filozofia38

Portret Immanuela Kanta,

artysta nieznany.

IMMANUEL KANT -dążenie do poznania powszechnego i koniecznego, obowiązującego bezwyjątkowo, obiektywnego, a także do sformułowania podobnie charakteryzujących się zasad moralności; refleksja nad miejscem człowieka w świetle -społecznym i przyrodniczym: próba pogodzenia człowieka z porządkiem ponądindywidualnym.

Idea godności człowieka, związanej z jego rozumnością i wolnością.

IMMANUEL KANT

Biografia

Biografia Kanta nie obfitowała w szczególne wydarzenia; długie żyde filozofa zwią było z miastem, w którym urodził się (1724) i w którym umarł (1804), właśc nie opuszczając go - z Królewcem. Żyde autora Krytyki czystego rozumu było w ] żydem filozofa i nauczydela. Fakt ten wiąże się nie tylko z całkowitym oddanierr przez Kanta pracy uniwersyteckiej, ale i z charakteryzującą go tendencją do realizacji z wypracowywanego systemu filozoficznego (rygorystycznej morainośd obowiązku).

Biografię Kanta filozofa zazwyczaj dzieli się na dwa okresy: „przedkrytyczi i „krytyczny". Datą przdomową jest rok opublikowania Krytyki czystego rozw czyli rok 1781, przynoszący myślicielowi sławę twórcy oryginalnego syste filozoficznego, człowieka, który podjął się dzieła gruntownej reformy filozc Przedstawił syntezę i zarazem krytykę swojej epoki.

Filozof podporządkował swoje żyde pracy naukowej. Znany był z regularne i systematycznośd, a także ze zdolnośd do wyrzeczeń. Unikał wydarzeń mogących zakłć porządek jego twórczej egzystencji, popadł wszakże pod koniec żyda w konflikt z władzai zarzucającymi mu sympatyzowanie z rewolucją francuską oraz nieprawomyślność religip Jednocześnie Kant nie ograniczał swojego wykształcenia jedynie do filozofii, był znakomi zaznajomiony z ówczesną kulturą, żywo interesowały go problemy teraźnięjszośri.

W fazie „przedkrytycznej" Kant początkowo zajmował się naukami przyrodniczy;

- matematyką i fizyką, dążył do przyrodniczego tłumaczenia zjawisk, podejmow także spekulację metafizyczną (interesowała go kwestia nieśmiertelnośd człowieka or. istnienia Boga, poruszona m.in. w książce Marzenia, jasnowidzącego)-, pisał równi prace z zakresu pedagogiki. Z tego okreśu pochodzi Ogólna historia natury i teon nieba (1755), w której Kant zawarł - inspirowaną mechaniką Newtona - hipotea na temat powstania systemu słonecznego dzięki skupianiu się rozproszonych cząste materii (później hipotezę tę ogłosił także fizyk Laplace). Stopniowo filozof wyzwala się z ram ówczesnego myślenia - tzw. filozofii szkolnej - zmierzał w kierunki problematyki humanistycznej i filozoficznej, z podejrzliwością zaczął traktowa metafizykę, dostrzegał ograniczenia rozumu.

Najważniejsze dzielą

Ogólna historia natury i teoria nieba (1755); od 1772 r. Kant pracuje nad Krytyką czystej rozumu, która - będąc w zamierzeniu pracą przygotowującą system metafizyki - stata się ośrodkiem jego systemu krytycznego (jej popularną wersję stanowią Prolegomena da wszelkiej przyszłej metafizyki, która będzie mogła wystąpić jako nauka). Bo niej przysżhr Krytyka rozumu praktycznego (1788, wersja popularna Uzasadnienie metafizyki moralności