2010 SP Kat poszukiwanie osób zaginionychid 27077

Szkoła Policji w Katowicach
Prowadzenie przez Policję poszukiwania
osób zaginionych oraz postępowanie w przypadku
ujawnienia osoby o nieustalonej to\samości
lub znalezienia nieznanych zwłok
Opracowanie:
nadkom. Piotr Podsiedlik
Zakład Słu\by Kryminalnej
Wydawnictwo
Szkoły Policji w Katowicach
2010
S
P
A
O
A
L
O
I
C
K
J
Z
I
2
� Wszelkie prawa zastrze\one Szkoła Policji w Katowicach 2010
Ksią\ki nie wolno reprodukować (adaptować) ani w całości, ani w części, niezale\nie od
zastosowanej techniki (druk, fotografia, komputer, kserograf, fonografia itd.), bez pisemnej zgody
Wydawcy.
Druk i oprawa: Szkoła Policji w Katowicach
3
Spis treści
Wprowadzenie 5
Rozdział 1
Zagadnienia wprowadzające 7
1.1. Poszukiwanie osób zaginionych na tle pozostałych zadań Policji 7
1.2. Wyjaśnienie podstawowych pojęć 11
Rozdział 2
Postępowanie Policji w przypadku zaginięcia osoby 16
2.1. Czynności podejmowane przez Policję w przypadku przyjęcia zawiadomienia
o zaginięciu osoby 16
Przyjęcie zawiadomienia o zaginięciu osoby 16
Rejestracja w policyjnych systemach informatycznych 20
Podjęcie czynności poszukiwawczych 23
2.2. Właściwość miejscowa jednostki Policji do prowadzenia poszukiwań
osoby zaginionej 26
Poszukiwania osób zaginionych na terenie Polski 26
Poszukiwanie osób za granicą oraz poszukiwanie cudzoziemców 27
2.3. Dokumentowanie czynności poszukiwawczych 29
2.4. Zakończenie poszukiwania osoby zaginionej 30
Zakończenie poszukiwania 30
Zakończenie czynności poszukiwawczych 32
4
Rozdział 3
Postępowanie Policji w przypadku ujawnienia osoby o nieustalonej to\samości 34
3.1. Pojęcie osoby o nieustalonej to\samości 34
3.2. Typowe sytuacje, w których ujawnia się osoby o nieustalonej to\samości 34
3.3. Prowadzenie czynności identyfikacyjnych 37
3.4. Zakończenie czynności identyfikacyjnych 40
3.5. Ustalenie to\samości NN osoby 40
Rozdział 4
Postępowanie Policji w przypadku znalezienia nieznanych zwłok 43
4.1. Pojęcie nieznanych zwłok 43
4.2. Czynności wstępne 43
4.3. Przebieg czynności identyfikacyjnych 45
4.4. Identyfikacja NN zwłok 47
Zakończenie 50
Wykaz rysunków i tabel 51
Wykaz aktów normatywnych 51
Bibliografia 53
5
Wprowadzenie
Problematyka prowadzenia czynności poszukiwawczych osób zaginionych,
a tak\e czynności identyfikacyjnych wobec ujawnionych osób o nieustalonej
to\samości i nieznanych zwłok wią\e się ściśle z tematyką czynności, które organy
Policji podjąć muszą bezpośrednio po wystąpieniu takiego faktu, podstaw prawnych,
które regulują podejmowane czynności, a tak\e sposobami ich dokumentowania.
Kluczowym zagadnieniem opracowania pod tytułem Prowadzenie przez
Policję poszukiwania osób zaginionych oraz postępowanie w przypadku ujawnienia
osoby o nieustalonej to\samości lub znalezienia nieznanych zwłok jest
przedstawienie przepisów prawnych, na których opiera się prowadzenie
wymienionych czynności, jak równie\ samego sposobu ich prowadzenia.
Wybór powy\szego tematu podyktowany był rangą zagadnienia, jak równie\
brakiem jego kompleksowego ujęcia, a tak\e moim zainteresowaniem opisywaną
problematyką. Mam nadzieję, \e przedstawione przeze mnie opracowanie zobrazuje
w sposób kompletny kształtowanie się mechanizmu prowadzenia przez Policję
czynności poszukiwawczych i identyfikacyjnych.
Przedmiotowe opracowanie składa się ze wstępu, czterech rozdziałów
i zakończenia.
W rozdziale pierwszym, poświęconym zagadnieniom wprowadzającym,
zobrazowane zostanie poszukiwanie osób zaginionych na tle innych zadań
wykonywanych przez Policję. Podane zostaną podstawy prawne, które to właśnie
Policji nakazują wykonywanie tych czynności. Przedstawione zostaną niezbędne dane
statystyczne, które zobrazują skalę zaginięć osób w naszym kraju.
W dalszej części tego rozdziału wyjaśnione zostaną podstawowe określenia,
którymi operować będę w trakcie omawiania poszczególnych problemów. Podane
zostaną w związku z tym definicje pojęć, których zrozumienie wydaje się być
niezbędne w omawianiu zagadnień poszukiwawczo-identyfikacyjnych.
6
W rozdziale drugim omówione zostaną czynności podejmowane przez Policję
w przypadku zgłoszenia zaginięcia osoby. A zatem czynności, które podejmuje się
bezpośrednio po fakcie zgłoszenia, w zale\ności od kategorii osoby zaginionej, dane,
które policjant prowadzący czynności poszukiwawcze musi zarejestrować, a tak\e
czynności poszukiwawcze realizowane przez Policję. Wskazane i omówione zostaną
równie\ sytuacje, które kończą poszukiwanie osoby zaginionej. Zaprezentowany
zostanie sposób dokumentowania wspomnianych czynności.
W trzecim rozdziale opracowania omówione zostanie postępowanie Policji
w przypadku ujawnienia osoby o nieustalonej to\samości. Przedstawione zostanie
samo pojęcie osoby o nieustalonej to\samości, a tak\e czynności, które powinien
podjąć policjant na miejscu ujawnienia takiej osoby, jak równie\ sama procedura
prowadzonego następnie postępowania identyfikacyjnego. Omówione będą równie\
sytuacje kończące czynności identyfikacyjne oraz sytuacje, w których następuje
identyfikacja osoby o nieustalonej to\samości.
W rozdziale ostatnim, czwartym, poświęconym postępowaniu Policji
w przypadku znalezienia nieznanych zwłok, omówione zostaną czynności, które
powinien podjąć policjant na miejscu ujawnienia nieznanych zwłok, czynności, które
podejmuje grupa operacyjno-procesowa na miejscu ujawnienia zwłok, jak równie\
w dalszej kolejności policjant prowadzący czynności identyfikacyjne. Omówione
zostaną równie\ sytuacje, w których kończy się prowadzenie czynności
identyfikacyjnych i sposoby ich dokumentowania.
Reasumując, mam nadzieję, \e treść zawarta w przedmiotowym opracowaniu
przybli\y młodym adeptom sztuki policyjnej czynności poszukiwawczo-
identyfikacyjne prowadzone przez Policję, pozwoli na opanowanie podstawowych
pojęć, zrozumienie ich istoty, a co się z tym bezpośrednio wią\e, na wykorzystanie
zdobytej wiedzy teoretycznej w codziennej pracy policjanta.
Praca obejmuje stan prawny na dzień 1 września 2009 roku.
7
Rozdział 1
Zagadnienia wprowadzające
1.1. Poszukiwanie osób zaginionych na tle pozostałych zadań Policji
Ustawodawca w treści ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji1 nie wskazuje
wśród bezpośrednich zadań Policji wykonywania czynności poszukiwawczych wobec
osób zaginionych, czy te\ czynności identyfikacyjnych związanych z ujawnieniem
osoby o nieustalonej to\samości lub NN zwłok. Jedynie w art. 14, określającym
uprawnienia Policji, stanowi, \e w granicach swych zadań Policja w celu
rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw i wykroczeń wykonuje
czynności: operacyjno-rozpoznawcze, dochodzeniowo-śledcze i administracyjno-
porządkowe. Obowiązek prowadzenia przez Policję czynności poszukiwawczych, czy
te\ czynności identyfikacyjnych wynika bezpośrednio z treści art. 7 ustawy o Policji,
który stanowi, \e Komendant Główny Policji określa metody i formy wykonywania
zadań przez poszczególne słu\by policyjne, w zakresie nieobjętym innymi przepisami
wydanymi na podstawie ustawy.
Na podstawie cytowanego artykułu, w dniu 16 lipca 2003 r. Komendant
Główny Policji wydał zarządzenie nr 352 w sprawie prowadzenia przez Policję
poszukiwania osób zaginionych oraz postępowania w przypadku ujawnienia osoby
o nieustalonej to\samości lub znalezienia nieznanych zwłok2, które stanowi podstawę
prawną prowadzenia przez Policję czynności poszukiwawczych wobec osób
zaginionych i czynności identyfikacyjnych wobec osób o nieustalonej to\samości
i nieznanych zwłok. Natomiast załączona do wspomnianego zarządzenia Instrukcja
o sposobie prowadzenia przez Policję poszukiwania osób zaginionych i postępowaniu
w przypadku ujawnienia osoby o nieustalonej to\samości oraz znalezienia nieznanych
zwłok, zwana dalej Instrukcją , określa sposób w jaki powinny być prowadzone
i dokumentowane wspomniane czynności.
1
Tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 43, poz. 277, z pózn. zm.
2
Dz. Urz. KGP Nr 15, poz. 75.
8
Zarządzenie Komendanta Głównego Policji nr 352 zostało w nieznacznym
stopniu uaktualnione zarządzeniem nr 911 Komendanta Głównego Policji z dnia 20
sierpnia 2004 r. zmieniającym zarządzenie w sprawie prowadzenia przez Policję
poszukiwania osób zaginionych oraz postępowania w przypadku ujawnienia osoby
o nieustalonej to\samości lub znalezienia nieznanych zwłok3.
Oba akty prawne omówione zostaną dokładnie w dalszej części niniejszego
opracowania.
Z treści podanych aktów wynika, \e poszukiwanie osób zaginionych jest formą
pracy operacyjnej, na którą składają się czynności operacyjno-rozpoznawcze,
dochodzeniowo-śledcze i administracyjno-porządkowe, których celem jest
odnalezienie osoby, której zaginięcie zgłoszono Policji, ustalenie to\samości osoby,
która nie jest w stanie jej określić bądz zataja ją w sytuacji mającej znaczenie prawne,
oraz identyfikacja nieznanych zwłok.
W tym miejscu nale\y nadmienić, i\ Komendant Główny Policji w zarządzeniu
nr pf-634 z dnia 30 czerwca 2006 r. w sprawie metod i form wykonywania przez
Policję czynności operacyjno-rozpoznawczych, nie zaliczył poszukiwania do form
pracy operacyjnej. Czy jest to świadome posunięcie, czy tylko omyłka, trudno
jednoznacznie stwierdzić, albowiem w takim wypadku, kto miałby te czynności
wykonywać? W praktyce czynności poszukiwawczo-identyfikacyjne nadal prowadzą
policjanci pionu kryminalnego, oni te\ gromadzą całą dokumentację dotyczącą tych
czynności. Przedmiotowe czynności, choć w mniejszym zakresie, wykonują równie\
policjanci pionu prewencji, z pominięciem dzielnicowych, albowiem Komendant
Główny Policji w zarządzeniu nr 528 z dnia 6 czerwca 2007 r. w sprawie form i metod
wykonywania zadań przez dzielnicowego i kierownika rewiru dzielnicowych4,
w zakresie zadań, które nale\ą do dzielnicowego nie wymienia czynności
poszukiwawczo-identyfikacyjnych, a wręcz ich wykonywania zakazuje w ż 15
wspomnianego zarządzenia, jednoznacznie stwierdzając, \e zakres zadań
dzielnicowego pełniącego słu\bę na terenach miejskich nie obejmuje prowadzenia
3
Dz. Urz. KGP Nr 16, poz. 97.
4
Dz. Urz. KGP Nr 12, poz. 95.
9
spraw dotyczących osób poszukiwanych i zaginionych. Wprawdzie na terenach
miejskich i pozamiejskich dzielnicowy na polecenie kierownika jednostki
organizacyjnej Policji mo\e wykonywać inne czynności, które negatywnie
wymieniono w ż 15, jednak\e nie odnosi się to do prowadzenia spraw dotyczących
osób poszukiwanych i zaginionych.
W tym miejscu nale\y nadmienić, i\ w projekcie ustawy o pracy operacyjnej,
zgłoszonym przez posłów Platformy Obywatelskiej, poszukiwanie jest wymieniane
jako forma pracy operacyjnej. Niemniej jednak obecnie nią nie jest.
W Polsce liczba osób zaginionych od kilku lat utrzymuje się na tym samym
wysokim poziomie. Ka\dego roku Policja jest informowana o ponad 15 tysiącach
przypadków zaginięć osób. Około 20 30% tej liczby stanowią dzieci. Jest to
zjawisko niepokojące, tym bardziej gdy chodzi o liczbę zaginionych dzieci. Dokładną
liczbę zaginięć zgłaszanych Policji przedstawiają poni\sze tabele.
Rok Ogółem
2007 15.671
2006 15.345
2005 14.210
2004 15.160
2003 15.573
2002 19.024
2001 19.734
2000 19.759
1999 15.196
1998 14.310
1997 12.631
Tabela 1.1. Osoby zaginione5
5
Dane statystyczne KGP: www.policja.pl.
10
Rok Do 7 lat 7-13 lat 14-17 lat
2007 115 805 3.710
2006 142 739 3.584
2005 131 683 3.285
2004 173 834 3.730
2003 177 995 4.685
2002 194 1.446 6.526
2001 231 1.612 7.200
2000 202 1.737 7.249
1999 162 1.256 5.445
1998 122 1.309 5.044
1997 87 1.213 4.569
Tabela 1.2. Zgłoszone Policji zaginięcia dzieci6
Omawiając problematykę wią\ącą się z wykonywaniem czynności
poszukiwawczych osób zaginionych, nie sposób pominąć przyczyny samych zaginięć.
Co się dzieje, \e ludzie wychodzą z domu i ślad po nich ginie? Dlaczego tak się
dzieje? Zastanówmy się przez chwilę, jakie mogą być przyczyny tak du\ej liczby
zaginięć.
Z danych Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych Itaka 7 wynika, i\ to nie
przestępstwa są główną przyczyną zaginięć. Faktem jest, \e często zdarzają się
przypadki zabójstw, handlu kobietami, uprowadzeń czy te\ pedofilii. Te przypadki są
najbardziej spektakularne, dodatkowo są jeszcze nagłaśniane przez media. Pracownicy
Itaki podkreślają, \e w Polsce czteroletnie dziecko bawiące się samo na podwórku,
podczas gdy mama patrzy z okna , to norma. Zapracowani rodzice coraz mniej czasu
poświęcają swoim pociechom. Modne są wyjazdy zarobkowe za granicę, gdzie pobyt
rodziców trwa nawet kilka lat. Pracownicy wspomnianego centrum wysunęli śmiałą
tezę, \e ludzie giną, poniewa\ mówiąc w du\ym skrócie są chorzy. Wychodzą
z domu i umierają gdzieś w lesie z wycieńczenia, z mrozu. Popełniają samobójstwa
albo tułają się po dworcach i przytułkach. Często nie pamiętają, kim są. Ludzmi tymi
nikt się nie zajmuje, nikt o nich nie pamięta. śyjemy w czasach, gdy nie zwraca się
uwagi na drugiego człowieka.
6
Tam\e.
7
Zobacz: www.itaka.org.pl lub www.zaginieni.pl.
11
Ale giną równie\ ludzie zdrowi. Odchodzą z domu w pełni świadomie:
nastoletnie dzieci uciekają od rodziców, matki od dzieci, \ony od mę\ów, mę\owie od
\on. Przyczyną w tym wypadku mo\e być brak serdecznego kontaktu w rodzinie.
Zdaniem Itaki wielu spośród tych zaginięć mo\na byłoby uniknąć. Wielu z tych,
którzy zaginęli mo\e szczęśliwie wrócić do domu albo przynajmniej powiadomić
bliskich o swoim losie. Wiele osób o nieustalonej to\samości mo\e z powrotem dostać
swoje imię, nazwisko, adres i dom.
1.2. Wyjaśnienie podstawowych pojęć
Zanim przystąpimy do omawiania zagadnień związanych z poszukiwaniem
przez Policję osób zaginionych, nale\y wcześniej wyjaśnić podstawowe pojęcia,
którymi będziemy się posługiwali. Istotne z oczywistych względów wydaje się
zdefiniowanie pojęcia samej czynności poszukiwania, tego czym ono jest i jak jest
postrzegane w literaturze przedmiotu. Tym bardziej, \e jak wykazałem we
wcześniejszym rozdziale, jego legalna definicja budzi pewne kontrowersje.
Je\eli chodzi o samą czynność poszukiwania, to mamy do czynienia, jak ju\
podkreśliłem, z jej legalną definicją zamieszczoną w zarządzeniu nr 352 Komendanta
Głównego Policji z dnia 16 lipca 2003 r. w sprawie w sprawie prowadzenia przez
Policję poszukiwania osób zaginionych oraz postępowania w przypadku ujawnienia
osoby o nieustalonej to\samości lub znalezienia nieznanych zwłok. W brzmieniu
zaproponowanym przez Komendanta Głównego Policji: Poszukiwanie osób, które
zaginęły, ustalanie nieznanej to\samości osób oraz identyfikacja nieznanych zwłok
to forma pracy operacyjnej, stanowiąca zespół czynności operacyjno-
rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych i administracyjno-porządkowych, których
celem jest odnalezienie osoby, której zaginięcie zgłoszono Policji, ustalenie
to\samości osoby, która nie jest w stanie jej określić bądz zataja ją w sytuacji mającej
znaczenie prawne, oraz identyfikacja nieznanych zwłok .
Trudno jest zgodzić się z brzmieniem tak przedstawionej definicji, albowiem
w zarządzeniu nr pf-634 Komendanta Głównego Policji z dnia 30 czerwca 2006 r.
w sprawie metod i form wykonywania przez Policję czynności operacyjno
12
rozpoznawczych, wśród form pracy operacyjnej nie wymienia się poszukiwania.
Nale\y zatem przyjąć, i\ obecnie poszukiwanie, jak ju\ wcześniej wspominano, nie
jest formą pracy operacyjnej.
Czym zatem jest poszukiwanie? Oprócz tego, \e poszukiwanie nie jest ju\
formą pracy operacyjnej nic się nie zmieniło, zatem dla potrzeb niniejszego
opracowania przyjmujemy, \e poszukiwanie osób, które zaginęły, ustalanie nieznanej
to\samości osób oraz identyfikacja nieznanych zwłok to zespół czynności operacyjno-
rozpoznawczych, dochodzeniowo-śledczych i administracyjno-porządkowych, których
celem jest odnalezienie osoby, której zaginięcie zgłoszono Policji, ustalenie
to\samości osoby, która nie jest w stanie jej określić bądz zataja ją w sytuacji mającej
znaczenie prawne, oraz identyfikacja nieznanych zwłok.
Policjanci prowadzą czynności poszukiwawcze, określone w zarządzeniu nr
352 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 lipca 2003 r., przy zastosowaniu metod,
które wymienione są w Instrukcji, stanowiącej załącznik do zarządzenia. Nale\y
dodać, i\ czynności te prowadzą wszyscy policjanci zgodnie z ustalonym
indywidualnym zakresem obowiązków i uprawnień oraz poleceniami przeło\onych.
Kolejne pojęcia, których u\ywać będziemy podczas prowadzenia i omawiania
czynności poszukiwawczych osób zaginionych, ujawnienia osoby o nieustalonej
to\samości i znalezienia nieznanych zwłok, zdefiniowane są w owej Instrukcji. Warto
zatem w tym miejscu przytoczyć niektóre z nich, tym bardziej \e mamy do czynienia
z ich definicją legalną.
Prowadząc czynności poszukiwawcze w stosunku do osób zaginionych,
musimy wiedzieć czym jest samo zaginięcie, co prawodawca rozumie przez to
określenie. Otó\, zaginięcie osoby to zaistnienie zdarzenia o charakterze nagłym,
uniemo\liwiającego ustalenie miejsca pobytu osoby fizycznej i zapewnienie ochrony
jej \ycia, zdrowia lub wolności, wymagające jej odnalezienia albo udzielenia pomocy.
W praktyce policjanci prowadzący czynności poszukiwawcze, którzy przyjmują
zgłoszenie zaginięcia osoby, stoją przed zadaniem określenia kategorii osoby
zaginionej. Jest to niezmiernie wa\ne, albowiem ka\da z kategorii skutkuje podjęciem
13
stosownych czynności przez Policję, wią\e się te\ z ró\nym zakresem obowiązków
stojących przed policjantami. Temat ten poruszony będzie w dalszej części niniejszego
opracowania.
Prawodawca wprowadza dwie kategorie osoby zaginionej:
1) osoba zaginiona kategorii I to osoba, która opuściła nagle ostatnie miejsce
swojego pobytu w okolicznościach uzasadniających podejrzenie popełnienia na
jej szkodę przestępstwa przeciwko \yciu, zdrowiu lub wolności, albo
uzasadniających podejrzenie zagro\enia dla jej \ycia, zdrowia lub wolności,
a w szczególności:
a) wskazujących na realną mo\liwość popełnienia przez nią samobójstwa,
b) jeśli jest to osoba małoletnia do lat 15 i jej zaginięcie zgłoszono po raz
pierwszy,
c) jeśli jest to osoba, która z powodu wieku, choroby, upośledzenia
umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych nie mo\e
kierować swoim postępowaniem albo wymaga opieki lub pomocy innych
osób;
2) osoba zaginiona kategorii II osoba, która opuściła ostatnie miejsce swojego
pobytu w okolicznościach nieuzasadniających niezwłocznej potrzeby
zapewnienia ochrony jej \ycia, zdrowia lub wolności, albo udzielenia pomocy,
w szczególności gdy:
a) nie istnieją przesłanki określone w kategorii I,
b) osoba zaginiona okazywała wcześniej niezadowolenie z własnej sytuacji
\yciowej lub zamiar jej zmiany albo zabrała ze sobą rzeczy osobiste,
c) osoba zaginiona opuściła ostatnie miejsce swojego pobytu z własnej woli,
a w przypadku osoby małoletniej jej zaginięcie nie jest samowolnym
oddaleniem się z domu rodzinnego, ze schroniska dla nieletnich, zakładu
poprawczego, placówki interwencyjnej, domu dziecka, ośrodka szkolno-
wychowawczego lub innej tego rodzaju placówki, w której przebywała ona
na mocy orzeczenia sądu; w szczególności, je\eli fakty takich ucieczek
zgłaszane były wcześniej Policji.
14
Dla prowadzenia czynności poszukiwawczych osób zaginionych wa\nym
pojęciem jest równie\ określenie miejsca zaginięcia osoby oraz miejsca pobytu osoby,
które słu\ą między innymi do ustalania właściwości miejscowej jednostki Policji do
prowadzenia czynności poszukiwawczych w stosunku do osoby zaginionej.
Prawodawca definiuje te pojęcia jako:
Miejsce zaginięcia miejsce, w którym osoba zaginiona przebywała po raz ostatni
przed zaginięciem, co potwierdzają wiarygodne informacje.
Miejsce pobytu miejsce zameldowania osoby na pobyt stały lub czasowy.
Wyjaśnienia pojęć stałego lub czasowego pobytu znajdziemy w ustawie z dnia
10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych8. Osoba posiadająca
obywatelstwo polskie i przebywająca stale na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
jest obowiązana zameldować się w miejscu pobytu stałego. W tym samym czasie
mo\na mieć tylko jedno miejsce pobytu stałego. W brzmieniu przepisów cytowanej
ustawy, pobytem stałym jest zamieszkanie w określonej miejscowości pod
oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania.
Natomiast pobytem czasowym jest przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca
pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem lub w tej samej
miejscowości, lecz pod innym adresem.
Nieodłącznym pojęciem towarzyszącym prowadzeniu spraw poszukiwawczych
osób zaginionych, które wią\e się bezpośrednio z pojęciem osoby zaginionej, jest
osoba uprawniona. Za osobę uprawnioną prawodawca uwa\a osobę, która
zawiadomiła Policję o zaginięciu osoby, to jest:
1) członka rodziny osoby zaginionej;
2) kierownika instytucji, w której osoba zaginiona lub NN osoba przebywała
w celu leczenia albo sprawowania nad nią opieki;
8
Tekst jednolity Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 z pózn. zm.
15
3) inną osobę, która w zło\onym zawiadomieniu uzasadnia podejrzenie
popełnienia przestępstwa przeciwko \yciu, zdrowiu lub wolności osoby
zaginionej, albo wskazuje jednoznacznie okoliczności zaginięcia osoby;
4) przedstawiciela właściwego urzędu konsularnego, je\eli osobą zaginioną jest
cudzoziemiec.
Omawiając podstawowe pojęcia, którymi operować będziemy rozwa\ając
czynności Policji podejmowane w związku ze zgłoszeniem zaginięcia osoby,
ujawnieniem osoby o nieustalonej to\samości lub znalezienia nieznanych zwłok,
nale\y pamiętać równie\ o kilku definicjach, które mo\e nie wią\ą się bezpośrednio
z zagadnieniem poszukiwania osób, niemniej jednak są niezwykle istotne dla pełnego
zrozumienia omawianych zagadnień. Chodzi w tym miejscu o takie definicje, jak:
Zbiory daktyloskopijne i zbiory zdjęć sygnalitycznych zbiory odcisków linii
papilarnych i zbiory kart albumowych prowadzone na zasadach określonych
w przepisach dotyczących uzyskiwania, przetwarzania i wykorzystywania przez
Policję informacji oraz sposobów zakładania i prowadzenia zbiorów tych informacji.
Zbiory danych genetycznych zbiory próbek biologicznych, słu\ących do uzyskania
danych osobowych dotyczących kodu genetycznego o niekodujących regionach
genomu, prowadzone na zasadach określonych w przepisach dotyczących
uzyskiwania, przetwarzania i wykorzystywania przez Policję informacji oraz
sposobów zakładania i prowadzenia zbiorów tych informacji.
Rejestracja i sprawdzanie w ewidencji policyjnej czynności wykonywane
w trybie i na zasadach określonych w przepisach dotyczących uzyskiwania,
przetwarzania i wykorzystywania przez Policję informacji oraz sposobów zakładania
i prowadzenia zbiorów tych informacji.
Ewidencja policyjna baza danych Krajowego Systemu Informacyjnego Policji
(KSIP).
16
Rozdział 2
Postępowanie Policji w przypadku zaginięcia osoby
2.1. Czynności podejmowane przez Policję w przypadku przyjęcia zawiadomienia
o zaginięciu osoby
Przyjęcie zawiadomienia o zaginięciu osoby
W rozdziale tym omówimy sposób właściwego postępowania Policji, a mo\e
raczej właściwej reakcji, w sytuacjach, gdy zgłaszane jest zaginięcie osoby, gdy
Policja otrzymuje informację o osobie zaginionej. Policja podejmuje czynności
poszukiwawcze osoby zaginionej po otrzymaniu informacji o zaginięciu osoby.
Przedmiotowe zawiadomienie przyjmuje się od osoby uprawnionej w ka\dym
przypadku otrzymania takiej informacji. Podjęcie czynności poszukiwawczych
następuje w tym wypadku bezpośrednio po fakcie zgłoszenia zaginięcia, nie jest
wymagany okres karencji, czyli czas, który powinien upłynąć od chwili oddalenia się
osoby zaginionej z miejsca jej pobytu, do momentu, w którym osoba uprawniona
mo\e zawiadomić o jej zaginięciu.
Zawiadomienie jest obowiązany przyjąć dy\urny jednostki Policji, do której
zgłosiła się osoba uprawniona, lub wyznaczony przez niego policjant tej jednostki.
Najczęściej jest ono przyjmowane przez policjanta pionu kryminalnego (dy\urnego
referenta), który w danej chwili w jednostce Policji pełni tzw. dy\ur zdarzeniowy.
Policjant ten w ramach wykonywanych przez siebie obowiązków słu\bowych
najczęściej przyjmuje zawiadomienie o zaginięciu osoby i podejmuje czynności
wstępne związane z zaginięciem osoby.
Ka\dy pełniący słu\bę policjant, który nie jest dy\urnym jednostki, ani nie
pełni obowiązków związanych z obsługą zdarzeń w jednostce, do którego zgłosi się
osoba uprawniona, jest obowiązany:
1) przyjąć od osoby uprawnionej informację o zaginięciu osoby;
17
2) niezwłocznie zawiadomić o tym dy\urnego najbli\szej jednostki Policji oraz
podjąć określone przez niego czynności w niezbędnym zakresie;
3) sporządzić notatkę słu\bową z wykonanych czynności i przekazać ją
dy\urnemu jednostki Policji, którego zawiadomiono o zaginięciu osoby.
Je\eli z treści przyjętego zawiadomienia wynika, i\ istnieje realna mo\liwość
szybkiego odnalezienia osoby zaginionej, a zwłaszcza małoletniej lub wymagającej
opieki, albo gdy zachodzi obawa bezpośredniego zagro\enia \ycia, zdrowia lub
wolności tej osoby dy\urny jednostki Policji, do którego zgłosi się osoba
uprawniona, lub który zawiadomiony zostanie przez policjanta pełniącego słu\bę,
zarządza i nadzoruje w niezbędnym zakresie przebieg czynności poszukiwawczych
zmierzających do odnalezienia osoby. Czynności te zostaną szczegółowo omówione
w dalszej części tego rozdziału.
Przyjmując zawiadomienie nale\y ustalić w szczególności:
1) pełne dane personalne osoby zaginionej;
2) cechy wyglądu zewnętrznego z uwzględnieniem znaków szczególnych;
3) opis ubioru z uwzględnieniem znaków firmowych poszczególnych elementów;
4) oznaczenie grupy krwi;
5) opis przedmiotów posiadanych w czasie zaginięcia;
6) miejsce i okoliczności zaginięcia;
7) rodzaj chorób, nałogów oraz charakter nawyków i skłonności z uwzględnieniem
prób samobójczych;
8) rodzaj, czas trwania i skutki poprzednich oddaleń z miejsca pobytu;
9) prawdopodobną przyczynę zaginięcia w kontekście sytuacji rodzinnej,
zawodowej, konfliktów, wypowiedzi, pozostawionych listów;
10) adresy osób i instytucji, do których mogła udać się osoba zaginiona;
11) rodzaj i zakres czynności poszukiwawczych podjętych dotychczas przez
rodzinę, znajomych lub podmioty pozapolicyjne.
Nale\y zauwa\yć, \e prawodawca u\ywając określenia w szczególności nie
zamyka katalogu danych, które nale\y ustalić przyjmując zawiadomienie o zaginięciu
osoby. Dane, o które nale\ałoby w tym wypadku uzupełnić składane zawiadomienie
18
o zaginięciu osoby, mogą wystąpić podczas samej czynności zgłaszania zaginięcia
w rozmowie z osobą uprawnioną.
Nale\y pamiętać, \e do zawiadomienia dołącza się aktualną fotografię osoby
zaginionej, przekazaną przez zawiadamiającego o zaginięciu. W przypadku gdy osoba
uprawniona nie posiada w chwili zgłaszania zaginięcia osoby jej fotografii, nale\y ją
zobowiązać do niezwłocznego dostarczenia takiej fotografii.
Je\eli treść zło\onego zawiadomienia uzasadnia podejrzenie popełnienia
przestępstwa na osobie zaginionej (np. uprowadzenie dla okupu, zabójstwo lub inna
forma gwałtu), podejmuje się czynności określone w przepisach procedury karnej,
niezale\nie od innych przedsięwzięć określonych w niniejszej instrukcji. Chodzi tu
przede wszystkim o tzw. czynności dochodzeniowo-śledcze związane z procesowym
zabezpieczeniem miejsca zdarzenia (np. oględziny miejsca zdarzenia itp.), które
prowadzi się w trybie określonym w art. 308 kpk9 lub wszczęcie postępowania
przygotowawczego.
Przyjmujący zawiadomienie jest obowiązany do niezwłocznego sprawdzenia
osoby zaginionej w ewidencji policyjnej (KSIP), przy czym ustalenie, \e osoba
zaginiona jest zarejestrowana w tej ewidencji jako zaginiona na terenie innej jednostki
Policji albo ukrywająca się przed organami ścigania lub wymiaru sprawiedliwości
stanowi podstawę do podjęcia jedynie czynności sprawdzających w niezbędnym
zakresie i uzasadnionych okolicznościami zawartymi w zawiadomieniu oraz do
przekazania przyjętego zawiadomienia jednostce Policji, która dokonała wcześniejszej
rejestracji tej osoby.
Je\eli z treści przyjętego zawiadomienia wynika, \e zaginięcie ma związek
z katastrofą statku powietrznego lub wodnego, albo z innym szczególnym zdarzeniem
o charakterze klęski \ywiołowej, czynności poszukiwawcze i identyfikacyjne są
prowadzone w zakresie określonym przez kierownika grupy operacyjno-procesowej,
powołanej w związku z zaistnieniem tego zdarzenia.
9
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z pózn. zm.). Zobacz
te\ zarządzenie nr 1426 Komendanta Głównego Policji z dnia 23 grudnia 2004 r. w sprawie metodyki
wykonywania czynności dochodzeniowo-śledczych przez słu\by policyjne wyznaczone do wykrywania
przestępstw i ścigania ich sprawców (Dz. Urz. KGP z 2005 r. Nr 1, poz. 1).
19
Przyjmujący zawiadomienie o zaginięciu osoby powinien poinformować osobę
zawiadamiającą o najbli\szym punkcie lub siedzibie organizacji udzielającej pomocy
prawnej lub psychologicznej rodzinom osób zaginionych.
W Polsce jedyną organizacją, która w całości zajmuje się problemem zaginięcia
osób jest obecnie, wspomniane ju\ wcześniej, Centrum Poszukiwań Ludzi
Zaginionych Itaka z siedzibą w Warszawie. Pracownicy centrum pomagają ludziom
dotkniętym problemem zaginięcia, w szczególności osobom zaginionym, ich rodzinom
oraz osobom zagro\onym zaginięciem, organizują tak\e spotkania rodzin ludzi
zaginionych (tzw. grupy wsparcia). Kontakt z centrum Itaka mo\liwy jest za
pośrednictwem prowadzonego przez nie Telefonu Zaufania 801 24 70 70 lub 22 654
70 70, pod którym pracują psychologowie, prawnik i pracownik socjalny, a tak\e za
pośrednictwem Internetu na stronach www.itaka.org.pl oraz www.zaginieni.pl. Na
stronach internetowych Itaki prowadzona jest baza danych osób zaginionych i osób
o nieustalonej to\samości, a tak\e nieznanych zwłok. Owa baza adresowana jest
przede wszystkim adresowana do dziennikarzy, policjantów, kolejarzy, pracowników
słu\by zdrowia, pracowników pomocy społecznej i innych słu\b. W praktyce
policjanci pionu kryminalnego, którzy realizują zadania poszukiwawczo-
identyfikacyjne, na co dzień korzystają ze wspomnianej bazy.
Na stronie internetowej centrum znajduje się wiele cennych porad, w tym
prawnych, dla osób zaginionych i ich rodzin opracowanych w formie broszury10.
Broszurę tę mo\na bezpłatnie pobrać ze strony internetowej centrum Itaka .
Równie\ Telewizja Polska TVP1 wnosi spory wkład w poszukiwanie osób
zaginionych, głównie dzięki programowi pt. Ktokolwiek widział, ktokolwiek wie ,
w którym prezentowane są materiały dotyczące osób zaginionych. Program
współpracuje równie\ z Gazetą Wyborczą , gdzie zamieszczane są zdjęcia osób
zaginionych. Program ten uruchomił specjalny telefon interwencyjny 22 851 10 35,
pod którym osoby zainteresowane mogą uzyskać informacje na temat osób
zaginionych, a tak\e zgłaszać fakt zaginięcia swoich bliskich. Program prowadzi tak\e
stronę internetową pod adresem www.ktokolwiekwidzial.pl.
10
Zobacz: Kiedy zaginął człowiek. Podstawowe informacje prawne, Warszawa 2007.
20
Rys. 2.1. Okładka broszury wydanej przez Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych Itaka
Warto dodać, \e równie\ na stronach internetowych komend wojewódzkich
Policji w całej Polsce zamieszczane są fotografie i dane osób zaginionych.
Rejestracja w policyjnych systemach informatycznych
Dy\urny jednostki Policji, do którego zgłosi się osoba uprawniona lub
wyznaczony przez niego policjant niezwłocznie po przyjęciu informacji o zaginięciu
osoby i sporządzeniu zawiadomienia o zaginięciu osoby, rejestruje tę informację oraz
osobę zaginioną w ewidencji policyjnej.
Przedmiotową ewidencję stanowi Krajowy System Informacji Policyjnej
(KSIP), w którym rejestrowane są m.in. dane dotyczące osób fizycznych
poszukiwanych, o nieustalonej to\samości lub usiłujących ukryć swoją to\samość
21
przed organami ścigania lub wymiaru sprawiedliwości11. Na podstawie przepisów
Instrukcji wykonywania czynności słu\bowych w zakresie przetwarzania informacji
w Krajowym Systemie Informacyjnym Policji, stanowiącej załącznik do decyzji nr 167
Komendanta Głównego Policji z dnia 19 marca 2008 r. w sprawie funkcjonowania
zestawu centralnych zbiorów informacji tworzących Krajowy System Informacji
Policji, obowiązek rejestracji powinien nastąpić niezwłocznie po zaistnieniu
okoliczności to uzasadniających, jednak nie pózniej ni\ w ciągu 3 godzin od przyjęcia
zawiadomienia o zaginięciu osoby. Natomiast informacje uzupełniające dotyczące
rejestracji osób zaginionych w zakresie rejestracji zdjęć, uzupełnienia informacji
o rysopisie oraz znakach szczególnych rejestruje się niezwłocznie po ich uzyskaniu,
jednak nie pózniej ni\ w ciągu 9 dni od przyjęcia zawiadomienia o zaginięciu osoby.
Informacje o osobie zaginionej rejestruje policjant przyjmujący zawiadomienie
o zaginięciu. Informacje o osobie zaginionej rejestruje się w formie poszukiwań
w celu ustalenia miejsca jej pobytu oraz w formie okoliczności z podaniem przyczyny
rejestracji.
Osoba dokonująca rejestracji osoby zaginionej w KSIP wprowadza
w szczególności informacje w postaci:
1) danych osobowych obejmujących:
a) nazwiska aktualne oraz poprzednio u\ywane,
b) imiona aktualne oraz poprzednio u\ywane,
c) imiona rodziców i nazwisko rodowe matki,
d) datę i miejsce urodzenia,
e) posiadane obywatelstwo lub obywatelstwa,
f) narodowość,
g) płeć,
h) numer PESEL, je\eli osoba go posiada;
11
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 września 2007 r. w sprawie
przetwarzania przez Policję informacji o osobach (Dz. U. Nr 170, poz. 1203) i wydana na jego podstawie
decyzja nr 167 Komendanta Głównego Policji z dnia 19 marca 2008 r. w sprawie funkcjonowania zestawu
centralnych zbiorów informacji tworzących Krajowy System Informacji Policji.
22
2) adresu lub adresów miejsca zameldowania i pobytu;
3) rodzaju i numeru dokumentu to\samości, którym osoba się posługuje lub
dokumentu, na podstawie którego ustalono to\samość osoby.
Dodatkowo rejestracja osoby mo\e zawierać:
1) zdjęcia;
2) datę daktyloskopowania, numer sprawy, w której pobrano odciski linii
papilarnych i numer AFIS;
3) datę pobrania próbki biologicznej i numer bazy danych DNA;
4) rysopis oraz opis znaków szczególnych w tym tatua\y według cech zawartych
w wykazie oraz opis słowny nieujęty w wykazie;
5) pseudonimy;
6) dodatkowe zestawy prawdziwych lub fałszywych danych osobowych;
7) informacje o wykształceniu, zawodzie, miejscu i stanowisku pracy;
8) informacje o środowisku i kontaktach osoby;
9) informacje o posiadanych pojazdach, telefonach;
10) informacje o adresach internetowych;
11) informacje o numerach związanych z osobą, w tym poprzedni numer PESEL;
12) dane osobowe, o których mowa w art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia
1997 r. o ochronie danych osobowych12 nie rejestrowane w innych zbiorach.
Osoba rejestrująca podczas rejestrowania w KSIP informacji o osobie
zaginionej umieszcza w szczególności:
1) informacje, o których była mowa wy\ej, podczas rejestracji osoby;
2) aktualne zdjęcie, je\eli jednostka rejestrująca jest w jego posiadaniu;
3) rysopis oraz opis znaków szczególnych, w tym tatua\y;
4) opis ubioru ze wskazaniem stopnia zu\ycia, znaków firmowych, monogramów
itp.;
5) opis przedmiotów posiadanych przez osobę w chwili zaginięcia;
12
Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 z pózn. zm.
23
6) informacje o stanie zdrowia mogące mieć wpływ na zachowanie lub miejsce
pobytu osoby poszukiwanej, w tym dane dotyczące: grupy krwi, zdjęć
rentgenowskich czaszki i uzębienia oraz doznanych urazów mechanicznych;
7) informację o pełnoletniości albo niepełnoletniości osoby zaginionej w dniu
zaginięcia;
8) informacje o uzyskanych odciskach śladów linii papilarnych i uzyskanym
materiale biologicznym do badań genetycznych;
9) datę, miejsce i opis okoliczności zaginięcia;
10) ostrze\enia i dyspozycje komórki lub jednostki prowadzącej poszukiwania.
Przed zarejestrowaniem informacji o osobie zaginionej osoba rejestrująca
sprawdza, czy osoba zaginiona nie jest poszukiwana lub zatrzymana przez inną
komórkę lub jednostkę. Chodzi tu o równie\ o poszukiwania osoby ukrywającej się
przed organami ścigania lub wymiaru sprawiedliwości.
Osoba rejestrująca informacje uzupełniające o poszukiwaniu osoby zaginionej
umieszcza w szczególności:
1) zmianę bądz uzupełnienie treści rejestracji;
2) rodzaj i datę zakończenia poszukiwań lub okoliczności;
3) przekazanie rejestracji do innej komórki lub jednostki;
4) przejęcie rejestracji z innej komórki lub jednostki, bez zmiany daty faktu i daty
wszczęcia poszukiwań;
5) zakończenie czynności poszukiwawczych;
6) zakończenie rejestracji.
Nale\y pamiętać, i\ zakończenie czynności poszukiwawczych osoby zaginionej
nie powoduje zakończenia rejestracji w KSIP.
Podjęcie czynności poszukiwawczych
Podejmowane bezpośrednio po zgłoszeniu zaginięcia osoby czynności
poszukiwawcze ró\nią się zdecydowanie, co jest spowodowane określeniem kategorii
osoby zaginionej. Kategorię osoby zaginionej określa policjant sporządzający
24
zawiadomienie o zaginięciu po dokonaniu analizy i oceny podanych w nim faktów
i okoliczności; wątpliwości w tym zakresie rozstrzyga kierownik jednostki Policji,
w której przyjęto zawiadomienie. Zawiadomienie to sporządza się według wzoru
stanowiącego załącznik nr 1 do Instrukcji. Na \ądanie osoby uprawnionej wydaje się
jej potwierdzenie przyjęcia zawiadomienia sporządzone według wzoru stanowiącego
załącznik nr 2 do niniejszej Instrukcji.
W przypadku przyjęcia zawiadomienia o zaginięciu osoby zakwalifikowanej do
kategorii I nale\y niezwłocznie podjąć czynności poszukiwawcze zmierzające do
odnalezienia osoby zaginionej, zlecane i nadzorowane przez dy\urnego jednostki,
a tak\e niezwłocznie po przyjęciu informacji o zaginięciu osoby i sporządzeniu
zawiadomienia, dokonać rejestracji w ewidencji policyjnej oraz:
1) zorganizować i przeprowadzić penetrację terenu ostatniego miejsca pobytu
osoby zaginionej, wykorzystując w miarę potrzeb i mo\liwości siły i środki
innych jednostek Policji, w tym środki techniczne, psy policyjne, a tak\e
podmioty pozapolicyjne; w trakcie penetracji poszczególnych elementów
zabudowań czy pomieszczeń nale\y dą\yć do ujawnienia miejsc, w których
osoba zaginiona mogła się ukryć, nie mo\e się z nich wydostać lub gdzie mogą
znajdować się jej zwłoki;
2) szczegółowo rozpytać osoby, które jako ostatnie miały kontakt z osobą
zaginioną;
3) dokonać sprawdzenia szpitali, pogotowia ratunkowego lub opiekuńczego, izb
bądz domów dziecka, noclegowni, izb wytrzezwień, zakładów prawnej izolacji
albo opieki społecznej w rejonie miejsca zaginięcia lub miejsca pobytu;
4) dokonać lustracji ostatniego miejsca pobytu osoby zaginionej celem ujawnienia,
zabezpieczenia i utrwalenia śladów i dowodów mogących ukierunkować
czynności poszukiwawcze, słu\ące celom identyfikacyjnym, w tym śladów linii
papilarnych, materiału biologicznego i próbek pisma ręcznego; z czynności tej
nale\y sporządzić notatkę urzędową;
5) dokonać sprawdzenia, czy w rejonie miejsca zaginięcia osoby odnaleziono NN
osoby lub NN zwłoki, odpowiadające rysopisowi zaginionej osoby;
25
6) uzyskać fotografię osoby zaginionej i zarejestrować w ewidencji policyjnej;
7) dokonać rejestracji w ewidencji policyjnej przedmiotów i dokumentów, które
osoba zaginiona miała przy sobie lub nimi dysponowała;
8) spowodować publikację o poszukiwaniu osoby zaginionej w środkach
masowego przekazu;
9) zlecić laboratorium kryminalistycznemu właściwej miejscowo komendy
wojewódzkiej Policji oznaczenie kodu genetycznego materiału biologicznego
pochodzącego od osoby zaginionej celem porównania ze zbiorem danych
genetycznych.
Natomiast w przypadku przyjęcia zawiadomienia o zaginięciu osoby
zakwalifikowanej do kategorii II nale\y:
1) dokonać rejestracji informacji o zaginięciu oraz rejestracji osoby zaginionej;
2) uzyskać fotografię osoby zaginionej i wprowadzić do ewidencji policyjnej;
3) podjąć czynności poszukiwawcze zmierzające do odnalezienia osoby
zaginionej, zlecane i nadzorowane przez dy\urnego jednostki, je\eli uzasadnia
to treść przyjętego zawiadomienia.
Policjant prowadzący poszukiwanie osoby zaginionej, zakwalifikowanej do
kategorii I, niezale\nie od obowiązków określających czynności podejmowane
bezpośrednio po zgłoszeniu zaginięcia, które opisane zostały wy\ej, powinien tak\e
uwzględnić celowość podjęcia następujących czynności:
1) udziału w czynnościach poszukiwawczych, zarządzonych przez dy\urnego
jednostki Policji;
2) udziału w czynnościach dochodzeniowo-śledczych prowadzonych w trybie
określonym w art. 308 kpk w związku z zaginięciem osoby;
3) sprawdzenia informacji podanych przez osobę uprawnioną w zło\onym przez
nią zawiadomieniu o zaginięciu;
4) uzyskania wykazu połączeń telefonicznych osoby zaginionej i dokonania ich
weryfikacji pod kątem przydatności do działań poszukiwawczych;
26
5) ustalenia prawnej i faktycznej sytuacji rodzinnej małoletniej osoby zaginionej
lub ubezwłasnowolnionej;
6) dokonania przeglądu akt spraw prowadzonych wobec lub z udziałem osoby
zaginionej w celu ustalenia świadków, miejsc i innych okoliczności
wyznaczających kierunek prowadzonego poszukiwania;
7) dokonania penetracji lub lustracji innych ni\ ostatnie miejsc pobytu osoby
zaginionej w celu ustalenia świadków lub innych faktów bądz dowodów
umo\liwiających odnalezienie osoby zaginionej;
8) podjęcia czynności operacyjno-rozpoznawczych w środowisku osoby
zaginionej.
Czynności poszukiwawczych w sprawach zaginięcia małoletnich nale\y
dokonywać z udziałem komórki organizacyjnej do spraw nieletnich jednostki Policji
prowadzącej poszukiwanie.
2.2. Właściwość miejscowa jednostki Policji do prowadzenia poszukiwań osoby
zaginionej
Omawiając właściwość miejscową jednostki Policji do prowadzenia
poszukiwań osoby zaginionej, musimy wprowadzić pewien podział osób zaginionych,
według którego będziemy omawiali to zagadnienie. Otó\, je\eli chodzi o samych
zaginionych, pomijając kategorię osoby zaginionej, którą określamy podczas
przyjmowania zgłoszenia o zaginięciu osoby, musimy rozró\nić osoby zaginione
narodowości polskiej, które mo\emy poszukiwać na terenie Polski i za granicą, oraz
osoby zaginione, będące cudzoziemcami, które poszukujemy na terenie naszego kraju.
Poszukiwania osób zaginionych na terenie Polski
Omawiając zagadnienia związane z ustalaniem jednostki Policji, która jest
właściwą do prowadzenia poszukiwania osoby zaginionej, nale\y podkreślić, i\ wa\ne
w tym wypadku jest ustalenie miejsca zaginięcia i miejsca pobytu osoby zaginionej.
Oba pojęcia wyjaśnione zostały w pierwszym rozdziale.
27
Jednostką Policji właściwą miejscowo do prowadzenia poszukiwania osoby
zaginionej jest ta, na której obszarze właściwości terytorialnej osoba zaginęła.
Policjant przyjmujący zawiadomienie o zaginięciu osoby, jak ju\ wcześniej
wspominano, jest obowiązany do niezwłocznego sprawdzenia osoby zaginionej
w ewidencji policyjnej. Je\eli nie mo\na ustalić miejsca zaginięcia osoby w kraju lub
za granicą, właściwą miejscowo do prowadzenia poszukiwania jest jednostka Policji,
na której obszarze właściwości terytorialnej osoba zaginiona miała swoje ostatnie
znane miejsce pobytu.
Je\eli jednostka Policji, w której przyjęto zawiadomienie o zaginięciu osoby,
nie jest właściwa miejscowo do prowadzenia poszukiwania dokumentację
z wykonanych czynności przekazuje się niezwłocznie jednostce właściwej, przesyłając
do wiadomości wydziału kryminalnego zwierzchniej komendy wojewódzkiej Policji
kopię pisma przewodniego zawierającego uzasadnienie tej decyzji.
Kierownik jednostki Policji właściwej miejscowo zleca prowadzenie
poszukiwania policjantowi komórki organizacyjnej słu\by kryminalnej lub wyznacza
do tego policjanta innej komórki organizacyjnej. Policjant prowadzący poszukiwanie
jest obowiązany utrzymywać niezbędny kontakt z osobą uprawnioną, w tym udzielać
jej dozwolonych prawem informacji o stanie i przebiegu poszukiwania.
Poszukiwanie osób za granicą oraz poszukiwanie cudzoziemców
Poszukiwania obywateli Rzeczypospolitej Polskiej za granicą prowadzi
komórka organizacyjna Komendy Głównej Policji właściwa do spraw kontaktów
z Biurem Międzynarodowej Współpracy Policji. Policjant prowadzący poszukiwanie
osoby zaginionej jest obowiązany do wystąpienia do Biura Interpolu z wnioskiem
o wszczęcie poszukiwania za granicą w celu ustalenia miejsca pobytu w przypadku,
gdy:
1) zaginięcie ma związek z wyjazdem za granicę;
2) w trakcie wykonywania czynności poszukiwawczych uzyskano wiarygodną
informację wskazującą na pobyt osoby zaginionej za granicą.
28
Treść wniosku o wszczęcie poszukiwań osoby zaginionej poza granicami kraju
określa załącznik nr 3 do Instrukcji.
Jednostka Policji, która występuje z wnioskiem o poszukiwanie za granicą ma
obowiązek niezwłocznie zawiadomić Biuro Międzynarodowej Współpracy Policji
o odnalezieniu osoby zaginionej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Przyjmowanie od organów ścigania innych państw wniosków o wszczęcie na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej poszukiwania zaginionego cudzoziemca nale\y
do właściwości Biura Międzynarodowej Współpracy Policji. Rejestracja w ewidencji
policyjnej wniosku o poszukiwanie osoby zaginionej za granicą nale\y do
obowiązków wspomnianego Biura.
Nale\y podkreślić, i\ Biuro Międzynarodowej Współpracy Policji mo\e zlecić
ka\dej jednostce Policji wykonanie określonych czynności poszukiwawczych na
terenie działania tej jednostki. Jednostka Policji, która odnalazła cudzoziemca, ustaliła
miejsce jego pobytu, ujawniła jego zwłoki lub zakończyła czynności poszukiwawcze,
niezwłocznie powiadamia o tym Biuro Międzynarodowej Współpracy Policji.
W tym miejscu nale\y wspomnień, i\ poszukiwanie na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemca zgłoszonego jako zaginionego prowadzi się na
podstawie przepisów niniejszej Instrukcji. Oczywiście przepisy o właściwości
miejscowej jednostki Policji stosuje się odpowiednio. Policjant prowadzący
poszukiwanie osoby zaginionej cudzoziemca, jest obowiązany pisemnie
powiadomić Biuro Międzynarodowej Współpracy Policji o tym fakcie,
w szczególności w przypadku, gdy osoba uprawniona w zło\onym zawiadomieniu
o zaginięciu nie jest w stanie wskazać ostatniego miejsca pobytu cudzoziemca na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przedstawić dowodów wskazujących, i\ jego
zaginięcie mogło nastąpić na obszarze właściwości terytorialnej jednostki Policji,
w której zgłaszane jest zaginięcie. Wszelkie wątpliwości w tym zakresie rozstrzyga
Biuro Międzynarodowej Współpracy Policji.
29
2.3. Dokumentowanie czynności poszukiwawczych
Zanim przystąpimy do omawiania sposobów gromadzenia i przechowywania
dokumentacji dotyczącej spraw poszukiwawczych, nale\y podkreślić, i\ forma
i zakres dokumentowania czynności poszukiwawczych zale\ne są od kategorii osoby
zaginionej. Formą gromadzenia dokumentów z wykonywanych czynności
poszukiwawczych jest teczka poszukiwania. Prowadzenie teczki poszukiwania osoby
zaginionej przez wyznaczonego policjanta jest obowiązkowe jedynie w przypadku
zakwalifikowania osoby zaginionej do kategorii I. W tym wypadku teczkę
poszukiwania zakłada się po dokonaniu rejestracji osoby zaginionej w ewidencji
policyjnej.
Teczka poszukiwania osoby zaginionej powinna zawierać:
1) zawiadomienie o zaginięciu osoby;
2) potwierdzenie rejestracji w ewidencji policyjnej informacji o poszukiwaniu
osoby zaginionej;
3) plan czynności poszukiwawczych, systematycznie aktualizowany;
4) dokumenty dotyczące wykonywanych czynności poszukiwawczych;
5) kartę nadzoru słu\bowego.
Dokumenty z wykonywanych czynności poszukiwawczych gromadzi się
w prowadzonych teczkach w układzie chronologicznym zgodnie z obowiązującymi
przepisami o pracy kancelaryjno-biurowej.
Je\eli natomiast chodzi o osoby zaginione kategorii II, to dokumentację
czynności prowadzonych przez jednostkę Policji w sprawach poszukiwania osób
zaginionych zakwalifikowanych do kategorii II włącza się do jednej zbiorczej teczki
poszukiwania, prowadzonej w komórce organizacyjnej słu\by kryminalnej lub przez
policjanta wyznaczonego przez kierownika jednostki Policji.
30
2.4. Zakończenie poszukiwania osoby zaginionej
Omawiając okoliczności, w których kończy się sprawę poszukiwawczą osoby
zaginionej, nale\y podkreślić, \e będziemy mieli tu do czynienia z dwoma ró\nymi
sytuacjami. Po pierwsze, z zakończeniem poszukiwania, które skutkuje usunięciem
danych o osobie zaginionej z ewidencji policyjnych oraz po drugie, z zakończeniem
czynności poszukiwawczych, którego wystąpienie nie powoduje usunięcia danych
z ewidencji policyjnych.
Zakończenie poszukiwania
Zakończenie poszukiwania i usunięcie danych o osobie zaginionej z ewidencji
policyjnej następuje, gdy:
1) odnaleziono osobę zaginioną lub jej zwłoki; przez odnalezienie osoby nale\y
rozumieć nawiązanie z nią bezpośredniego kontaktu przez policjanta;
2) ustalono miejsce pobytu osoby zaginionej;
3) osoba zaginiona powróciła do miejsca pobytu;
4) odnaleziona, pełnoletnia i nieubezwłasnowolniona osoba zaginiona nie wyra\a
zgody na ujawnienie osobie uprawnionej swojego aktualnego miejsca pobytu,
składając pisemne oświadczenie według wzoru stanowiącego załącznik nr 4 do
Instrukcji; odmowę sporządzenia takiego oświadczenia dokumentuje się
w notatce słu\bowej;
5) nastąpiło sądowe stwierdzenie zgonu lub sądowe uznanie osoby za zmarłą;
6) od dnia zakończenia czynności poszukiwawczych upłynęło 15 lat.
Uznanie za zmarłego następuje na zasadach określonych w przepisach Kodeksu
cywilnego13. Na mocy art. 29 kc, zaginiony mo\e być uznany za zmarłego, je\eli
upłynęło lat dziesięć od końca roku kalendarzowego, w którym według istniejących
wiadomości jeszcze \ył, jednak\e gdyby w chwili uznania za zmarłego zaginiony
ukończył lat siedemdziesiąt, wystarcza upływ lat pięciu. Uznanie za zmarłego nie
13
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z pózn. zm.).
31
mo\e nastąpić przed końcem roku kalendarzowego, w którym zaginiony ukończyłby
lat dwadzieścia trzy.
Natomiast, kto zaginął w czasie podró\y powietrznej lub morskiej w związku
z katastrofą statku lub okrętu albo w związku z innym szczególnym zdarzeniem, ten
mo\e być uznany za zmarłego po upływie sześciu miesięcy od dnia, w którym
nastąpiła katastrofa albo inne szczególne zdarzenie. Je\eli nie mo\na stwierdzić
katastrofy statku lub okrętu, bieg terminu sześciomiesięcznego rozpoczyna się
z upływem roku od dnia, w którym statek lub okręt miał przybyć do portu
przeznaczenia, a je\eli nie miał portu przeznaczenia z upływem lat dwóch od dnia,
w którym była ostatnia o nim wiadomość.
Je\eli chodzi o osoby, które zaginęły w związku z bezpośrednim
niebezpieczeństwem dla ich \ycia, nie przewidzianym w sytuacjach wy\ej opisanych,
osoby te mogą być uznane za zmarłe po upływie roku od dnia, w którym
niebezpieczeństwo ustało albo według okoliczności powinno było ustać14.
Jak powinno wyglądać postępowanie osoby uprawnionej w takiej sytuacji?
Otó\, do sądu cywilnego (w ostatnim miejscu zamieszkania zaginionego) nale\y
zło\yć wniosek o uznanie osoby zaginionej za zmarłego. Sąd na wniosek
zainteresowanego wszczyna postępowanie. W przedmiotowym wniosku nale\y podać:
1) imię, nazwisko, wiek, imiona rodziców oraz nazwisko rodowe matki
zaginionego;
2) ostatnie znane miejsce zamieszkania lub pobytu zaginionego;
3) okoliczności faktyczne uzasadniające wniosek.
W postanowieniu o uznaniu za zmarłego sąd oznacza dokładną datę, a w miarę
mo\liwości tak\e godzinę domniemanej śmierci zaginionego. Postanowienie to
stanowi podstawę do sporządzenia w urzędzie stanu cywilnego aktu zgonu osoby
uznanej za zmarłą.
14
Zobacz te\: K. Piasecki, Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz, Zakamycze 2003.
32
Niezale\nie od wniosku o uznanie za zmarłego, osoba zainteresowana mo\e
w pewnych okolicznościach zło\yć do sądu wniosek o stwierdzenie zgonu. Ró\nica
między uznaniem za zmarłego a stwierdzeniem zgonu polega na tym, \e w przypadku
uznania za zmarłego nie wiadomo na pewno czy osoba zaginiona \yje, czy te\ zmarła.
Natomiast przy stwierdzeniu zgonu wiemy na pewno, \e osoba ta nie \yje, ale nie
został sporządzony akt zgonu. Wniosek o stwierdzenie zgonu zostanie przez sąd
uwzględniony, je\eli śmierć osoby, której zgon ma być sądowo stwierdzony, będzie
niewątpliwa, nawet jeśli nie odnaleziono zwłok tej osoby (zaginęła np. w katastrofie
lotniczej lub podczas powodzi). Taki wniosek mo\e być zło\ony w ka\dym czasie.
Sąd w trakcie postępowania bada wszystkie istotne okoliczności sprawy
i w postanowieniu stwierdzającym zgon określa najbardziej prawdopodobną chwilę
śmierci tej osoby. Tak\e takie postanowienie jest z prawnego punktu widzenia
to\same ze śmiercią danej osoby i wywołuje wszelkie, wynikające z niej skutki.
Po zakończeniu poszukiwania dokumentację z czynności lub teczkę
poszukiwania przekazuje się do archiwum na zasadach określonych w odrębnych
przepisach.
Zakończenie czynności poszukiwawczych
Czynności poszukiwawcze kończy się, a materiały z wykonanych czynności
przekazuje się do archiwum na zasadach określonych w odrębnych przepisach
w przypadkach, gdy:
1) upłynęło 10 lat od dnia przyjęcia zawiadomienia o zaginięciu osoby;
2) upłynęło 5 lat od dnia zaginięcia osoby, która w chwili zgłoszenia miała
ukończone 70 lat \ycia;
3) upłynęło 10 lat od zgłoszenia zaginięcia osoby małoletniej, która ukończyłaby
23 lata \ycia.
W tym miejscu po raz kolejny nale\y podkreślić, \e zakończenie czynności
poszukiwawczych w przypadkach wy\ej wymienionych nie powoduje usunięcia
danych o osobie zaginionej z ewidencji policyjnej.
33
Decyzja policjanta o zakończeniu czynności poszukiwawczych i przekazaniu
materiałów do archiwum wymaga zatwierdzenia przez naczelnika wydziału
kryminalnego właściwej miejscowo komendy wojewódzkiej Policji.
Nale\y pamiętać, \e o poszukiwaniu osób zaginionych ogłasza się w razie
potrzeby komunikaty w środkach masowego przekazu. Wniosek o opublikowanie
komunikatu oraz jego projekt przygotowuje policjant prowadzący poszukiwanie lub
identyfikację i przekazuje go za pośrednictwem wydziału kryminalnego Komendy
Wojewódzkiej Policji do rzecznika prasowego Komendanta Wojewódzkiego Policji.
34
Rozdział 3
Postępowanie Policji w przypadku ujawnienia osoby o nieustalonej
to\samości
3.1. Pojęcie osoby o nieustalonej to\samości
Zanim zaczniemy omawiać jak powinno w sposób prawidłowy wyglądać
postępowanie Policji podczas ujawnienia osoby o nieustalonej to\samości, warto
w tym miejscu wyjaśnić, co prawodawca rozumie pod pojęciem takiej osoby. Otó\,
osoba o nieustalonej to\samości, zwana dalej NN osobą to osoba, której dane
personalne są nieznane, niepełne lub niewiarygodne, w szczególności gdy:
1) jest to następstwem choroby, uniemo\liwiającej samodzielne podejmowanie
decyzji przez tę osobę;
2) osoba ta zataja swoją to\samość w sytuacji mającej znaczenie prawne.
U\yty w przedmiotowej definicji skrót NN osoba ma swoje korzenie w języku
łacińskim, gdzie określenie nomen nescio, z którego został utworzony, oznacza
imienia nie znam, ktoś nieznany15.
Przedmiotowa definicja zamieszczona została w Instrukcji, która stanowi
podstawę prawną postępowania policjantów w sytuacjach ujawnienia NN osoby.
Zatem mamy w tym wypadku z tzw. definicją legalną.
3.2. Typowe sytuacje, w których ujawnia się osoby o nieustalonej to\samości
Policjanci podczas wykonywania czynności słu\bowych mogą spotkać się
z osobami, których to\samości nie mo\na ustalić lub jest to powa\nie utrudnione
praktycznie na ka\dym kroku. Takie sytuacje mają najczęściej miejsce podczas
interwencji, kiedy to osoba legitymowana nie posiada przy sobie dokumentu
to\samości i nie potrafi podać swoich danych osobowo-adresowych. Sytuacja taka
mo\e być spowodowana stanem chorobowym, urazem mechanicznym głowy
15
E. Sobal, Słownik wyrazów obcych PWN, Warszawa 2002, s. 773.
35
powstałym chocia\by w wyniku przestępstwa, którego jest ofiarą. Mo\e te\ się
zdarzyć, \e sprawca przestępstwa lub wykroczenia, ujęty na gorącym uczynku,
odmawia podania swoich danych lub wręcz nie odzywa się do policjantów nawet
słowem.
Trudno byłoby w tym miejscu wymienić wszystkie sytuacje, w których
policjanci wykonujący swoje obowiązki słu\bowe mogą ujawnić osobę o nieustalonej
to\samości. Typowymi sytuacjami, w których policjant pełniący słu\bę w terenie
mo\e ujawnić osobę o nieustalonej to\samości mogą być w szczególności:
1) pełnienie słu\by patrolowej;
2) podejmowane interwencje (z własnej inicjatywy, jak i na polecenie dy\urnego);
3) zgłoszenia obywateli;
4) powiadomienia instytucji, szpitali, oddziałów ratownictwa medycznego;
5) czynności realizowane w ramach art. 308 kpk, bądz zlecone przez uprawnione
organy (np. przeszukania pomieszczeń).
Nie są to oczywiście, tak jak ju\ wspominałem, wszystkie sytuacje, w których
policjant ujawnia NN osobę, jednak mo\na powiedzieć, \e są one jednymi
z najczęściej występujących.
Je\eli podczas wykonywania czynności słu\bowych występują trudności
z ustaleniem danych personalnych osoby albo gdy zataja ona swoją to\samość,
a w szczególności jeśli jest to następstwem choroby, nale\y podjąć czynności
identyfikacyjne.
Za realizację wstępnych czynności związanych z ujawnieniem NN osoby jest
odpowiedzialny dy\urny jednostki Policji lub wyznaczony przez niego policjant
jednostki Policji, na której obszarze działania osoba ta została ujawniona.
Zakres wstępnych czynności identyfikacyjnych, podejmowanych w związku
z ujawnieniem osoby o nieustalonej to\samości, obejmuje w szczególności:
1) ustalenie faktów i okoliczności ujawnienia NN osoby, w tym przez nią
podawanych;
36
2) rozpytanie świadków;
3) sprawdzenie poczynionych ustaleń;
4) badanie lekarskie NN osoby;
5) opis cech wyglądu zewnętrznego, w tym znaków szczególnych, ubioru
i posiadanych przedmiotów oraz ustalenie potencjalnego wieku osoby;
6) niezwłoczne sporządzenie fotografii sygnalitycznej;
7) niezwłoczne pobranie odcisków linii papilarnych palców rąk i dłoni oraz
przeprowadzenie wywiadu daktyloskopijnego.
Je\eli w wyniku wstępnych czynności nie zidentyfikowano NN osoby
i ustalono, \e niemo\ność identyfikacji nie jest następstwem stanu zdrowia tej osoby,
nale\y podjąć czynności określone w przepisach procedury karnej. Z sytuacją taką
będziemy mieli do czynienia, gdy np. osoba ujęta na gorącym uczynku popełnienia
przestępstwa lub wykroczenia odmawia podania swoich danych osobowych.
Nale\y zauwa\yć, \e Policja ma prawo zatrzymać osobę ujętą na gorącym
uczynku popełnienia wykroczenia lub bezpośrednio potem, je\eli nie mo\na ustalić jej
to\samości. Jest to jedna z przesłanek zatrzymania w prawie wykroczeń. Czas
zatrzymania takiej osoby nie mo\e przekroczyć 24 godzin. Tyle czasu ma Policja na
ustalenie to\samości osoby.
W postępowaniu karnym rzecz wygląda trochę inaczej. Osoba zatrzymana na
gorącym uczynku popełnienia przestępstwa, która ukrywa swoją to\samość przed
organami ścigania, w przypadku zastosowania wobec jej osoby, postanowieniem sądu,
środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, mo\e być osadzona
w areszcie śledczym jako osoba o nieustalonej to\samości. Zastosowanie mają tu
przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 stycznia 2004 r.
w sprawie czynności administracyjnych związanych z wykonywaniem tymczasowego
aresztowania oraz kar i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności oraz
dokumentowania tych czynności16, gdzie ustawodawca stwierdza, \e w razie
doprowadzenia tymczasowo aresztowanego, którego to\samości nie ustalono, organ
doprowadzający doręcza pismo stwierdzające, \e osoba doprowadzona jest osobą
16
Dz. U. Nr 15, poz. 142.
37
o nieustalonej to\samości, której dotyczy postanowienie o tymczasowym aresztowaniu
i nakaz przyjęcia. W tym wypadku organ doprowadzający doręcza ponadto aktualne
zdjęcie osoby doprowadzonej.
Je\eli natomiast w wyniku wstępnych czynności nie zidentyfikowano NN
osoby i ustalono, \e niemo\ność identyfikacji jest następstwem choroby psychicznej,
upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych tej osoby,
nale\y umieścić NN osobę w najbli\szym zakładzie opiekuńczym albo leczniczym
i kontynuować czynności identyfikacyjne.
Z czynności umieszczenia NN osoby w zakładzie opiekuńczym lub leczniczym
policjant jest zobowiązany sporządzić się protokół przekazania osoby o nieustalonej
to\samości. Wzór przedmiotowego protokołu stanowi załącznik nr 5 Instrukcji. Kopię
protokołu nale\y niezwłocznie przesłać do organu administracji samorządowej,
właściwego dla siedziby zakładu, w którym umieszczona została NN osoba.
Dokumenty z wstępnych czynności identyfikacyjnych dy\urny jednostki Policji
przedkłada jej kierownikowi, który z kolei wyznacza policjanta do prowadzenia
dalszej identyfikacji NN osoby.
Właściwość miejscową jednostki Policji do prowadzenia identyfikacji określa
miejsce ujawnienia NN osoby.
3.3. Prowadzenie czynności identyfikacyjnych
Policjant prowadzący identyfikację jest obowiązany w szczególności do:
1) rejestracji informacji o ujawnieniu NN osoby i jej zdjęcia sygnalitycznego
w ewidencji policyjnej oraz przeprowadzenia lub zlecenia przeprowadzenia
typowania polegającego na porównaniu cech wyglądu zewnętrznego i znaków
szczególnych NN osoby ze stosownymi zbiorami ewidencji policyjnej;
2) dokonania analizy informacji uzyskanych w wyniku dotychczas podjętych
czynności oraz opracowania planu przedsięwzięć identyfikacyjnych;
38
3) w przypadku negatywnego rezultatu sprawdzenia NN osoby przy pomocy
urządzenia do szybkiej identyfikacji daktyloskopijnej, pobrania na kartę
daktyloskopijną odcisków linii papilarnych palców i przeprowadzenie na tej
podstawie wywiadu daktyloskopijnego, którego wynik wraz z kartą
daktyloskopijną nale\y włączyć do teczki identyfikacji;
4) pobrania od NN osoby materiału biologicznego i przesłania go do laboratorium
kryminalistycznego komendy wojewódzkiej Policji w celu oznaczenia kodu
genetycznego.
Zgodnie z wytycznymi zawartymi w powoływanej ju\ decyzji nr 167/2008
Komendanta Głównego Policji, informacje o ujawnieniu osoby o nieustalonej
to\samości rejestruje się w KSIP w przypadku, gdy prowadzone czynności nie
doprowadziły do ich identyfikacji, nie pózniej ni\ w ciągu 48 godzin od ujawnienia
NN osoby. Natomiast informacje uzupełniające dotyczące rejestracji NN osób
w zakresie rejestracji zdjęć, uzupełnienia informacji o rysopisie, znakach
szczególnych, daktyloskopowaniu i pobraniu próbki biologicznej, rejestruje się nie
pózniej ni\ w ciągu 9 dni od ich ujawnienia.
Je\eli prowadzone czynności identyfikacyjne wobec NN osoby wskazują, \e
jest ona cudzoziemcem, policjant prowadzący identyfikację opracowuje i przesyła do
Biura Międzynarodowej Współpracy Policji za pośrednictwem wydziału
kryminalnego właściwej miejscowo komendy wojewódzkiej Policji wniosek
o zlecenie wykonania za granicą stosownych czynności identyfikacyjnych.
Przedmiotowy wniosek powinien określać:
1) czas, miejsce i okoliczności ujawnienia NN osoby;
2) fotografię, szczegółowy rysopis uwzględniający znaki szczególne oraz opis
ubioru NN osoby;
3) miejsce umieszczenia NN osoby;
4) kod genetyczny DNA lub informację o pobraniu materiału do badań
genetycznych oraz kopię karty daktyloskopijnej.
39
Je\eli w ciągu roku od ujawnienia NN osoby jej to\samość nie zostanie
ustalona, policjant prowadzący identyfikację występuje do właściwego miejscowo
sądu rejonowego z wnioskiem o wydanie orzeczenia będącego podstawą do
sporządzenia aktu urodzenia osoby o nieustalonej to\samości na podstawie przepisów
o aktach stanu cywilnego17. W akcie stanu cywilnego sporządzonym na podstawie
decyzji administracyjnej, orzeczenia sądu lub protokołu wpisuje się w rubryce
Uwagi stosowną adnotację.
Nale\y podkreślić, \e nadanie personaliów w tym trybie nie stanowi ustalenia
to\samości NN osoby. Po sporządzeniu aktu urodzenia policjant prowadzący
identyfikację dokonuje stosownych uzupełnień rejestracji w ewidencji policyjnej,
a czynności identyfikacyjne wykonuje przez następne 3 lata, licząc od dnia
sporządzenia tego aktu.
Mo\e zdarzyć się, \e zanim nastąpi ustalenie to\samości NN osoby, wcześniej
będzie miał miejsce jej zgon. W takiej sytuacji czynności identyfikacyjne prowadzi się
przez 3 lata, licząc od dnia zgonu. Wydanie aktu zgonu następuje w oparciu o przepisy
powoływanej wcześniej ustawy o aktach stanu cywilnego. W przypadku zgonu osoby
o nieustalonej to\samości, do aktu zgonu wpisuje się:
1) datę, godzinę, miejsce i okoliczności znalezienia zwłok oraz ich zewnętrzny
wygląd;
2) płeć oraz przypuszczalny rok urodzenia zmarłego;
3) znaki szczególne zmarłego;
4) opis odzie\y oraz innych przedmiotów znalezionych przy zmarłym.
W wypadku pózniejszego ustalenia to\samości osoby, policjant prowadzący
czynności identyfikacyjne zgłasza dane uzupełniające akt zgonu. Na podstawie danych
uzupełniających i dotychczasowego aktu sporządza się nowy akt zgonu z adnotacją
w rubryce Uwagi , \e akt ten zastępuje akt dotychczasowy, który skreśla się.
17
Zobacz: ustawa z dnia 29 września 1986 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 161,
poz. 1688).
40
W przypadku samowolnego opuszczenia przez NN osobę placówki opiekuńczej
lub leczniczej, w której została umieszczona, czynności identyfikacyjne prowadzi się
łącznie z poszukiwaniem NN osoby jako zaginionej, je\eli wcześniej nadano jej
personalia, mo\e być poszukiwana jako osoba zaginiona, w zale\ności od sytuacji
kategorii I lub II.
3.4. Zakończenie czynności identyfikacyjnych
Po upływie 3 lat od sporządzenia aktu urodzenia lub 3 lat od dnia zgonu osoby
o nieustalonej to\samości, sporządza się analizę zebranych materiałów i występuje
z wnioskiem o zakończenie czynności identyfikacyjnych do naczelnika wydziału
kryminalnego właściwej miejscowo komendy wojewódzkiej Policji. Zakończenie
czynności identyfikacyjnych nie powoduje usunięcia danych dotyczących identyfikacji
z ewidencji policyjnej. Zakończenie identyfikacji następuje po upływie 10 lat od daty
zakończenia czynności identyfikacyjnych i powoduje usunięcie danych dotyczących
identyfikacji z ewidencji policyjnej.
Materiały z wykonanych czynności nale\y gromadzić w teczce identyfikacji,
która powinna zawierać:
1) dokumenty, które zgromadzone zostały podczas wykonywania wstępnych
czynności identyfikacyjnych;
2) potwierdzenie rejestracji informacji o NN osobie w ewidencji policyjnej;
3) plan czynności identyfikacyjnych systematycznie aktualizowany;
4) dokumenty dotyczące wykonywanych czynności identyfikacyjnych w układzie
chronologicznym;
5) kartę daktyloskopijną NN osoby;
6) kartę nadzoru słu\bowego.
3.5. Ustalenie to\samości NN osoby
Ustalenie to\samości NN osoby następuje wtedy, gdy:
41
1) rozpozna ją członek najbli\szej rodziny, opiekun prawny lub co najmniej dwie
osoby, które bezpośrednio ją znały;
2) zostaną zebrane inne dowody stwierdzające to\samość osoby, w tym
pozytywny wynik porównania kodu genetycznego lub potwierdzenie
to\samości za pomocą wywiadu daktyloskopijnego;
3) NN osoba poda swoje prawdziwe dane osobowe, co zostanie potwierdzone.
W przypadku ustalenia to\samości NN osoby policjant, który prowadził
czynności identyfikacyjne uzupełnia rejestrację w bazie śladów genetycznych oraz
w ewidencji policyjnej, następnie dokonuje sprawdzenia osoby w ewidencji policyjnej,
a je\eli wystąpiono z wnioskiem o zlecenie wykonania za granicą stosownych
czynności identyfikacyjnych, powiadamia Biuro Międzynarodowej Współpracy
Policji.
O identyfikacji NN osoby i miejscu jej przebywania powiadamia się rodzinę
albo jej opiekuna prawnego. O ustaleniu to\samości NN osoby, wobec której wydano
orzeczenie będące podstawą do sporządzenia aktu urodzenia osoby o nieustalonej
to\samości, nale\y powiadomić sąd, który rozpatrywał sprawę i wydał orzeczenie.
Je\eli wykonane czynności uzasadniają podejrzenie dokonania przestępstwa
polegającego na naruszeniu obowiązku troszczenia się o osobę nieporadną lub
małoletniego poni\ej lat 15, wszczyna się postępowanie przygotowawcze.
W tym wypadku o fakcie ujawnienia osób o nieustalonej to\samości ogłasza się
równie\ komunikaty w środkach masowego przekazu. Wniosek o opublikowanie
komunikatu oraz jego projekt przygotowuje policjant prowadzący poszukiwanie lub
identyfikację i przekazuje go za pośrednictwem wydziału kryminalnego Komendy
Wojewódzkiej Policji do rzecznika prasowego Komendanta Wojewódzkiego Policji.
O ustaleniu miejsca pobytu osoby zaginionej, ustaleniu to\samości NN osoby
lub zidentyfikowaniu NN zwłok policjant prowadzący poszukiwanie lub identyfikację
jest obowiązany powiadomić pisemnie jednostki Policji oraz organy i instytucje,
którym zlecono wykonanie czynności poszukiwawczych lub identyfikacyjnych, osobę
42
uprawnioną albo członka najbli\szej rodziny, a tak\e wprowadzić stosowne dane do
ewidencji policyjnej.
Natomiast w przypadku występowania z wnioskiem o podjęcie czynności
poszukiwawczych lub identyfikacyjnych za granicą o zakończeniu poszukiwania lub
identyfikacji policjant prowadzący czynności powiadamia tak\e Biuro
Międzynarodowej Współpracy Policji, które na tej podstawie odwołuje poszukiwania
lub identyfikację.
43
Rozdział 4
Postępowanie Policji w przypadku znalezienia nieznanych zwłok
4.1. Pojęcie nieznanych zwłok
Przed omawianiem czynności, które podejmuje Policja na miejscu znalezienia
oraz w związku z samym znalezieniem nieznanych zwłok, nale\y wyjaśnić, co
prawodawca rozumie pod pojęciem nieznanych zwłok. Legalna definicja jest w tym
przypadku równie\ zamieszczona przez prawodawcę w Instrukcji, która stanowi
podstawę prawną czynności podejmowanych w związku ze znalezieniem nieznanych
zwłok.
W brzmieniu tej definicji nieznane zwłoki i szczątki ludzkie, zwane dalej NN
zwłokami to ciało osoby zmarłej odnalezione w stanie lub okolicznościach
uniemo\liwiających jego identyfikację, w tym części ciała ludzkiego odłączone od
całości, je\eli umo\liwiają pobranie próbek biologicznych do badań genetycznych; nie
stanowią NN zwłok noworodki martwo urodzone. Natomiast skrót NN wyjaśniony
został w jednym z poprzednich rozdziałów niniejszego opracowania.
4.2. Czynności wstępne
W przypadku znalezienia NN zwłok policjanci, którzy dotarli na miejsce
zdarzenia, w pierwszej kolejności informują dy\urnego właściwej miejscowo
jednostki Policji. Dy\urny podejmuje działania określone w przepisach o metodach
i formach wykonywania zadań przez dy\urnego jednostki organizacyjnej Policji,
a w szczególności:
1) organizuje zabezpieczenie miejsca znalezienia zwłok;
2) zapewnia przyjazd lekarza celem stwierdzenia zgonu;
3) kieruje na miejsce zdarzenia policjantów grupy operacyjno-procesowej celem
wykonania czynności w niezbędnym zakresie i wyznacza kierownika tej grupy;
44
4) zawiadamia właściwego miejscowo prokuratora rejonowego.
Kierownik grupy operacyjno-procesowej jest odpowiedzialny za
zorganizowanie, przeprowadzenie i udokumentowanie czynności w niezbędnym
zakresie, podjętych na miejscu znalezienia NN zwłok.
Na miejscu znalezienia NN zwłok nale\y wykonać w szczególności następujące
czynności:
1) dokonać oględzin zwłok i miejsca ich znalezienia oraz zabezpieczyć znalezione
ślady i przedmioty;
2) pobrać odciski linii papilarnych palców rąk i dłoni;
3) wykonać zdjęcia zwłok, spełniające wymogi określone w odrębnych
przepisach;
4) przeprowadzić penetrację terenu przyległego do miejsca znalezienia zwłok;
5) przeprowadzić rozpoznanie posesyjne;
6) spowodować zabezpieczenie zwłok do czasu ich otwarcia;
7) uzyskać wstępną ocenę biegłego lekarza co do przyczyny śmierci.
W przypadku gdy prokurator podjął decyzję o osobistym dokonaniu oględzin
lub innych czynności procesowych, kierownik grupy operacyjno-procesowej
współdziała z prokuratorem podczas dokonywania tych czynności. Oględziny zwłok
powinny być przeprowadzone z udziałem biegłego lekarza, w miarę mo\liwości
z zakresu medycyny sądowej. Dokumentację z wykonanych czynności kierownik
grupy operacyjno-procesowej przekazuje po ich zakończeniu dy\urnemu jednostki
Policji lub jej kierownikowi.
Je\eli wyniki ustaleń dokonanych na miejscu znalezienia NN zwłok lub wyniki
otwarcia zwłok uzasadniają podejrzenie przestępczego spowodowania śmierci,
materiały z wykonanych czynności nale\y niezwłocznie przekazać prokuratorowi
w celu wszczęcia śledztwa.
Je\eli natomiast chodzi o jednostkę Policji, która jest właściwą do prowadzenia
czynności identyfikacyjnych NN zwłok, to określa ją miejsce znalezienia NN zwłok.
45
Je\eli stwierdzono zgon NN osoby znajdującej się w placówce leczniczej, z czynności
umieszczenia NN osoby w zakładzie opiekuńczym lub leczniczym sporządza się
protokół przekazania osoby o nieustalonej to\samości, którego kopię nale\y
niezwłocznie przesłać do organu administracji samorządowej, właściwego dla siedziby
zakładu.
Kierownik właściwej miejscowo jednostki Policji wyznacza policjanta komórki
organizacyjnej słu\by kryminalnej do prowadzenia identyfikacji NN zwłok. Mo\e
zdarzyć się, \e w strukturze jednostki Policji brak jest takiej komórki, wtedy czynności
identyfikacyjne prowadzi odpowiednia komórka organizacyjna nadrzędnej jednostki
Policji.
Nie prowadzi się identyfikacji NN zwłok, je\eli z opinii biegłego lekarza
wynika, i\ zgon osoby nastąpił co najmniej 35 lat przed datą znalezienia jej zwłok.
4.3. Przebieg czynności identyfikacyjnych
Prowadząc identyfikację nieznanych zwłok nale\y stosować następujące
metody identyfikacji:
1) porównanie kodu genetycznego DNA;
2) porównanie odcisków linii papilarnych;
3) badanie uzębienia i innych danych odontologicznych;
4) badanie radiologiczne;
5) porównanie danych medycznych o przebytych zabiegach leczniczych
i chirurgicznych;
6) porównanie znaków szczególnych, w tym blizn i tatua\y;
7) porównanie cech rysopisowych;
8) identyfikacja rzeczy osobistych;
9) identyfikacja na podstawie dokumentów ujawnionych przy zwłokach lub
szczątkach zwłok;
10) rozpoznanie przez świadków, członków rodziny lub znajomych.
46
Policjant prowadzący identyfikację NN zwłok jest obowiązany do podjęcia
w pierwszej kolejności następujących czynności:
1) dokonania wstępnych ustaleń zmierzających do identyfikacji NN zwłok,
w szczególności na podstawie analizy okoliczności ich znalezienia i wyników
przeprowadzonych wywiadów. Czas trwania tych ustaleń nie powinien
przekraczać 48 godzin;
2) rejestracji w ewidencji policyjnej informacji o ujawnieniu NN zwłok,
przeprowadzenia stosownego typowania na podstawie zgromadzonych w tej
ewidencji danych oraz uzupełnienia rejestracji o zdjęcia zwłok, umo\liwiające
ich identyfikację;
3) udziału w czynności otwarcia zwłok, przeprowadzonej przez lekarza medycyny
sądowej; w czynności tej uczestniczy tak\e specjalista techniki
kryminalistycznej, który wykonuje niezbędną dokumentację fotograficzną;
4) spowodowania pobrania tkanek od NN zwłok i ich przekazania do badań celem
oznaczenia kodu genetycznego, pobrania tkanek, krwi lub włosów dokonuje
biegły lub uprawniony pracownik słu\by zdrowia w obecności policjanta
prowadzącego identyfikację;
5) przeprowadzenia wywiadu daktyloskopijnego w celach identyfikacyjnych;
6) wystąpienia, w uzasadnionych przypadkach, do prokuratora z wnioskiem
o zarządzenie zabezpieczenia czaszki do badań antropometrycznych;
7) pisemnego powiadomienia urzędu stanu cywilnego właściwego dla miejsca
znalezienia NN zwłok;
8) uzgodnienia z właściwym miejscowo prokuratorem rejonowym i organem
samorządu terytorialnego zasad i miejsca pochowania NN zwłok.
Informacje o znalezieniu zwłok o nieustalonej to\samości rejestruje się
w przypadku, gdy prowadzone czynności nie doprowadziły do ich identyfikacji, nie
pózniej ni\ w ciągu 48 godzin od ujawnienia NN osoby lub znalezienia NN zwłok.
Natomiast informacje uzupełniające dotyczące NN zwłok w zakresie rejestracji zdjęć,
uzupełnienia informacji o rysopisie, znakach szczególnych, daktyloskopowaniu
47
i pobraniu próbki biologicznej, rejestruje się nie pózniej ni\ w ciągu 9 dni od ich
znalezienia.
W przypadku gdy istnieje uzasadnione przypuszczenie, \e ujawnione NN
zwłoki mogą być zwłokami cudzoziemca, kierownik jednostki Policji prowadzącej
identyfikację występuje za pośrednictwem wydziału kryminalnego właściwej
miejscowo komendy wojewódzkiej Policji do Biura Międzynarodowej Współpracy
Policji z wnioskiem o podjęcie czynności identyfikacyjnych za granicą. Wzór
przedmiotowego wniosku określony jest w załączniku nr 6 do Instrukcji.
Je\eli pomimo przeprowadzenia wywiadu daktyloskopijnego i analizy danych
zgromadzonych w ewidencji policyjnej nieznane zwłoki nie zostały zidentyfikowane
policjant prowadzący czynności identyfikacyjne zleca biegłemu z zakresu techniki
kryminalistycznej odtworzenie wyglądu twarzy oraz przeprowadzenie innych badań
niezbędnych w celu identyfikacji. Techniczny opis sposobów rekonstrukcji wyglądu
człowieka, z uwagi na swą obszerność, wykracza poza ramy niniejszego opracowania,
które dotyczy stricte czynności identyfikacyjnych, a nie zagadnień związanych
z kryminalistyką. Zainteresowanych powy\szą dziedziną nauki odsyłam do lektury
stosownych publikacji18.
4.4. Identyfikacja NN zwłok
Nieznane zwłoki uwa\a się za zidentyfikowane, gdy rozpoznał je członek
najbli\szej rodziny, opiekun prawny lub co najmniej dwie osoby, które bezpośrednio
znały zmarłego, a tak\e, gdy uzyskano pozytywny wynik wywiadu daktyloskopijnego
lub pozytywną ekspertyzę daktyloskopijną oraz, gdy zebrano inne dowody
stwierdzające to\samość nieznanych zwłok, w tym pozytywną ekspertyzę badań
genetycznych.
18
Zobacz: B. Hołyst, Kryminalistyka, wyd. IX, Warszawa 2000, s. 820-841.
48
W praktyce mo\emy wymienić następujące metody identyfikacji, które mogą
pomóc w ustaleniu to\samości nieznanych zwłok:
1) porównanie kodu genetycznego DNA;
2) porównanie odcisków linii papilarnych;
3) badanie uzębienia i innych danych odontologicznych;
4) badanie radiologiczne;
5) porównanie danych medycznych o przebytych zabiegach leczniczych
i chirurgicznych;
6) porównanie znaków szczególnych, w tym blizn i tatua\y;
7) porównanie cech rysopisowych;
8) identyfikacja rzeczy osobistych;
9) identyfikacja na podstawie dokumentów ujawnionych przy zwłokach lub
szczątkach zwłok;
10) rozpoznanie przez świadków, członków rodziny lub znajomych.
Niezwłocznie po zidentyfikowaniu NN zwłok policjant prowadzący
identyfikację wprowadza odpowiednie dane do ewidencji policyjnej oraz zawiadamia
właściwy miejscowo urząd stanu cywilnego, rodzinę lub opiekunów zmarłego, a tak\e
Biuro Międzynarodowej Współpracy Policji, je\eli podejmowano czynności związane
z wystąpieniem z wnioskiem o podjęcie czynności identyfikacyjnych za granicą,
a w przypadku identyfikacji dokonanej na podstawie informacji otrzymanej od Biura
Międzynarodowej Współpracy Policji obowiązek powiadomienia dotyczy tak\e
zakończenia czynności identyfikacyjnych, w przypadku pobrania materiału
biologicznego do badań genetycznych Centralne Laboratorium Kryminalistyczne
Komendy Głównej Policji.
Po wyczerpaniu mo\liwości identyfikacyjnych i dokonaniu analizy
zgromadzonych materiałów, nie wcześniej jednak ni\ przed upływem 3 lat od dnia
ujawnienia nieznanych zwłok, policjant prowadzący identyfikację mo\e podjąć
decyzję o zakończeniu czynności identyfikacyjnych. Wniosek o zakończenie
czynności identyfikacyjnych akceptuje kierownik komórki organizacyjnej słu\by
kryminalnej jednostki Policji prowadzącej identyfikację, a w jednostce, w której nie
49
ma takiej komórki jej kierownik. Następnie wniosek ten przesyła się do wydziału
kryminalnego właściwej miejscowo komendy wojewódzkiej Policji celem
zatwierdzenia.
W tym miejscu nale\y zaznaczyć, \e wykonanie powy\szych czynności nie
powoduje usunięcia danych z ewidencji policyjnej. Zakończenie identyfikacji
i usunięcie danych dotyczących identyfikacji z ewidencji policyjnej następuje po
upływie 25 lat od daty zakończenia czynności identyfikacyjnych.
W razie ujawnienia nowych okoliczności, mogących przyczynić się do
zidentyfikowania NN zwłok, policjant prowadzący identyfikację podejmuje decyzję
o wznowieniu czynności identyfikacyjnych. O podjęciu decyzji w tej sprawie
informuje się wydział kryminalny komendy wojewódzkiej Policji.
Materiały z przeprowadzonych czynności identyfikacyjnych policjant
prowadzący wspomniane czynności gromadzi w teczce identyfikacji. Teczka
identyfikacji NN zwłok powinna zawierać następujące dokumenty:
1) kopie protokołów oględzin zwłok, odzie\y i miejsca ich znalezienia;
2) odpis protokołu sekcji zwłok;
3) dokumentację fotograficzną, w tym zdjęcia sygnalityczne, zdjęcia odzie\y,
przedmiotów znalezionych przy zwłokach, tatua\y i znaków szczególnych;
4) ekspertyzy, opinie i inne ustalenia lub ich odpisy, które mogą się przyczynić do
identyfikacji zwłok;
5) notatkę o czasie i miejscu pochowania zwłok, sporządzoną przez policjanta
prowadzącego identyfikację;
6) oznaczenie miejsca pochówku NN zwłok z opisem lokalizacji na planie
cmentarza;
7) notatki z wykonanych czynności;
8) kartę daktyloskopijną z odciskami linii papilarnych NN zwłok.
Materiały identyfikacyjne kompletuje się równie\ w razie ujawnienia NN zwłok
rozkawałkowanych lub tylko ich części.
50
Zakończenie
W przedmiotowym opracowaniu podjąłem próbę przedstawienia zagadnień,
które wią\ą się z prowadzeniem przez Policję czynności poszukiwawczych osób
zaginionych, czynności identyfikacyjnych po ujawnieniu osoby o nieustalonej
to\samości oraz czynności identyfikacyjnych związanych ze znalezieniem nieznanych
zwłok.
Zało\eniem opracowania było: po pierwsze uświadomienie młodym adeptom
sztuki policyjnej, i\ opisane czynności oprócz innych ustawowych obowiązków
równie\ wykonują policjanci, a po drugie zapoznanie ich z czynnościami, które
powinni wykonać w sytuacji ujawnienia takich osób i sposobami ich dokumentowania.
Słowem, zaopatrzenie ich w niezbędną wiedzę z ww. zagadnienia, pozwalającą na
udzielenie odpowiedniej pomocy tym osobom i ich najbli\szym.
W opracowaniu tym przedstawiając stan prawny, wykorzystałem liczne
obowiązujące unormowania prawne, które wią\ą się z opisywanym zagadnieniem.
Przedstawiłem tak\e legalne definicje niezbędnych pojęć, którymi nale\y posługiwać
się opisując przedmiotowe zagadnienia. Wskazałem te\ na ich ró\nice.
Ponadto przytoczyłem niezbędne dane statystyczne zgromadzone
w Komendzie Głównej Policji, które pozwoliły na zobrazowanie liczby osób, których
zaginięcie zgłoszono Policji, a tak\e zobrazowałem jak na tym tle przedstawia się
liczba zgłoszonych zaginięć dzieci do lat 17.
Reasumując, mo\na stwierdzić, \e policjant po zapoznaniu się
z przedmiotowym opracowaniem, jak równie\ z aktami prawnymi, które regulują
opisywaną problematykę, winien nabyć podstawową wiedzę, pozwalającą mu na
wykonywanie w przyszłej pracy zawodowej czynności poszukiwawczych
i identyfikacyjnych.
51
Wykaz rysunków i tabel
Tabela 1.1. Osoby zaginione
Tabela 1.2. Zgłoszone Policji zaginięcia dzieci
Rysunek 2.1. Okładka broszury wydanej przez Centrum Poszukiwania Ludzi
Zaginionych Itaka
Wykaz aktów normatywnych
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z pózn.
zm.).
2. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych
(Tekst jednolity Dz. U. z 2006 Nr 139, poz. 993, z pózn. zm.).
3. Ustawa z dnia 29 września 1986 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (Tekst
jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 161, poz. 1688).
4. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 43,
poz. 277).
5. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89,
poz. 555, z pózn. zm.).
6. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002
Nr 101, poz. 926, z pózn. zm.).
7. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 13 stycznia 2004 r. w sprawie
czynności administracyjnych związanych z wykonywaniem tymczasowego
aresztowania oraz kar i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności
oraz dokumentowania tych czynności (Dz. U. Nr 15, poz. 142).
8. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2005 r. w sprawie sposobu
postępowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień policjantów (Dz. U. Nr
141, poz. 1186).
52
9. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 26 czerwca
2007 r. w sprawie w sprawie wzorów kart rejestracyjnych oraz sposobu ich
wypełniania (Dz. U. Nr 127, poz. 881).
10. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 5 września
2007 r. w sprawie przetwarzania przez Policję informacji o osobach (Dz. U. Nr
170, poz. 1203).
11. Zarządzenie nr 352 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 lipca 2003 r.
w sprawie prowadzenia przez Policję poszukiwania osób zaginionych oraz
postępowania w przypadku ujawnienia osoby o nieustalonej to\samości lub
znalezienia nieznanych zwłok (Dz. Urz. KGP Nr 15, poz. 75.).
12. Zarządzenie nr 911 KGP z dnia 20 sierpnia 2004 r. zmieniające zarządzenie
w sprawie prowadzenia przez Policję poszukiwania osób zaginionych oraz
postępowania w przypadku ujawnienia osoby o nieustalonej to\samości lub
znalezienia nieznanych zwłok (Dz. Urz. KGP Nr 16, poz. 97).
13. Zarządzenie nr 1426 Komendanta Głównego Policji z dnia 23 grudnia 2004 r.
w sprawie metodyki wykonywania czynności dochodzeniowo-śledczych przez
słu\by policyjne wyznaczone do wykrywania przestępstw i ścigania ich sprawców
(Dz. Urz. KGP z 2005 r. Nr 1, poz. 1).
14. Zarządzenie nr pf-634 Komendanta Głównego Policji z dnia 30 czerwca 2006 r.
w sprawie metod i form wykonywania przez Policję czynności operacyjno-
rozpoznawczych.
15. Zarządzenie nr 528 Komendanta Głównego Policji z dnia 6 czerwca 2007 r.
w sprawie form i metod wykonywania zadań przez dzielnicowego i kierownika
rewiru dzielnicowych (Dz. Urz. KGP Nr 12, poz. 95).
16. Decyzja nr 167 Komendanta Głównego Policji z dnia 19 marca 2008 r.
w sprawie funkcjonowania zestawu centralnych zbiorów informacji tworzących
Krajowy System Informacji Policji (Dz. Urz. KGP Nr 10, poz. 57).
53
Bibliografia
1. Hołyst B., Kryminalistyka, wyd. IX, Warszawa 2000.
2. Kiedy zaginął człowiek. Podstawowe informacje prawne, Warszawa 2007.
3. Kotowski W., Ustawa o Policji. Komentarz praktyczny, Warszawa 2004.
4. Piasecki K., Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz,
Zakamycze 2003.
5. Sobal E., Słownik wyrazów obcych PWN, Warszawa 2002.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
2010 SP Kat prawo cywilne cz Iid 078
2010 SP Kat przesłuchanie poznawczeid 080
2010 SP Kat przestępczość bankomatowa
2010 SP Kat Dzielnicowy i ofiary przemocy
2010 SP Kat prawo cywilne cz III
2010 SP Kat prawo cywilne cz III
2010 SP Kat zabezp imprez masowychid 081
2010 SP Kat prawo cywilne cz IV
2010 SP Kat Policja a współdziałanieid 076
2010 SP Kat wybrane przestępstwa i wykroczenia cz I
2010 SP Kat przemoc domowa wobec kobietid 079
2009 SP Kat prawo cywilne cz II
2011 SP Kat odblokowywanie obiektów
2009 SP Kat zwalczanie przemocy w rodzinie
2011 SP Kat wydolnosc w samoobronie
2009 SP Kat postępowanie nakazowe

więcej podobnych podstron