Ekonomika turystyki R Łazarek (129)

jednym z dziewięciu członków Komitetu Koordynacyjnego Związków Spółdzielczych Wspólnoty Europejskiej. Do jego zadań należy czuwanie na forum Parlamentu Europejskiego oraz Europejskiego Komitetu Ekonomicznego i Społecznego nad sprawami turystyki socjalnej⁴². W krajach tych działają także Międzynarodowa Federacja Turystyki Socjalnej z siedzibą w Brukseli oraz Międzynarodowa Federacja Organizacji Turystyki Socjalnej z siedzibą w Paryżu.

Unia Europejska opracowała już i przyjęła dokumenty programowe dotyczące tworzenia warunków rozwoju turystyki. Największe znaczenie w tym zakresie ma decyzja Rady Wspólnot z 1992 r. w sprawie działań wspólnotowych wspierających rozwój turystyki. W dokumentach tych do ważnych elementów rozwoju turystyki zaliczono także turystykę socjalną. W tej dziedzinie przewiduje się wzajemną informację partnerów publicznych i prywatnych na szczeblu wspólnotowym o różnych formułach (w poszczególnych krajach) zachęcania do wyjazdów na wakacje pewnych kategorii turystów (niepełnosprawni, rodziny słabe ekonomicznie) oraz ich wsparcie⁴³.

6.5. Sytuacja w Polsce

W Polsce, w okresie przejścia od gospodarki socjalistycznej do gospodarki rynkowej, na turystykę socjalną i jej miejsce w polityce gospodarczej i polityce turystycznej wpływają dwa podstawowe czynniki:

1)    pamięć o patologicznych zjawiskach występujących w PRL w zakresie finansowania i dofinansowywania konsumpcji oraz podaży turystycznej, a także utożsamianie tej patologii z turystyką socjalną;

2)    brak rozeznania wśród elit politycznych różnych orientacji o roli, znaczeniu i kierunkach rozwojowych turystyki socjalnej w krajach rozwiniętych o gospodarce rynkowej oraz o roli państwa w tej dziedzinie.

Podstawowa deformacja polegała na tym, że w okresie PRL istniało wprawdzie - i to niemałe - dofinansowanie konsumpcji turystycznej i podaży turystycznej, tj. był spełniany podstawowy warunek turystyki socjalnej, ale to dofinansowanie nie było kierowane tylko do osób o najniższych dochodach. Korzystały z niego w różnym stopniu wszystkie grupy dochodowe, a grupy o najwyższych dochodach najczęściej korzystały nie tylko z dofinansowania, ale także z pełnego finansowania. Nie było zatem w Polsce turystyki socjalnej odpowiadającej kryteriom gospodarki rynkowej.

Warto wrócić pamięcią przynajmniej do niektórych deformacji w tej dziedzinie.

⁴² M, Thercelin: Le tourisme social datis la Communaute europeenne, „Revue de Touris-me" 1987, nr 3; S. Medlik: Leksykon podróży, turystyki i hotelarstwa, PWN, Warszawa 1995, s. 298 i 353.

⁴¹ J. Raciborski: Prawo Unii Europejskiej a uregulowania turystyki w Polsce, „Zeszyty Naukowe” 1996, nr 3, Wyższa Szkoła Ekonomiczna, Warszawa, s. 89-90.

131