POPYT NA PRAC

1
1
Popyt na pracÄ™
Zapotrzebowanie pracodawców na siłę roboczą
Popyt na pracÄ™ (LD) w:
w krótkim okresie (gdy zasób kapitału nie ulega zmianie),
w długim okresie (gdy możliwe jest dostosowanie wszystkich
czynników produkcji, substytucja między kapitałem i pracą).
Ujęcie statyczne i dynamiczne (uwzględniające
koszty dostosowania pracy w firmie)
Pochodny względem popytu na dobra produkowane
przez firmÄ™
2
2
1
Krańcowy produkt pracy (MPL)
Równy jest przyrostowi produkcji wynikającemu
z zatrudnienia dodatkowego pracownika przy danym
zasobie innych środków produkcji
Zależy m.in. od technologii i zasobu kapitału
Dla wartości MPL wyższej od płacy realnej
obowiązującej na rynku przedsiębiorstwa w krótkim
okresie zwiększają swoje zyski poprzez zatrudnienie
kolejnego pracownika
3
3
Krzywa popytu na pracÄ™
Ma ujemne nachylenie
Przesuwa się wskutek udoskonaleń technologicznych
Zmian zasobu kapitału
4
4
2
Liczba pracowników a liczba godzin pracy
Liczba pracowników i liczba godzin pracy
nie są doskonałymi substytutami
Inny jest ich koszt, co wpływa na popyt
 Chomikowanie pracy - brak natychmiastowej reakcji
popytu na pracÄ™ na pogorszenie koniunktury
5
5
Dynamiczny popyt na pracÄ™
- koszty dostosowań
Koszty zatrudniania, zwalniania, dobrowolnego
odejścia pracowników
Wewnętrzne koszty dostosowań (np. przy
reorganizacji procesu produkcyjnego)
Różnice między LD i poziomem zatrudnienia
z i bez kosztów dostosowań
6
6
3
RÓWNOWAGA NA RYNKU PRACY
7
7
Równowaga na rynku pracy
Na rynku pracy jest ustalana
równowaga między podażą
pracy (LS) a popytem na pracÄ™
(LD).
W efekcie ustalany jest poziom
zatrudnienia i poziom płacy
rynkowej.
Dwa podstawowe modele:
klasyczny i keynesowski.
8
8
4
Model klasyczny rynku pracy
W modelu klasycznym pracę ma każdy kto chce
pracować za rynkową płacę
Bezrobocie tylko dobrowolne, pełne wykorzystanie
zasobów pracy.
Płaca realna = krańcowy produkt pracy
żð w = MPL
9
9
Zadanie
Funkcja użyteczności reprezentatywnej jednostki jest postaci
ct +ð Let
Ut =
gdzie ct jest wielkością konsumpcji, a Let czasem wolnym w okresie t.
Całkowity zasób czasu wynosi Lmax= 8 h, a stawka wynagrodzenia za
godzinę pracy to w. Konsumpcja może być finansowana jedynie
dochodem z pracy.
Wyznacz podaż pracy jako funkcję wynagrodzeń. Czy przy wzroście
wynagrodzeń przeważa efekt dochodowy czy substytucyjny?
Przedsiębiorstwa wytwarzają dobra angażując jeden czynnik produkcji,
jakim jest praca. Funkcja produkcji to: F(L) = ln L. Wyznacz popyt na
pracę w zależności od poziomu wynagrodzeń.
Znajdz
poziom wynagrodzenia oczyszczajÄ…cy rynek. Jaki jest
zrealizowany poziom podaży pracy? Naszkicuj wykres ilustrujący rynek
pracy w równowadze.
10
5
ZATRUDNIENIE
BEZROBOCIE
NIEAKTYWNOŚĆ
11
11
Stany i przepływy na rynku pracy
Trzy główne stany na rynku pracy
Zatrudnienie (E)
Bezrobocie (U)
Nieaktywność (I)
Osoby zatrudnione i bezrobotne tworzÄ… zasoby pracy
(ludność aktywną zawodowo)
Przejścia osób między stanami w czasie - przepływy
12
12
6
Zatrudnienie
Wykonujący pracę lub czynności przynoszące
zarobek (zatrudnieni w ramach różnego typu umów
o pracę, samozarudnieni, przedsiębiorcy,
pomagający członkowie rodziny)
Nie wykonujÄ… czasowo pracy (np. z powodu choroby,
urlopu, warunków pogodowych) ale są formalnie
zatrudnieni
13
13
Bezrobocie
Osoby bezrobotne:
nie majÄ… pracy
aktywnie poszukujÄ… pracy
są gotowe podjąć zatrudnienie
Różnice między bezrobociem rejestrowanym
a bezrobociem wg BAEL
14
14
7
Nieaktywność
Osoby nieaktywne (bierne) zawodowo to takie osoby,
które nie zostały uznane ani za pracujące ani
za bezrobotne.
Największą część zasobu tworzą młode osoby, które
uczą się przed wejściem na rynek pracy i osoby
starsze na wcześniejszej emeryturze.
15
15
Fluktuacje na rynku pracy
Sezonowość
zatrudnienia i
bezrobocia w ciÄ…gu
roku
Zatrudnienie i
bezrobocie w cyklu
koniunkturalnym
16
16
8
Liczba E, U i I na rynku pracy w Polsce
35
30
25
14,1 14,2 14,2 14,5 14,6 14,4 14,3
bierni
20
bezrobotni
1,4
1,2
1,6
3,3 3,2 3,1 2,4
15
pracujÄ…cy
10
15,7 15,8
15,2
14,5
13,7 13,7 13,9
5
0
03_2 04_2 05_2 06_2 07_2 08_2 09_2
y
ródło: BAEL, GUS
17
17
Zadanie
Obywatele pewnego kraju dzielÄ… siÄ™ na trzy grupy:
zatrudnionych (E), bezrobotnych (U), oraz nieaktywnych na
rynku pracy (I).
W każdym roku 18% bezrobotnych znajduje pracę (przepływ z
U do E = 18%), traci jÄ… 2% pracujÄ…cych zasilajÄ…c bezrobotnych
(EU = 2%). Spośród nieaktywnych zawodowo 4% przechodzi do
zasobu siły roboczej, z czego 3% wchodzi na ten rynek
nieudanie (IU = 3%), a 1% znajduje zatrudnienie (IE = 1%).
Pozostałe przepływy wynoszą odpowiednio EI = 4%, UI = 8%.
Narysuj diagram z zaznaczonymi kierunkami i wielkością
przepływów.
Oblicz bezrobocie stanu równowagi, oraz liczbę bezrobotnych
zakładając, ze populacja wynosi N=10 mln osób.
18
9
mln osób