Wydział Inżynierii Lądowej i Środowiska
Katedra Inżynierii Drogowej
Zakład Budowy Dróg
Budowa Dróg i Autostrad
Temat nr 1
Podstawowe pojęcia
PLAN PREZENTACJI
1) Podstawa prawna projektowania dróg
2) Podstawowe pojęcia
3) Kategorie dróg publicznych
4) Klasyfikacja funkcjonalno-techniczna dróg
5) Kategoria, a klasa techniczna drogi
2
1. Podstawa prawna projektowania dróg
ROZPORZ
DZENIE MINISTRA TRANSPORTU
I GOSPODARKI MORSKIEJ
z dnia 2 marca 1999 r.
w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie.
(Dz. U. Nr 43, poz. 430)
3
1. Podstawa prawna projektowania dróg
Rozporządzenie określa warunki techniczne, jakim
powinny odpowiadać drogi publiczne i związane z nimi
urządzenia budowlane oraz ich usytuowanie.
Warunki techniczne dotyczą spełnienia wymagań
podstawowych takich jak:
" bezpieczeństwa użytkowania,
" nośności i stateczności konstrukcji,
" ochrony środowiska ze szczególnym uwzględnieniem
ochrony przed nadmiernym hałasem, wibracjami,
zanieczyszczeniami powietrza, wody i gleb.
4
2. Podstawowe pojęcia
Pas drogowy  wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią
nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty
budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem,
zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z
potrzebami zarządzania drogą.
5
2. Podstawowe pojęcia
DROGA  budowla wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi,
urządzeniami oraz instalacjami, stanowiąca całość techniczno-użytkową,
przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie
drogowym.
DROGA PUBLICZNA  droga, która jest zaliczona do jednej z kategorii
(drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe, gminne), z której może korzystać
każdy (zgodnie z jej przeznaczeniem); drogi publiczne mogą być
ogólnodostępne albo o ograniczonej dostępności (autostrady i drogi
ekspresowe).
DROGA NIEPUBLICZNA  droga, która nie spełnia definicji drogi
publicznej, np. drogi wewnętrzne, osiedlowe, polne, wewnątrzzakładowe,
przeciwpożarowe, inne&
ULICA  droga na terenie zabudowy lub przeznaczonym do zabudowy
terenie (zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym), w której ciągu może być zlokalizowane torowisko
tramwajowe.
6
2. Podstawowe pojęcia
Podstawowe elementy przekroju drogowego zamiejskiego
1  korona drogi, 2  jezdnia, 3  pas ruchu, 4  pobocze, 5  skarpa,
6  rów prawy, 7  rów lewy, 8  przeciwskarpa, 9  przyległy teren,
10  oś drogi, 11  płaszczyzna osi drogi (płaszczyzna profilu drogi),
12  niweleta rowu prawego, 13  niweleta rowu lewego
WYKOP
NASYP
7
2. Podstawowe pojęcia
KORONA DROGI  część korpusu drogowego ograniczona górnymi
krawędziami skarp, składająca się z jezdni, poboczy, pasów awaryjnego
postoju, pasów przeznaczonych do ruchu pieszych lub rowerzystów,
zatokami autobusowymi lub postojowymi, o ile występują, a w
przypadku dróg 2-jezdniowych, również z pasa dzielącego jezdnie.
JEZDNIA  jest to odpowiednio umocniona powierzchnia korony drogi,
przeznaczona dla ruchu pojazdów, składa się z minimum 1 pasa ruchu.
PAS RUCHU  każdy wydzielony z jezdni pas, przeznaczony do ruchu
jednorzędowej kolumny pojazdów.
POBOCZA  stanowią umocnione (lub nie) części korony drogi,
przeznaczone dla ruchu pieszych oraz postoju pojazdów w czasie
awarii.
8
2. Podstawowe pojęcia
NIWELETA  linia (krzywa) łącząca punkty wysokościowe wyznaczające profil budowli (w
przekroju podłużnym).
Niweleta drogi  krzywa na przekroju podłużnym drogi (profilu podłużnym) łącząca punkty
wysokościowe drogi, złożona z odcinków prostych (reprezentujących odcinki o stałych pochyleniach
drogi) oraz wyokrąglających łuków kołowych pionowych. Projektowanie drogi w profilu sprowadza się
do zaprojektowania jej niwelety.
Niweleta rowu  krzywa łamana w przekroju podłużnym drogi (profilu podłużnym), złożona z odcinków
prostych (reprezentujących odcinki o stałych pochyleniach podłużnych dna rowu. Niweleta rowu nie
posiada łuków wyokrąglających. Każdy z rowów (lewy, prawy) ma swoją oddzielną niweletę.
Niweleta robót ziemnych  niweleta dotycząca profilu podłużnego górnej powierzchni robót ziemnych.
łuk pionowy wykop
wykop
nasyp
niweleta
drogi
profil
niweleta rowu prawego
terenu
niweleta rowu lewego
9
2. Podstawowe pojęcia
PR
DKOŚĆ PROJEKTOWA  parametr techniczno-ekonomiczny,
któremu podporządkowane są graniczne wartości elementów drogi,
proporcje między nimi oraz zakres wyposażenia drogi.
PR
DKOŚĆ PROJEKTOWA NIE JEST ZWI
ZANA Z PR
DKOŚCI
DOPUSZCZALN
, O KTÓREJ
MOWA W PRZEPISACH O RUCHU DROGOWYM !!!
10
3. Kategorie dróg publicznych
" DROGI KRAJOWE  autostrady i drogi ekspresowe, drogi międzynarodowe, drogi
dojazdowe do ogólnodostępnych przejść granicznych, obwodnice dużych
aglomeracji miejskich, drogi o znaczeniu obronnym. Drogi krajowe stanowią
własność Skarbu Państwa. Podlegają zarządowi Generalnego Dyrektora Dróg
Krajowych i Autostrad.
" DROGI WOJEWÓDZKIE  drogi inne niż krajowe, stanowiące połączenia między
miastami, mające znaczenie dla województwa oraz drogi o znaczeniu obronnym
niezaliczone do dróg krajowych. Drogi wojewódzkie stanowią własność
województwa. Podlegają zarządowi województwa.
" DROGI POWIATOWE  drogi inne niż krajowe i wojewódzkie, stanowiące
połączenia miast będących siedzibami powiatów z siedzibami gmin i siedzib gmin
między sobą. Drogi powiatowe stanowią własność powiatu. Podlegają zarządowi
powiatu.
" DROGI GMINNE  drogi o znaczeniu lokalnym niezaliczone do innych kategorii,
stanowiące uzupełniającą sieć dróg służących miejscowym potrzebom, z
wyłączeniem dróg wewnętrznych. Drogi gminne stanowią własność gminy.
Podlegają zarządowi wójta (burmistrza, prezydenta miasta).
11
4. Klasyfikacja funkcjonalno-techniczna dróg
KLASA TECHNICZNA DROGI  przyporządkowanie drodze
odpowiednich parametrów technicznych, wynikających z jej cech
funkcjonalnych.
Istnieje 7 klas technicznych dróg publicznych:
" autostrady (A)
" ekspresowe (S)
" główne ruchu przyspieszonego (GP)
" główne (G)
" zbiorcze (Z)
" lokalne (L)
" dojazdowe (D)
12
4. Klasyfikacja funkcjonalno-techniczna dróg
Wzajemne zależności połączeń dróg w sieci drogowej
13
4. Klasyfikacja funkcjonalno-techniczna dróg
Wzajemne zależności połączeń dróg w sieci drogowej
(hierarchia zależności  droga danej klasy nie może łączyć się z innymi
dowolnymi drogami& )
A S GP G Z L D
A X X X X - - -
S X X X X (X) - -
GP X X X X X (X) -
G X X X X X X (X)
Z - (X) X X X X X
L - - (X) X X X X
D - - - (X) X X X
(X)  dopuszczone w drodze wyjątku
14
5. Kategoria, a klasa techniczna drogi
Droga danej kategorii nie może mieć dowolnej klasy technicznej&
Klasyfikacja techniczna dróg
Kategorie
dróg
A
S GP G Z L D
krajowe
X X X (X) - - -
wojewódzkie
- - (X) X X - -
powiatowe
- - - X X (X) -
gminne
- - - - (X) X X
(X)  dopuszczone w drodze wyjątku
15