Największe zatrudnienie w turystyce zapewniają hotelarstwo i gastronomia. Średnio w OECD te dwie branże realizują jedną trzecią zatrudnienia w turystyce, a prawie połowę według przyjętej przez OECD koncepcji sektora gospodarki turystycznej. Kolejne miejsce zajmuje transport (15%). Zatrudnienie w biurach podróży waha się w granicach 3-5% w większości krajów OECD. W handlu detalicznym zatrudnienie zależne od turystyki jest największe tam, gdzie w bazie noclegowej turystyki ma duży udział hotelarstwo komplementarne30,
W Polsce, przy okazji wykonanego przez GUS eksperymentalnego rachunku satelitarnego turystyki za rok 1995, wyliczono również zależne od turystyki zatrudnienie w poszczególnych branżach sektora gospodarki turystycznej według koncepcji OECD. Wielkość i struktura tego zatrudnienia przedstawiały się następująco (liczba pracowników)31 - tab. 46.
Zatrudnienie to stanowiło 4,49% globalnego zatrudnienia w Polsce.
Tabela 46
Wielkość i struktura zatrudnienia
Branże sektora gospodarki turystycznej |
Zatrudnienie w tys. |
Ogółem |
501 605 |
Hotele i restauracje |
185 906 |
Pasażerski transport kolejowy |
2 907 |
Pasażerski transport wodny |
11 846 |
Pasażerski transport lotniczy |
4 373 |
Pasażerski transport drogowy |
138 486 |
Działalność wspierająca i pomocnicza dla transportu, w tym: | |
działalność agencji turystycznych, pilotów i przewodników | |
wycieczek, pozostała działalność związana z turystyką, gdzie | |
indziej nie sklasyfikowana |
17 099 |
Rekreacja, kultura i sport |
141 088 |
W Polsce, w dziale „Hotele i restauracje”, w 1995 roku zatrudnienie wynosiło 185,9 tys. osób, co stanowiło 1,7% globalnego zatrudnienia w kraju. Gdybyśmy dla dokonania szacunku globalnego zatrudnienia w turystyce przyjęli średnie relacje istniejące w krajach OECD, otrzymalibyśmy zatrudnienie globalne w turystyce wynoszące 557,7 tys. osób, a 371,8 tys, osób w „sektorze gospodarki turystycznej” według koncepcji OECD. Wielkość ta znacznie odbiega od otrzymanej metodą rachunku satelitarnego turystyki. Wynika to stąd, że dział „Hotele i restauracje” jest w Polsce znacznie mniej rozwinięty niż w krajach OECD. Świadczy o tym chociażby wielkość bazy noclegowej turystyki w niektórych krajach członkowskich OECD i w Polsce (Polska w 1996 roku została przyjęta do OECD) -tab. 47 i 48.
Należy również wspomnieć o innych szacunkach. Według tych szacunków w Polsce same wydatki gości zagranicznych „angażują już ponad milion miejsc
30 OECD: op. cił„ s. 38.
31 GUS: Eksperymentalny rachunek satelitarny turystyki..., s. 64-66.
162