1300739208

t iCZNl ■£?

t iCZNl ■£?

LJROPEJSKA Hf

-

KAPITAŁ LUDZKI

NARODOWA STRATEGIA SPÓJNOŚCI

Projekt „Rozwój potencjału Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej poprzez dostosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy i gospodarki opartej na wiedzy" jest współfinansowany przez Unią Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

i łatwo tu o poważne kłopoty, jak w przypadku dylematu: czy mam do czynienia z kobietą,

która mnie podrywa, czy tylko jest życzliwa? Warto więc wiedzieć, jakie struktury wiedzy

zawiera ludzki umysł, jak są one zbudowane i co decyduje o ich użyciu.

Podstawowym elementem wiedzy o świecie społecznym jest schemat poznawczy rozumiany jako organizacja naszych uprzednich doświadczeń z jakimś rodzajem zdarzeń, osób, czy obiektów . Schematy zawierają nie wszystkie wiadomości na temat danego fragmentu rzeczywistości, lecz wiedzę uogólnioną, wyabstrahowaną z konkretnych doświadczeń (epizodów, czyli egzemplarzy schematów). Wiedza o typowym przebiegu wizyty u dentysty składa się na schemat „leczenie zęba u stomatologa”. Natomiast wspomnienie przebiegu swojej ostatniej wizyty u doktor Rolskiej to wspomnienie tylko jednego z konkretnych egzemplarzy schematu “leczenie zęba”. W trakcie tej wizyty mogło się zdarzyć, że pani doktor upuściła jakieś narzędzie, ale takie zdarzenie zwykle nie jest reprezentowane w ogólnym schemacie “leczenie zęba”, ponieważ nie ma ono typowego charakteru (zwykle stomatolodzy nie rzucają narzędziami). Ogólnie rzecz biorąc, obowiązuje zasada, że im lepiej wykształcony jest jakiś schemat, tym bardziej jego zawartość jest wyabstrahowana z wiedzy o konkretnych egzemplarzach, a im słabiej schemat jest wykształcony, tym większą rolę w jego reprezentacji odgrywają informacje o pojedynczych egzemplarzach.

Uniwersalną zasadą budowy schematów jest prototypowość, zgodnie z którą₁ rdzeniem znaczeniowym schematu jest prototyp czyli egzemplarz najbardziej typowy, najlepiej spełniający schemat i w tym sensie najbardziej idealny. Czasami prototyp pozostaje

Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa tel. [phone], faks 022 517 96 25 www.swps.pl