3833474762

PRZEGLĄD GÓRNICZY 2011

[7]. Teraz realizowaliśmy je na specjalnie wybudowanej instalacji pomiarowej (ZIP.IM), z wykorzystaniem najnowszej. dostępnej wówczas aparatuiy (iys. 1). Instalacja została zbudowana głównie wysiłkiem zespołu dr. inż. E.Bąka i zespołu mgr. inż. J. Kamińskiego, który w I połow ie 1990 r. przeprowadził - na tej instalacji - pionierską kampanię pomiarową [3], Jej wyniki umożliwiły mi zakończenie prac nad ..Metodą optymalizacji wykony stania odpadów kopalnianych i energii potencjalnej w podsadzce hydraulicznej - metodą OG" [9], Wreszcie stało się realne analityczne wyznaczanie optymalnej gęstości (stąd skrót „OG”) mieszaniny podsadzkow ej - zawierającej odpady kopalniane - która w danej instalacji kopalnianej zapewnia największą wydajność podsadzania (m* materiału podsadzkow ego na godzinę).

Rys. 1. Instalacja ZIP.1M. Na pierwszym planie - rurociąg pomiarowy

(ES-1 do ES-6), konstruowanych w podzespole mgr. inż. K. Soltyska. Badania te wyłoniły szereg pozytywnie zweryfikowanych rozwiązań cząstkowych, na przykład zasadę przemieszczania przepony w dwóch krokach - najpierw górną część razem z sekcjami obudowy, a później dolną - razem z przenośnikiem ścianowym', zasadę uszczelnienia dolnej części przepony za pomocą dwuwarstwowego fartucha „poprzecinanego naprzemianlegle na zakładkę” itd. Przy gotowaliśmy metodę uelastyczniania górnej części przepony sporządzonej z taśmy transportowej - za pomocą nadzwyczaj prostej konstrukcji nośnej i mocnej, przepuszczalnej tkaniny(tama ES.5). Konstrukcja jest w tym wariancie złożona z w zdłużnego łańcucha i krótkich łańcuchów- łączących go z poszczególnymi stropnicami (iys. 2). Jako jeden z zachęcających wariantów była rozpatrywana przepona z taśmy transportow ej leżąca bezpośrednio na obudowie osłonowej i dociskana do tylnych stropnic dodatkowymi siłownikami hydraulicznymi (tama ES.3 - iys. 3) lub bezpośrednio do stropu - poza stropnicami (tama ES.6). Z elementów spraw dzonych doświadczalnie można było w następnym lub co najwyżej w paru następnych krokach - doprowadzić do w pełni sprawnego rozwiązania przemysłowego tamy przesuwnej - nawet w pani wariantach.

Mieliśmy opracowaną oryginalną, przemysłową technologię produkcji mr podsadzkowych z wykładziną gumową (iys. 4) - o trwałości przekraczającej wielokrotnie trwałość tradycyjnych rur stalowych. W latach 1983+1987 mgr inż. W. Jurkowski (ze swym podzespołem) uruchomił doświad-

Rys. 2. Czerwona linia pokazuje jak tama ES.5 odkształca się w new ralgicznej sytuacji gdy przesunięciu ulega tylko jedna sekcja obudowy

Rys. 3. Schematy tamy ES-3. Przepona leży bezpośrednio na obudow ie osłonowej

Wen Akacja metody OG na instalacji podsadzkowej kopalni ..Miechowicc" - dala wynik pozytywny. Wykazała jednoznacznie, że po odpowiednim uzupełnieniu wyników pionierskiej kampanii pomiarowej na instalacji ZIP-1M - metoda OG będzie gotowa do stosowania w praktyce kopalnianej. Został więc zrobiony następny znaczący krok. Technologia pełnego zasilania, którą z kolegą Jerzym Wyszomirskim wprowadziliśmy do kopalń w latach 1960+1970 - wyeliminowała z rurociągów podsadzkowych pory wane powietrze. Metoda OG miała powodow ać eliminację nadmiaru w ody (tzn. zwiększyć wydajność podsadzania i zmniejszyć unoszenie szlamów z podsadzanych pizodkówj. Miała też - i to jest bodaj najważniejsze - przełamać niechęć kopalń do masowego lokowania odpadów kopalnianych w podsadzanych przodkach. Tym sposobem miała obniżyć koszt podsadzki i uwolnić środow isko od górniczych hałd. W końcowych krokach algoiytmu metody OG [9] miał być obliczany efekt ekonomiczny-, uzyskany dzięki zastosowaniu zoptymalizowanych parametrów zasilania rurociągów podsadzkowych.

Niestety, gdy w 1992 roku metoda została opublikow ana, górnictwo było już zdezintegrowane i praktycznie pozbawione właścicielskiego zarządzania, a los Zakładu Technologii Podsadzki Hydraulicznej w GIG (więc także los dalszych pomiarów) -byl już przesądzony. 24 lutego 1993 roku udało się jeszcze zorganizować duże sympozjum naukow e pod hasłem .. 100 lat technologii podsadzki hydraulicznej w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym". Dorobek Zakładu - prezentowany na Sympozjum i opublikowany w Przeglądzie Górniczym [10] - wykazywał, że istnieje w pełni realna możliwość takiej modernizacji technologii podsadzki hydraulicznej, aby mogła z powodzeniem wygryw ać konkurencję z dewastacyjną technologią zawałową.

W dorobku prezentowany m na sympozjum mieliśmy już wyniki badań poligonowych kilku typów tam przeponowych