1300739199

t iCZNl ■£?

t iCZNl ■£?

LJROPEJSKA Hf

-

KAPITAŁ LUDZKI

NARODOWA STRATEGIA SPÓJNOŚCI

Projekt „Rozwój potencjału Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej poprzez dostosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy i gospodarki opartej na wiedzy" jest współfinansowany przez Unią Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

nosi torby wszystkim dziewczynom, czy tylko torbę Zosi. Po trzecie, obserwator

wykorzystuje tak zwaną regułę consensusu - rozważa, czy inni chłopcy także noszą torbę

Zosiu, czy Zenon jest wyjątkiem. Przyczyna jest każdorazowo upatrywana przez obserwatora

w tym czynniku, który pojawia się wtedy, gdy występuje dane zachowanie i który jest

nieobecny pod nieobecność owego zachowania.

Dziesiątki badań przekonują jednak, że choć ludzie są w stanie opierać swe atrybucje na informacji o spójności, wybiórczości i powszechności zachowania, jednak nie zawsze to czynią, a jeżeli już, to z niejednakowym zapałem. Faktyczne atrybucje zwykle w największym stopniu opierają się na informacji o spójności zachowania (ułatwiającej wnioskowanie o cechach aktora jako przyczynach), a najsłabiej na informacji o jego powszechności. Choć omówione wyżej normatywne modele atrybucji zainspirowały wiele badań, okazało się, że atrybucje faktycznie dokonywane przez ludzi często odbiegają od postulatów wspomnianych koncepcji. Problem ten jest znany pod nazwą błędów i „biasów” procesów atrybucji

Najlepiej udokumentowaną deformacją jest podstawowy błąd atrybucji polegający na skłonności do przypisywania cudzych zachowań czynnikom wewnętrznym przy niedocenianiu roli sytuacyjnych wyznaczników tych zachowań. Jeżeli Zenon promiennie uśmiecha się do kolegi, to wyciągamy wniosek, że Zenon jest sympatyczny, a nie doceniamy faktu, że kolega wczoraj pożyczył mu sto złotych.

Inna postulowana deformacja to asymetria atrybucji aktora i obserwatora: podczas gdy cudze zachowania wyjaśniamy raczej czynnikami wewnętrznymi, zachowania własne

Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa tel. [phone], faks 022 517 96 25 www.swps.pl