HPIM4465

Anders Gusu*vsson

194

cją. lecz do problemu wzrastania żądań wysuwanych przez różne grupy znajdujące się w niekorzystnej sytuacji (disadtm-taged), (alcie jak mniejszości etniczne, kobiecy, ludzie upośledzeni, czyli grupy domagające się uznawania ich prawa do autentyczności. Taylor wskazuje, że tę politykę uznawania można traktować nic tylko jako sposób na zwiększenie życiowych szans, ale także jako walkę o to, by grupy te oceniano i wartościowano według tych samych ideałów, co innych ludzi.

Taylor przypomina o ważnej przemianie, jaka dokonała się w zachodnich społeczeństwach w XVIII wieku, polegającej na wzrastającym uznawaniu jednostki i jej dążenia do osobistej autentyczności. Twierdzi on, że można wręcz mówić o utworzeniu nowego podstawowego społecznego ideału, mianowicie ideału autentyczności, zainspirowanego argumentacją Rousseau na rzecz szacunku dostarczanego sobie (1'amour propre) i ideą Herdera, że „każdy człowiek stanowi swoją własną miarę" (Taylor 1994; 1995: 41¹).

Taylor pisze dalej, że dzisiaj ideał autentyczności jest bardzo ważnym punktem odniesienia przy tworzeniu ludzkiej tożsamości zwłaszcza ram, gdzie chodzi o ocenę wartości człowieka i szacunku dla samego siebie. Przed okresem Oświecenia wartość taka dotyczyła jedynie roli i pozycji zajmowanej przez jednostkę w społeczeństwie. Pojawienie się nowej idei. że ludzki byt i wartość człowieka są czymś, co można ocenić przyjmując za punkt wyjścia jego osobiste plany życiowe oznacza, że tam. gdzie zagrożona jest ludzka autentyczność. tara zagrożona jest wartość społeczna człowieka i jego szacunek dla siebie samego. Nie oznacza to. że społeczna rola i pozycja straciły dzisiaj swoje znaczenie, ale — jak twierdzi Taylor — wprowadzony został nowy istotny element

' Numer strony odnosi się do szwedzkiego wydania z roku 1995.

hugrncja, stygmatyzacja i autonomia    195

(aęsto określany jako cci), jakim jest samospcłnicnie ety samorealizacja.

Subkultura integracji jest zatem źródłem paradoksu, także w odniesieniu tlp stYgmatyzacji. pomewaź^mniejszaj^c skutki jednego stygmatu. zwiększa jednocześnie wpływy innego.

Literatura

Edgenon. Robert B. 1967. The Cloak of Compettme: Stigma in ihe Lioet of ihe MentaUy Retarded. Berkeley: Unive»ity of Califor-nia Press.

EJgctton. Robert and Maria A. Gaston. 1991. ToeSeen ii Ali!" Lim of Oider Penom wilh Mentol RnanLtńon in the Cotmnunity. Baltiwnore: Paul H. Brookes.

EiuKon, Roscmarie. 1987. SarnhaUmetenskap, olrd och ormorg \SotioJ

Samce. Health Semen and Soaol Cinj. Easeke.

Goffhun, Eiving. 1963. Stigma: Nota on the Management of Spotled Idemity. Englewood ClitTs, N.J.: Prenticc Hall.

-    — . 1972. Stigma. Den awikandn roli och identiiet. Rabin &

Sjógrcn Tema.

Gough, Ricvj. 1987. Hrmhjalp tiU gamla 1Home Help for the Elderl)].

_— Aibeulivscentrum, Brcvskołan.

Gusuvsson. Anders and Marten Soder. 1990. Socud fonknmg om mdnmskor med utnecirlingutoming [Soeial Reteanh on Pfople u:th InteiUctnal DisabilitieĄ. Raport Stockholnt College of Health Sciences.

Heidegger, Martin. 1926. San und Zeit Tubingen: Mu Niemeycr Verlag.

— -. 1981. Varat och tiden. Doxa.

Hirdnun, Yvonnc. 1989. Art lagga Iwet uli rdtta — studia i twnsk folkhcmspoiitik | Putting Life Right: Studia m the Pohtia of the Ptople's Home]. Cnrlssons fórlag.