3307664737

12 RozdzialiI \ Psychologia

Po ustaleniu progów można konstruować skale odnoszące siłę wrażenia do siły bodźca. Wartość progu absolutnego określa taką cechę indywidualnych doznań zmysłowych jak wrażliwość. Wrażliwość to zdolność do doznawania wrażeń.

Między wrażliwością a progiem absolutnym wrażenia, zachodzi stosunek odwrotnie proporcjonalny. Oznacz to, że im mniejszy jest absolutny próg wrażenia tym większa jest wrażliwość człowieka na daną kategorię bodźców.

Istnieją nieraz znaczne, indywidualne różnice wrażliwości na bodźce w jakiejś dziedzinie, np. niektóre jednostki są szczególnie wrażliwe na szmery i dźwięki inni na zapachy itp. I chociaż wrażliwość na niektóre bodźce jest uwarunkowana gatunkowo, to badania pokazują/Galanter/, że ludzie nie doceniają jak nisko znajduje się próg możliwości odbierania bodźców przez ich zdrowe narządy zmysłów w korzystnych warunkach. Czy wiesz, ze w pogodną noc dostrzeżemy zapaloną świecę z odległości 50 kilometrów. Inne przykłady znajdziesz w literaturze psychologicznej.

Dzięki kolejnej cesze naszych indywidualnych doznań zmysłowych jaką jest czułość mamy zdolność do odczuwania niewielkich różnic między bodźcami. Zależy ona od progu różnicy. Między czułością a progiem różnicy zachodzi stosunek odwrotnie proporcjonalny. Im mniejszy próg różnicy tym większa czułość - czyli tym subtelniejsze różnicowanie bodźców, np. robotnicy pracujący przy wyrobie tkanin potrafią odróżniać około 40 odcieni barwy czarnej, degustatorzy - smaki, skrzypek - wysokości tonów.

Wróćmy do omawiania przebiegu procesu percepcyjnego. Przypomnijmy, że zaczyna się on od odebrania bodźca, który jest pewnym rodzajem energii fizycznej /falą akustyczną, świetlną, siłą mechaniczną, itd./, neutralną treściowo, przez receptor, w którym dochodzi do zamiany energii fizycznej w energię bioelektryczną, która w postaci impulsu nerwowego dociera do odpowiedniego ośrodka w korze mózgowej, w którym dochodzi do powstania wrażenia.

Wrażenia są najprostszym procesem psychicznym, które odzwierciedlają w spostrzegającym umyśle pojedyncze właściwości rejestrowanych bodźców np. kolory, zapachy, dźwięki, kształty, ciepło, zimno itd. Można powiedzieć, iż jest to ten etap procesu percepcyjnego, który przebiega od doznania wrażeń do identyfikacji cech obiektów /jest to tzw. proces oddolny spostrzegania/.