1300739191

t iCZNl ■£?

LJROPEJSKA Hf

KAPITAŁ LUDZKI

NARODOWA STRATEGIA SPÓJNOŚCI

Projekt „Rozwój potencjału Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej poprzez dostosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy i gospodarki opartej na wiedzy" jest współfinansowany przez Unią Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

swój dynamiczny charakter mająjeszcze jedną właściwość, która nie występuje w przypadku

innych schematów, mianowicie czasową organizację scenek. Poszczególne scenki cechują się

zwykle pewnym typowym następstwem w czasie, np. leczenie zęba zawsze zawiera scenki

"siadanie w fotelu", "szerokie otwarcie ust" i "wiercenie w zębie", „wypełnianie zęba” i to w

takiej właśnie kolejności.

Schematy cech nie odzwierciedlają ani "całych" ludzi, ani całych zdarzeń lecz jedynie niektóre z nich. Przykładem może być inteligencja (cecha człowieka lub tylko jakiegoś jego wytworu, jak napisany artykuł, czy ustna wypowiedź). Najważniejszym przejawem cech człowieka sąjego zachowania, które stanowią też główną podstawę do wnioskowania o cechach. Nie widzimy przecież inteligencji jako takiej, ale zachowania, które interpretujemy jako świadczące o jakimś poziomie inteligencji. Dla poszczególnych cech znaleźć można dziesiątki konkretnych, wyrażających je zachowań, a ludzie wywodzący się z tej samej kultury są raczej zgodni, co do ich typowości dla określonej cechy. W tym sensie można mówić o prototypowej strukturze cech - niektóre zachowania są typowym przejawem np. uczciwości (jak “Podniósł zgubiony portfel i oddał go nieznajomemu”), inne - słabym (np. “Bierze taksówkę, by nie spóźnić się na umówione spotkanie”), jeszcze inne w ogóle nie pozwalają na wnioskowanie o uczciwości („wytarł dość głośno nos”). . Im bardziej typowym przejawem cechy jest zachowanie, tym silniej obserwator wnioskuje o występowaniu danej cechy na podstawie owego zachowania. Jednak konkretne akty zachowania są z reguły wieloznaczne. Każdy z nich może świadczyć o wielu różnych cechach. Takie na przykład zachowanie jak “Bierze taksówkę, by nie spóźnić się na umówione spotkanie” świadczyć

Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa tel. 022 517 96 00, faks 022 517 96 25 www.swps.pl