1300739209

t iCZNl ■£?

t iCZNl ■£?

LJROPEJSKA Hf

-

KAPITAŁ LUDZKI

NARODOWA STRATEGIA SPÓJNOŚCI

Projekt „Rozwój potencjału Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej poprzez dostosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy i gospodarki opartej na wiedzy" jest współfinansowany przez Unią Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

pod silnym wpływem jakiegoś egzemplarza - np. mądrość potoczna głosi, że prototypem

kobiety jest dla mężczyzny jego własna matka. Najczęściej jednak prototyp jest jakimś

wypośrodkowaniem, czy uśrednieniem wiedzy o wszystkich napotkanych - w szczególności

niedawno - egzemplarzach schematu. Prototypowy profesor to ktoś, kto jest ubrany w

garnitur, ma okulary, jest dość stary, mówi gładko używając wielu słów obcych, ma

szczegółową wiedzę na tematy, z których istnienia nie zdawaliśmy sobie nawet sprawy, jest

roztargniony, czasami nieporadny itd. Prototyp pozwala rozpoznawać obiekty (“o, ten w

okularach wygląda na profesora”), wnioskować o ich nie zaobserwowanych jeszcze cechach

(“na pewno jest przemądrzały”) i uzupełniać nimi spostrzeżenia i pamięć zdarzeń, jak się o

tym dalej przekonamy. Zasada prototypowości cechuje wszystkie schematy, które stosownie

do rodzaju reprezentowanych w nich obiektów podzielić można na trzy rodzaje: schematy

osób i ich rodzajów, skrypty i schematy cech.

Skrypt jest umysłową reprezentacją zdarzeń, działań lub ich ciągów, jak "leczenie zębów", czy "czekanie na tramwaj". Skrypt reprezentuje nie jakiś konkretny ciąg zdarzeń (np. leczenie górnej lewej siódemki u doktor Rolskiej), lecz typowe elementy i okoliczności charakterystyczne dla danego zdarzenia i powtarzające się w większości jego wykonań.

Skrypt jest zatem schematem reprezentującym zdarzenia. Egzemplarzami tego schematu są natomiast kolejne wykonania skryptu - poszczególne egzaminy z różnych przedmiotów. Poszczególne scenki składające się na skrypt są w różnym stopniu typowe dla poszczególnych jego wykonań - np. prośba o szerokie otwarcie ust jest bardziej typowym elementem wizyty u dentysty niż polecenie wstrzymania oddechu. Skrypty, ze względu na

Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa tel. [phone], faks 022 517 96 25 www.swps.pl