filozofia egzamin2

700 r., Bcda posiadał język, który subtelnie rzecz wyrażał: „In eo sunt omnia: irUel!igij_U/ cxemplaritcr, causaliter, causative, ord i native et conservative, non autem mhaesive, vel sub iec ti vc, vel compositive*'.

Natomiast było rzeczą pospolitą, że starożytne terminy filozoficzne byty teraz używane w zmienionym, zubożonym znaczeniu. Np. Arystotelesowskie pojęcia formy i materii które potem, od XIII w., stały się naczelnymi dla scholastyki, były, dzięki Boecjuszowj, znane i używane już we wczesnym średniowieczu: ale posługiwano się nimi swobodnie, nie w Arystotelesowskim rozumieniu. Materię pojmowano bądź (pod wpływem ksiąg Genezy i Augustyna) jako chaos, bądź teź jako cielesność, jako atomiczną strukturą, co też nie było po arystotelesowsku. A tak samo było z formą: wcześni scholastycy pojmowali ją jako gatunkową istotę rzeczy, ale także jako naturę indywidualną; dlatego też mogli odróżniać jor ma e substantiaies i accicientales; jeszcze w XII w. wybitni pisarze pojmowali ją wręcz jako „jakość'*, co było zupełnie nie w duchu Arystotelesa.

CHRONOLOGIA

Od połowy VIII w., od czasów Karola Wielkiego, zaczął się szereg pokoleń czynnych na polu filozofii: do pokolenia Karola należał Alkuin, o dwa pokolenia młodszy był Szkot Eriugena. W tym samym czasie kończyła się chlubnie tradycja wschodniego chrześcijaństwa (Jan z Damaszku był o pokolenie starszy od Alkuina) i zaczynała filozofia wśród Arabów (Alkendi był współczesny Eriugenie).

Potem nastąpił zastój nie tylko w filozofii Wschodu, ale i Zachodu; X wiek nie pozostawił ani jednego pamiętnego nazwiska. Dopiero przed połową XI w. dojrzała generacja, która wydała Pul berta. Piotra Dam ta niego. Be ren gara i La n franca; współczesny im był Awicebron wśród Żydów, Psellos w Bizancjum, starszy nieco był Awicenna. Następne pokolenie, kwitnące w drugiej połowie wieku, wydało Anzelma i Roscelina; ich rówieśnikiem był Algazel. Te dwa pokolenia XI wieku przygotowały rozkwit filozofii, który dokonał się w dwóch pierwszych pokoleniach XII w., imponujących ilością, tężyzną i różnorodnością myślicieli: do wcześniejszego należał Wilhelm z Champeaux, Bernard i Teodoryk z Chartres, Wilhdm z Conches, Gilbert. Adelhard z Bath, Abelard; do następnego zaś, czynnego głównie między 1120 a U50r, św. Bernard, Hugon i Ryszard od św. Wiktora, Jan z Salisbury, Piotr Lombard. Po tych czterech generacjami nastąpiła znów przerwa w rozwoju: w następnym pokoleniu, które wydało Awerrocsa i Majmonidesa, nie wybił się żaden scholastyk łaciński. I dopiero z początkiem XIII w. odżył ruch filozoficzny.

WYDARZENIA WSPÓŁCZESNE

Pierwsze w tym okresie ożywienie ruchu filozoficznego, które nastąpiło w IX w., za Szkota Eriugen> przypadło na czas po Karolu Wielkim, w pobliżu wielkich wydarzeń politycznych związanych z jego osobą Natomiast wydarzenia późniejsze, zwłaszcza te. które przyszły koło millenium, jak powstanie Świętego Cesarstwa Rzymskiego Niemieckiego Narodu (962), początek Kapetyngów we Pranej i (987), chrzest PołsŁi (966) i Skandynawii <1000>, założenie państwa ruskiego przez Ruryka, a potem jego rozpadnięcśe się o* dzielnice (1054), uformowanie się systemu feudalnego, przekształcenie się papiestwa w potęgę świecką, rozdział Kościoła wschodniego i zachodniego (1054), a także pierwsza faza wielkiej architektury i rzeźby romańskiej (mniej więcej od r. 1 OCH)): wszystkie te wydarzenia polityczne, społeczne, artystyczne nie miały współczesnych sobie ważniejszych wydarzeń filozoficznych.

Drugie ożywienie ruchu filozoficznego, za Anzelma, na przełomie XI i XII w., przypadło na czas potęg papiestwa (Henryk IV w Canossie, 1077). wypraw krzyżowych (I wyprawa w latach 1096 - 99). powstaną zakonu cystersów. Rozkwit filozofii w XII w. był jednoczesny z rozkwitem sztuki, z powstawaniem wielkich katedr romańskich i początkiem gotyku we Francji.

W samym początku tego okresu żył Mahomet (ok. 570 - 632). a ruch, który wywołał, trwał przez cały okres. Już w 643 nastąpił podbój przez mahometan Afryki północnej, w 711 - 13 Hiszpanii, w 831 Sycylii. Wydarzenia te nie pozostały bez wpływu na filozofię.

250