - dualizm świata składającego się z wiecznych idei i będących ich niedoskonałym odwzorowaniem rzeczy realnego świata; Idea Dobra na szczycie hierarchii bytów; dualizm w człowieku - materialne ciało i nieśmiertelna dusza; teoria metempsydiozy; wiedza polegająca na przypomnieniu idei oglądanych przed narodzinami; koncepcja miłości wznoszącej człowieka przez kolejne szczeble zachwytu nad pięknem, aż do momentu poznania idei piękna; projekt idealnego, utopijnego państwa; kosmos stworzony przez demiurga w akcie połączenie idei z pratworzywem.

PLATON

Biografia

Platon urodził się w 427 roku p.n.e. w Atenach, mieście, które od kilku dziesięcioleci przeżywało okres swojej największej politycznej, intelektualnej i artystycznej świetności. Wcześnie zainteresował się filozofią, słuchał nauk heraklitęjczyków, Protagorasa i innych sofistów, znał pisma Anaksagorasa. Jednakże największą jego młodzieńczą przygodą intelektualną było niewątpliwie spotkanie z Sokratesem, którego poznał w wieku 18, a może 20 lat i towarzyszył mu przez kolejnych kilka lat, aż do śmierci ateńskiego mędrca w 399 roku p.n.e. Po śmierci Sokratesa opuścił Ateny i rozpoczął kilkunastoletni okres wędrówek, w trakcie których dotarł do Cyreny, Italii i podobno do Egiptu. Wówczas bliżej zapoznał się z poglądami eleatów i pitagorejczyków. Następnie udał się na Sycylię, do Syrakuz, gdzie władzę sprawował Dionizjos I Starszy. Zyskał sympatię szwagra władcy, młodego Diona, lecz z samym władcą popadł w konflikt, oskarżając go

0    tyranię, i musiał opuścić miasto. Powracał do Syrakuz jeszcze dwa razy, najpierw po około dwudziestu latach, gdy po śmierci Dionizjosa Starszego na tronie zasiadł Dionizjos Młodszy. Początkowo udało mu się zyskać przychylność nowego władcy, później doszło jednak do zatargu i filozof wraz z Dionem, posądzonym o spisek, został wydalony z miasta. W kilka lat później Platon próbował jeszcze raz ująć się za Dionem, ale ta jego misja skończyła się fatalnie dla obu: majątek Diona skonfiskowano, a Platon uwięziony wolność odzyskał dopiero dzięki interwencji Archytasa.

Trudne doświadczenia sprawiły, że Platon zraził się do czynnego uprawiania polityki, ale jednocześnie skupił się na poszukiwaniu w teoretycznych rozważaniach najdoskonalszego ustroju państwowego, czego świadectwem są takie dzieła jak Państwo i Prawa. Między pierwszym a drugim pobytem na Sycylii Platon powołał do istnienia w Atenach, w gaju Akademosa, pierwszą filozoficzną szkołę, tzw. Akademię. Nigdy nie założył rodziny, całą resztę życia poświęcił pracy nauczycielskiej, prowadzeniu wraz z uczniami badań naukowych i pisaniu dzieł filozoficznych. Zmarł w 347 roku p.n.e., w wieku 80 lat.

Najważniejsze dzieła

Dzieła Platona, przechowane przez uczniów i następców w Akademii, zachowały się prawdopodobnie do naszych czasów w całości. Najobszerniejszy wykaz liczy 35 dialogów, w tym jednak kilka uchodzi za nieautentyczne, i zbiór listów. Najczęściej stosuje się podział dialogów Platona na trzy grupy, według ich chronologicznej kolejności powstawania:

1) dialogi sokratejskie (wczesnego okresu), w których główną postacią jest Sokrates,

1    to przede wszystkim jego poglądy znajdują w nich odzwierciedlenie; chodzi w nich

50