fizyka001

wość poprawienia błędów w technice rozwiązywania. Jeżeli jednak Czytelnik nic może sam rozwiązać zadania - powinien przestudiować jego rozwiązanie. Autorzy pragnęliby przekonać Czytelnika, aby rozwiązując zadania wykonywał rysunki i wykresy. Stanowi to bardzo ważny element w ułatwieniu zrozumienia rozwiązania zadania. Czytelnikowi, który nie ma żadnej wprawy w robieniu rysunków, autorzy radzą, aby przerysowywał rysunki, które są w książce.

Książka jest napisana w zasadniczej części zgodnie z wymaganiami nowego programu szkolnego. W związku z tym, że na wielu wydziałach wyższych uczelni egzaminy mają charakter konkursowy, przygotowanie się do nich, oparte na gwarancji dobrego rozumienia praw fizyki, wymaga istotnego pogłębienia materiału z zakresu szkoły średniej. Autorzy postawili sobie za cel opracowanie materiału zadaniowego, który by te warunki spełniał. Wymagało to oczywiście pewnego rozszerzenia w tej książce pojęć definiowanych w szkole, co zostało zrobione w niektórych partiach omówień i w rozwiązaniach. Zbiór zadań jest więc różnorodny, zawiera zadania zarówno łatwe jak i bardzo trudne. Pewna część zadań może stanowić materiał do zajęć fakultatywnych. Zadania trudniejsze oznaczone są gwiazdką.

Czwarte wydanie zbioru ukazało się w zmienionej postaci. Zgodnie z sugestią Czytelników i Kolegów zmniejszono znacznie liczbę rozwiązań. Zadania rozwiązane stanowią około 30% wszystkich zadań i dla wygody Czytelników są oznaczone literą R. Wszystkie zadania mają odpowiedzi. Zadania testowe z rozdziału 6 nie mają charakteru typowych testów egzaminacyjnych, w których jedynie należy wskazać właściwą z zaproponowanych odpowiedzi. W tym zbiorze są to zadania problemowe, wymagające zwykle krótkich obliczeń. W takiej formie często obecnie przeprowadza się egzamin ustny. Problematyka zadań testowych jest istotnym uzupełnieniem pozostałych zadań zbioru.

Obecne szóste wydanie ukazuje się ze zmianami niektórych zadań w rozdziałach 35 i 36 przy jednoczesnym zachowaniu poprzedniej numeracji. Autorzy dziękują drowi A. Nadolnemu za krytyczną ocenę tych zmian.

Autorzy dziękują także drowi B. Mendlowi za wiele cennych uwag, które zostały uwzględnione przy opracowaniu czwartego zmienionego wydania. Pragną również podziękować mgr J. Banaś za wiele rzeczowych uwag i duży wkład pracy przy opracowaniu ostatecznej formy poprzednich wydań tej książki oraz Redakcji Matematyczno-Fizycznej WNT za życzliwą pomoc.

Warszawa, w grudniu 1979    J. Jędrzejewski, W. Kruczek, A. Kujawski

MECHANIKA

1. Kinematyka ruchu jednostajnego. Względność ruchu

Przemieszczanie się jakiegokolwiek ciała odnosimy zawsze do innych ciał, które milcząco uważamy za „nieruchome”. To przemieszczanie się ciała w czasie i przestrzeni w stosunku do innych ciał nazywamy ruchem.

Układ odniesienia. Do rozwiązywania zadań z mechaniki, najczęściej używa się kartezjańskiego układu współrzędnych, prostokątnych, który składa się z trzech zorientowanych w przestrzeni osi Ox, Oy, Oz (rys. I-I),

przecinających się w punkcie O pod kątem prostym; punkt O nazywa się początkiem układu współrzędnych. Układ współrzędnych kartczjańskich wiążemy sztywno z ciałem, względem którego chcemy opisywać ruch innych ciał. Układ współrzędnych związany z ciałem, względem którego opisujemy ruch, nazywamy układem odniesienia.

1