IMG72 (6)

64

lmtten, ak jest m eytto jeden z możliwyi* sposobów przed-

stawiania, które ma on dzisiaj do dyspozycji, i to w dodatku laki. który — jak dobitnie wskazuje nouzrUe Toman we Francji — tnd nz znaczrnra.

ftiAAm-nri wnnu postawić roszczeniom historyków do ■ ****■ ■^,"*¹ ich w poczet naukowców. Kiedy mówią oni osofaie jako sagfcpwcgcłi, wydają się zakładać koncepcję r;-¹-' śkahie pasającej do świata, w którym żyt i tworzył llnh-Tl Spwm; ale mającą mało wspólnego z fizyką, która znaczsie rozwinęła się od czasów Einsteina, i z naukami spieassi. które również zmieniły sie od czasów Webe-ra_ A zatem. bedv Hughes mówi o „nowych metodach analizy społecznej i psychologicznej", wydaje się mieć na my-łoBąpipńWcbcni Frcoda, metody, które wielu wspd-caesnwck hadaor unimnyfc uznaje w najlepszym razie raczej za kos—lecz sic za dojrzały owoc swoich dyscy-piin_

Ibd—imając. kiedy historycy otrzymują, źe historia jest * —*rłn i imrtri. tpją n» ogól na myśli kombi na* ątpaźiadnewiętautowiecznych nauk społecznych i sztukę potowy XIX wieku.Innymi słowy; ich aspiracje *?dą| się a^ac nmide y»»«ł analizy ekspresji, ktotydt

r** *"***^~* * '"jlii jaki n sili mi y iiijj.[|>oi>od]r hy ln*y~ hirtor ikon oie dhtegn, źe badają przeszłość, * dbaego,że badają ją przy pomocy złej nauki i złej sztulcii ■^■eadpmńedsmoć" tych wiekowych koncepcji sztuki i nauki zawicza się przede wszystkim w charakterystycznym dla ■ich przestarzałym rozumienia obiektywniej Wielu histo-

ryfcw nati trakty Jakty* tak, jak gięby byty one vłane",

i me chce — w przeciwieństwie do większości naukowców — przyznać, źe nie są one .odnajdywane", ale raczej Jconstru-owzac’ na drodze stawiania przez badam pytań «"^łr_T>m j-yriso go ij siirlrs Mamy tu zatem do czynienia z tym ^

pojęciem obiektywności, które wiązało historyków i bezkrytycznym wykorzystywaniem w ich narracjach ram chronologłcznjrłL Kiedy historycy starają się opowiedzieć -odbycia³ dotyczące Jaktów” w sposób, który nazywają artystycznym, jednogłośnie unikają oni sposobów literackiego przedstawiania wprowadzonych do współczesnej kultury przez Joyce% Yeatsa i Ibsena. Mimo przechwałek współczesnych historyków, podających się za artystów, me było w naszym stuleciu żadnych istotnych prób stworzenia historiografii surrealistycznej, ebpresjonistycznej czy egzy-stengalistycznej (poza czynionymi przez samych powieśdo-pisaizy i poetów). Tb prawie tak, jak gdyby historycy wierzyli, ie jedyną możliwą formą narracji historycznej była narracja wykorzystywana w powieści angielskiej schyłku XIX |_] stulecia. W rezultacie takich przekonań „sztuka* historiografii stopniowo nabierała cech antykwarycznych.

Burekhardt w całym swoim schopenhanerowskim pesymizmie (łub być może z jego powodu) chętnie eksperymentował z najbardziej zaawansowanymi technikami artystycznymi swych czasów. Jego Kultura Odrodzenia we Wfos&ck maże zostać uznana za ćwiczenie z historiografii impresjonistycznej.. stanowiącej na swój sposób radykalne odejście od klasycznej historiografii XIX-wiecznej, na modlę malarzy impresjonistów czy poety Baudełaire’a. Początkujący studeoa historii, jak też wielu profesjonalistów, mają probierny z Burckbardtem, ponieważ zerwał on z dogmatem, że opis historyczny musi „opowiadać historie*a> najmniej w zwyczaj ny, chronologicznie uporządkowany sposób. Uważając dodo Burckhardta za dziwaczne, współcześni historycy h«sajnpg»jfii uznali go za pierwowzór socjologa, który zajmował się typami

idealnymi, antycypując w ten sposób Webera. Uogóbmeateio

można by uznać za prawdziwe, gdyby umieścić je w kontekście świadomości stopnia, w jakim Burckhardt i Weber po

dzieiali specyficznie estetyczną koncepcję nauki, hrdohme jak

jego współcześni w dziedzinie sztuki, Burckhardt wgłębni się