122 Rozdział 2
w stosunku do drugiego niezależnie od tego, czy są skierowane bezpośrednio przeciwko niemu, czy mają za zadanie zniszczyć ogólnie pojmowaną infrastrukturę służącą człowiekowi. Niektóre z zagrożeń będą takie same w jednym i drugim czasie, np. pożar - samoistny w czasie „P” lub w wyniku zrzutu napalmu w czasie „W”. W tym miejscu należy się zastanowić nad sensem podziału tych zagrożeń i zadać pytanie, czy zagrożenia czasu „W” winny być ujęte w planach ZK? Odpowiedzi za jest kilka. Od pewnego okresu czasu w dokumentach z zakresu ZK ukazywały się informacje o tym, że plany obrony cywilnej zakładów, gmin, starostw i województw winny być częścią składową planów ZK. W strukturach wydziałów ZK występują komórki bądź samodzielni pracownicy odpowiedzialni za obronę cywilną. Na koniec informacja, która znalazła się w projekcie ustawy o ochronie ludności, że komórki odpowiedzialne za ochronę ludności (dziś ZK) w momencie wprowadzenia stanu wojennego i w czasie wojny stają się organizacjami obrony cywilnej zgodnie z artykułem 61 pkt „b” Protokołu Dodatkowego I do Konwencji Genewskich z 12 sierpnia 1949 r. dotyczącego ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych z 8 czerwca 1977 r. (DzU Nr 41. poz. 175 z 1992 r.).
Generalizując, niezależnie od czasu wystąpienia zagrożenia, ich charakter, zasięg i skutki będą podobne. Posiadają jednak jedną cechę całkowicie je różniącą. Zagrożenia czasu „P” wystąpią w wyniku błędów ludzkich, nieprzewidywalnych sił przyrody i złośliwości rzeczy martwych, natomiast zagrożenia czasu „W” będą wynikiem świadomej działalności człowieka, przeciwko drugiemu człowiekowi, przeciwko nam. Przewidywalność zaistnienia sytuacji kryzysowej zależna jest od naszego przygotowania do wyciągania wniosków z przesłanek, które mogą je wywołać. Do tych czynności powołane zostały w Polsce i na święcie odpowiednie służby. Pogodę przewidują służby meteorologiczne, wytrzymałość budowli określa i kontroluje inspekcja budowlana. Wszystko, co może wpłynąć na nasze bezpieczeństwo, określają pracownicy administracji samorządowej i rządowej poprzez swoje wydziały gminne (Zespoły Zarządzania Kryzysowego), powiatowe lub wojewódzkie.
Próbując analizować rodzaje zagrożeń w stosunku do terenu ujętego w planie ZK, należy uwzględnić wszystkie czynniki mające jakikolwiek wpływ na nasze życie. Głównym podziałem będzie, jak już wyżej wspomniano, czynnik czasowy, czyli zagrożenia czasu „P” i „W”.
2.1.4.1. Zagrożenia czasu pokoju
Zagrożenia czasu pokoju winny uwzględniać niżej wymienione podgrupy:
l. Awarie obiektów technicznych, które mogą spowodować:
a) skażenia promieniotwórcze,
b) skażenia toksycznymi środkami przemysłowymi,
c) katastrofalne zatopienia.
2. Działania sił przyrody, takie jak:
a) powodzie,
■ b) tsunami,
*.vc) pożary,
d) huragany, trąby powietrzne, tornada,
e) epidemie,
f) śnieżyce,
g) susze,
h) wysokie i niskie temperatury powietrza,
i) trzęsienia ziemi,
j) wybuchy wulkanów.
3. Katastrofy budowlane, komunikacyjne i inne. Do nich możemy zaliczyć:
a) zniszczenia budynków mieszkalnych i użytkowych oraz infrastruktury komunalnej,
b) wypadki drogowe, kolejowe, wodne, powietrzne, kosmiczne,
c) zakłócenia w transporcie i telekomunikacji,
d) wypadki podczas dużych zgromadzeń ludzi.
4. Działalność terrorystyczna, rodzaje:
ą) terroryzm fundamentalistów islamskich,
b) bioterroryzm,
c) cyberterroryzm,
d) terroryzm polityczny (krajowy i międzynarodowy),
e) narkoterroryzm,
f) terroryzm religijny,
g) terroryzm krajowy,
h) superterroryzm, agroterroryzm.
5. Zagrożenia cywilizacyjne XXI wieku, do których możemy zaliczyć:
a) eksplozję demograficzną i konsumpcyj ną,
b) militaryzację świata,
c) zagrożenia i wyzwania ekologiczne,
d) choroby cywilizacyjne XXI wieku,
e) zagrożenia ekonomiczne - dysproporcje w rozwoju państw,
f) wyczerpywanie się zasobów naturalnych,
g) brak dostępu do źródeł energii,
h) groźba zniszczenia ludzkości w wypadku wojny termonukleamej,
i) wzrost przestępczości zorganizowanej,
j) zagrożenia związane z globalizacją informacji (Internet),
k) globalną zmianę klimatu i wynikające z tego zagrożenia dla środowiska, dziura ozonowa,
l) wojnę genową, klonowanie zwierząt, a w przyszłości może i ludzi, nowa żywność,