Archiwum Gazety Wyborczej; Czy mogą zrobić coś więcej?












WYSZUKIWANIE:
PROSTE
ZŁOŻONE
ZSZYWKA
?







informacja o czasie
dostępu


Gazeta Wyborcza
nr 303, wydanie waw (Warszawa) z
dnia
1997/12/31-1998/01/01,
dział KRAJ, str. 4
Rozmawiał Edward Krzemień
O porwaniach w Czeczenii mówi Jacek
Cichocki* z Ośrodka Studiów Wschodnich
Czy mogą zrobić coś więcej?
Od porwania do zwolnienia najczęściej upływa w Czeczenii kilka miesięcy. To nie jest kwestia kilku dni
czy tygodni.
Edward Krzemień: Ośrodek Studiów Wschodnich analizował wiele przypadków
porwań w Czeczenii. Jakie wnioski? Czy da się coś
powiedzieć o szansach na uwolnienie Polaków?
Jacek Cichocki: W Polsce pojawia się dużo hipotez o przyczynach porwania i co
się może dziać dalej. Jednak na podstawie dostępnych faktów wciąż nie jesteśmy w
stanie powiedzieć, jakie były motywy uprowadzenia, dopóki porywacze się z nami
nie skontaktują. Mając wiedzę o poprzednich porwaniach, trzeba uzbroić się w
cierpliwość. Od porwania do zwolnienia w Czeczenii
najczęściej upływa kilka miesięcy. To na pewno nie jest kwestia kilku dni czy
tygodni.
Co Ośrodek wie o porwaniach w Czeczenii?
- Podczas wojny czeczeńsko-rosyjskiej w latach 1994-95 porwania organizowały
czeczeńskie rodziny dla wymiany na swoich krewnych uwięzionych przez Rosjan. To
zdarza się i dziś. Porywano nie tylko Rosjan, ale również obywateli
zagranicznych, np. ostatnio Słowacji i kilku państw zachodnich. Najczęstsze są
porwania dla okupu. Nie jest to specyfika Czeczenii, dzieje się tak na całym terenie b. ZSRR,
również w Moskwie. W Czeczenii trudnią się tym nie
tylko Czeczeńcy. Również grupy kryminalne, które tam przeniknęły z zewnątrz.
Często słyszy się, że porwanie Polaków to prowokacja rosyjska.
- Sami Czeczeni bardzo podkreślają, że za dużą
liczbą porwań - szczególnie dotyczy to obywateli zagranicznych związanych z
pomocą humanitarną dla Czeczenii - stoją rosyjskie
służby specjalne, które próbują w ten sposób skompromitować Czeczenię i pokazać, że ten kraj nie jest w stanie
zapewnić jakiegokolwiek bezpieczeństwa.
Władze czeczeńskie argumentują, że jeżeli ktoś chce porwać kogoś dla
pieniędzy, to nie porywa "takiego wariata", który przyjeżdża pomagać Czeczenii. Najczęściej i on, i jego organizacja mają
mało pieniędzy. A wiadomo, że rządy zachodnich państw nie płacą terrorystom.
Czy potwierdza się liczba 800 porwań w 1997 r., podawana przez prasę
rosyjską?
- Rosjanie mówią o ok. 800 porwaniach, natomiast Czeczeńcy o ok. 200. Ta
rozbieżność jest ogromna i można przypuszczać, że ma ona funkcję propagandową.
Rosjanie dokonują pewnej manipulacji, bo wliczają w liczbę porwań również osoby
zaginione w czasie wojny rosyjsko-czeczeńskiej.
Mówi się, że porwania to już profesja w Czeczenii. Jak wiele osób z tego żyje?
- Bardzo trudno odpowiedzieć. Na pewno można powiedzieć, że przeciwko
porwaniom działa dosyć duża grupa związana z władzami w Groznym. Proceder porwań
- zwłaszcza osób związanych z konwojami charytatywnymi - ma wielu przeciwników w
społeczeństwie czeczeńskim.
Czy po uwolnieniu daje się ustalić, kto i dlaczego dokonał uprowadzenia?
- Da się wyróżnić dwie grupy. Do pierwszej można zaliczyć tych, którzy
porywają człowieka, aby wymienić go na gotówkę. Trzymają go w dobrych warunkach,
umożliwiają mu kontakt z domem, żeby pokazać, że żyje i ma się dobrze.
Tacy uwolnieni podkreślają, że porywaczami byli najczęściej Czeczeńcy, byli
żołnierze, którzy nie podporządkowali się swoim strukturom rodowym. Dla nich to
jedyny sposób zarabiania na życie, bo nie są w stanie odnaleźć się w nowej
rzeczywistości.
Zdarzają się też przypadki bardzo złego traktowania porwanych: są bici,
przetrzymywani w złych warunkach. Uwolnieni z tych opresji twierdzą, że
porywacze mieli nie tylko kaukaskie lica.
Kto ma największe sukcesy w uwalnianiu porwanych, Czeczeńcy, Rosjanie czy
rodziny?
- Najczęściej udaje się to Czeczeńcom. Rosjanie zwykle uwalniają swoich przez
płacenie okupu. Od półtora roku w Czeczenii nie
miała miejsca żadna akcja rosyjskich służb specjalnych w celu uwolnienia
porwanych.
Jeżeli chodzi o Polaków, to władze czeczeńskie zaangażowały wszystkie swoje
specjalne jednostki i instytucje, które tym się zajmują.
Czy Czeczeńcy mogliby zrobić coś więcej?
- Trudno ocenić z perspektywy Warszawy.
* Jacek Cichocki jest kierownikiem działu Azji Centralnej i Kaukazu w Ośrodku
Studiów Wschodnich w Warszawie.
[Hasła: Cichocki Jacek; Czeczenia; Polska - Czeczenia; Polacy za granicą; porwania; terroryzm; Ośr.
Studiów Wschodnich]

(szukano: Czeczenia)
© Archiwum GW, wersja 1998 (1) Uwagi
dotyczące Archiwum GW: [e-mail]