Ekonomika turystyki R Łazarek (137)

turystyki stosować w języku polskim termin gospodarka turystyczna, a gwoli jasności językowej jest uzasadnione ograniczenie terminu „przemysł turystyczny” tylko do produkcji sprzętu turystycznego i innych wyrobów związanych z uprawianiem turystyki. W ten sposób przemysł turystyczny byłby elementem składowym gospodarki turystycznej.

3. TYPOWA, UZUPEŁNIAJĄCA I POŚREDNIA GOSPODARKA

TURYSTYCZNA

Klasycy nauki o turystyce, za których powszechnie uznaje się Kurta Krapfa i Waltera Hunzikera (Szwajcaria) oraz Paula Bemeckera (Austria), dzielili gospodarkę turystyczną na bezpośrednią i pośrednią. Do bezpośredniej gospodarki turystycznej zaliczali wszystkie jednostki gospodarcze, których działalność służyła jedynie lub głównie turystyce i które istniały ze względu na rozwój turystyki. Do pośredniej gospodarki turystycznej zaliczali przedsiębiorstwa, instytucje i organizacje, których egzystencja nie opierała się jedynie na turystyce, ale które zaspokajały potrzeby turystów i ludności miejscowej oraz odgrywały znaczącą rolę w obsłudze turystów. W czasach klasyków nauki o turystyce-jak oni sami twierdzili - kwestie pośredniej gospodarki turystycznej nie były jednak wystarczająco zbadane¹².

Od czasów W. Hunzikera i K. Krapfa nastąpił rozwój teorii gospodarki turystycznej, a zwłaszcza jej klasyfikacji. Rozwój ten przebiegał w kierunku wydzielenia w gospodarce bezpośredniej gospodarki turystycznej typowej i uzupełniającej oraz bliższego precyzowania pośredniej gospodarki turystycznej, co znalazło odbicie we współczesnej światowej literaturze z dziedziny turyzmu¹³.

Typowa gospodarka turystyczna została wydzielona według kryterium rodzaju działalności i objęła przedsiębiorstwa oraz organizacje i instytucje turystyczne, które zapewniają usługi wyłącznie lub prawie wyłącznie dla osób podróżujących, W grupie tej, według W. Freyera, znalazły się: hotelarstwo wraz z gastronomią, komunikacja pasażerska, organizatorzy i agenci podróży, organizatorzy kongresów i seminariów, targi i wystawy, uzdrowiska, związki i organizacje turystyczne, zarządy gmin turystycznych i regionów turystycznych.

Uzupełniająca gospodarka turystyczna objęła przedsiębiorstwa, organizacje i instytucje, które w całości były zaliczane do rozmaitych działów i gałęzi oraz branż pozaturystycznych, ale miały pewne wyraźnie wydzielone zakresy działalności, czy to w produkcji, czy to w usługach, które były niezbędne, czy też pożądane do realizacji podróży, ne, np. przedsiębiorstwa wytwarzające pamiątki, czy też wydawnictwa, które m.in.

¹²    P. Bemecker: Les fondements du touristne, CPC/C1. Cours d’Etudes Touristiąues, UIOOT.

¹³    Typową gospodarkę turystyczną nazywa się też gospodarką turystyczną w wąskim znaczeniu. Pośrednią gospodarkę turystyczną nazywa się też „nietypową” gospodarką turystyczną lub „brzegową” gospodarką turystyczną {die touristische Randindustrie). W, Freyer: op. cit., s. 121-128.

140