FunkcjonowanieRynku R058 149

Różnica między wielkością podaży pracy a wielkością zatrudnienia wyraża liczbę ludności w wieku produkcyjnym poszukującej pracy. Podaż pracy jest bowiem sumą wielkości zatrudnienia oraz liczby osób fizycznych poszukujących pracy.

Podaż pracy, w przeciwieństwie do podaży produktów i usług, charakteryzuje zawsze wysoki stopień zatomizowania. Jest ona bowiem reprezentowana przez wiele podmiotów' oferujących pracę. Podaż pracy pozostaje w związkach komplementarnych oraz substytucyjnych z podażą produktów, pełniących funkcję czynników w'y twórczych.

O wielkości podaży pieniądza decyduje wielkość jego zasobów' (ilość pieniądza w obiegu powiększona o depozyty) oraz wielkość udzielanych kredytów. Podstawową funkcją tej podaży jest zapewnienie sprawnej obsługi realnych procesów gospodarczych. Podmiotami regulowania podaży pieniądza są banki, które oferują go po danej cenie (stopie procentowej) innym podmiotom rynku lub instytucjom użyteczności publicznej. Źródłem tej podaży są zgromadzone przez banki zasoby pieniężne. Zasoby te powstają przede wszystkim w konsekwencji lokowania w bankach przez podmioty gospodarcze i konsumentów nadwyżek zasobów pieniężnych przewyższających ich potrzeby w danym czasie. Nadwyżki te przybierają więc formę oszczędności. Są one uzupełniane własnymi zasobami pieniężnymi banków', powstającymi w rezultacie różnicy między stopą oprocentowania udzielanych kredytów a stopą oprocentowania oszczędności. Podaż pieniądza jest kategorią komplementarną w' stosunku do podaży produktów i usług.

Podmiotami regulowania podaży pieniądza może być mniejsza lub większa liczba banków' komercyjnych, decydująca o stopniu jej zatomizowania. Zwiększanie lub zmniejszanie liczby podmiotów podaży pieniądza nie może jednak oznaczać, że pozostaje ona poza kontrolą banku centralnego jako głównego podmiotu i koordynatora funkcjonowania rynku pieniądza¹.

3. Czynniki wpływające na podaż

Czynniki wpływające na podaż można podzielić na dwie grupy. Do pierwszej należą czynniki materialno-rzeczowe, które są związane z realną sferą działalności gospodarczej. Określają one fizyczne możliwości tworzenia podaży oraz dokonywania zmian w jej wielkości i strukturze. Do drugiej grupy należą czynniki ekonomiczne, będące elementem sfery regulowania procesów gospodarczych. Decydują one o skłonnościach sprzedawców' do tworzenia podaży oraz oferowania nabywcom przedmiotów' wymiany. Możliwości tworzenia podaży na gruncie czynników materialno-rzeczowych nie muszą się pokrywać ze skłonnościami sprzedawców' do jej tworzenia oraz oferowania nabywcom.

Czynniki materialno-rzeczowe wywierają wpływ na podaż produktów i usług oraz podaż pracy. Nie wywierają natomiast bezpośredniego wpływu na podaż pieniądza, która zależy przede wszystkim od czynników' ekonomicznych. Do czynników ekonomicznych wpływających na podaż można zaliczyć przede wszystkim cenę (płacę, stopę procentową) oraz popyt. Zespół podstawowych czynników wpływających na podaż przedstawia rys. 44.

Rysunek 44

Czynniki wpływające na podaż

Podstaw'ow'ymi czynnikami materialno-rzeczowymi (czynnikami sfery realnej) wpływającymi na podaż produktów i usług są²:

149

1

W.L. Jaworski, Bankowość. Podstawowe założenia, Warszawa 1994, s. 35.

2

Pomijamy' tu problematykę handlu zagranicznego.