1300739200

t iCZNl ■£?

t iCZNl ■£?

LJROPEJSKA Hf

-

KAPITAŁ LUDZKI

NARODOWA STRATEGIA SPÓJNOŚCI

Projekt „Rozwój potencjału Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej poprzez dostosowanie oferty edukacyjnej do potrzeb rynku pracy i gospodarki opartej na wiedzy" jest współfinansowany przez Unią Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

wyjaśniamy raczej czynnikami zewnętrznymi. Jeśli zastanawiamy się, dlaczego Zenon

poszedł do technikum chemicznego, myślimy, że Zenon interesuje się chemią i chce być

chemikiem. Jeśli jednak zapytamy o to Zenona, może nam odpowiedzieć, że do tego

technikum poszła Krystyna, która bardzo mu się podoba...

Kolejną deformacją jest egotyzm atrybucyjny, czyli tendencja do wyjaśniania własnych zachowań w pochlebny dla siebie sposób. W szczególności, własne sukcesy są wyjaśniane czynnikami wewnętrznymi (atrybucje podwyższające poczucie własnej wartości), zaś porażki - czynnikami zewnętrznymi (atrybucje obronne). Zbliżonym do egotyzmu atrybucyjnego zniekształceniem jest egocentryzm atrybucyjny polegający na przecenianiu własnego wkładu w jakiś wynik osiągany wspólnie z innymi osobami. Oba zniekształcenia wynikają z potrzeby obrony i podwyższania własnej samooceny.

Dobrze uzasadnioną empirycznie deformacją atrybucji jest też efekt fałszywej powszechności polegający na przecenianiu stopnia rozpowszechnienie własnych poglądów, zachowań i preferencji. Dobra ilustracją tego efektu jest badanie, które przeprowadził Bogdan Wojcieszke. Pytał on Polki o stosunek do prawa do aborcji, zadając jednocześnie pytanie:

„Jaki procent Polek myśli tak, jak Pani?”. Ponieważ dysponował danymi z próbki ogólnopolskiej, mógł stwierdzić, że bez względu na zadeklarowana postawę, większość pań przeceniała odsetek Polek, myślących tak, jak one. Efekt ten był szczególnie charakterystyczny dla kobiet domagających się bardziej restrykcyjnego prawa aborcyjnego od obowiązującego obecnie, a więc grupy obiektywnie najmniej licznej.

Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej ul. Chodakowska 19/31, 03-815 Warszawa tel. [phone], faks 022 517 96 25 www.swps.pl