Hodowla drobiu
11. 12. 2010
Kierunki użytkowania drobiu
1. nieśne
Kury ogólnoużykowe popularne w małych
2. mięsne
gospodarstwach, w chowie
drób grzebiący
przyzagrodowym.
" kury
" indyki
ptactwo wodne
" kaczki
Spożycia jaj:
" gęsi
Polska: śr. 200 szt / os./ rok
3. rozpłodowe
Europa: 200-220 szt / os./ rok
USA: 300-360 szt / os./ rok
Izrael: 300 szt / os./ rok
Struktura hodowli drobiu
dokonujÄ…c selekcji doskonalÄ… rody i linie
Fermy zarodowe
nie prowadzą selekcji, krzyżują rody i linie,
Fermy prarodzicielskie
namnażają materiał
produkcja materiału dla ferm towarowych
Fermy rodzicielskie
produkcja jaj / mięsa
Fermy towarowe
Systemy chowu kur nieśnych
1. ekstensywny
mało efektywny
#
małe stada
#
wyniki max. 200 jaj od nioski
#
2. półintensywny
coraz popularniejszy
#
ograniczone wybiegi
#
preferowany przez konsumentów
#
3. intensywny
zamknięte, bezokienne pomieszczenia
#
chów ściółkowy lub klatkowy
#
Nioski są lekkie 1,3-1,5 kg - pobierają mało paszy (110-120 g / dziennie).
Pasza stanowi 70% kosztów produkcji.
Przekarmianie prowadzi do nadmiernego otłuszczenia i spadku nieśności.
Kury ogólnoużytkowe są cięższe (ok. 2 kg), pobierają ok. 150 g paszy
dziennie, ale odznaczają się także walorami mięsnymi.
Chów ściółkowy
ściółka nie jest zmieniana w czasie produkcji
#
ściółką najlepiej chłonącą wilgoć jest torf
#
najgorzej chłonącą wilgoć ściółką są wióry i trociny
#
najczęściej stosuje się słomę o właściwościach pośrednich
#
mokra ściółka = wzrost stężenia amoniaku
#
mniej higieniczny od chowu klatkowego
#
podnosi koszty produkcji
#
konieczne jest skracanie dziobów
#
większe zużycie paszy
#
W produkcji drobiarskiej nie operuje się pojęciem  rasy .
Używane terminy to  rody i  linie
Ród - stado zamknięte przed dopływem obcej krwi przez minimum
3 - 5 lat; podlega selekcji na określone cechy użytkowe; mają lepszą
jakość produkcyjną od ras
Hy-line White & Brown
#
Hisex Brown
#
Tetra SL
#
Saver 579
#
ISA Brown
#
Linia - powstaje w obrębie rodu
Odmiany krajowe są lepiej przystosowane do polskich warunków
chowu. Zagraniczne sÄ… delikatniejsze i bardziej wymagajÄ…ce .
W hodowli drobiu unika siÄ™ chowu wsobnego. Kojarzone osobniki nie
mogą mieć wspólnych korzeni minimum 2 pokolenia do tyłu
Dobrostan w chowie kur
powinien uwzględniać naturę i potrzeby ptaków
#
zapewnienie opieki weterynaryjnej
#
temperatura 16-18 stopni
#
wentylacja pomieszczeń
#
wilgotność 55-70%
#
dopuszczalne stężenia gazów:
#
" CO2 do 0,25%
" H2S do 0,001%
" NH3 do 0,0026
oświetlenie (naturalne lub sztuczne)
#
Warunki zbioru jaj
gniazdo (minimum 1 na 7 kur)
#
zbiór minimum 1 x dziennie
#
kontrola stanu skorupy
#
jaja przenoszone do chłodnego,
#
przewiewnego pomieszczenia
Rozród
naturalny
" ptaki wysiadujÄ…ce jaja
" okres wiosenno - letni
sztuczny
" duże inkubatory (pojemność do
kilkuset tysięcy jaj)
" 25 - 40 mln pisklÄ…t rocznie
" komora lęgowa - 1. etap inkubacji,
trwa 18 dni
" komora klujnikowa - 3 dni +
wyklucie
Lęgi
indywidualne
" selekcja w stadach zarodowych 0 znane pochodzenie
pisklÄ…t
" stadka - kury (10-12) + kogut
" na jajach - numer skrzydłowy kury - do inkubatora jaja po
poszczególnych kurach, po kluciu - znaczek pisklęcy
" wybór piskląt po najlepszych rodzicach
masowe
" pozyskanie jak największej ilości zdrowych piskląt
Stada reprodukcyjne
" produkcja jaj wylęgowych
Czynniki wpływające na zdolność wylęgową jaj
czynniki hodowlane
" wiek ptaków
" pokrewieństwo (geny letalne)
" żywienie
" stan zdrowia
" warunki utrzymania
jakość jaja
" masa
" kształt
" stan skorupy
" świeżość (przechowywanie jaj wylęgowych maksymalnie do 7. dni)
warunki przechowywania i transportu jaj
" temperatura (12-14 stopni C)
" wilgotność (65-70%)
" wentylacja
" dezynfekcja
" wstrzÄ…sy
warunki inkubacji
" temperatura
" wilgotność
" skład powietrza
" obracanie jaj
" dezynfekcja
Wybór jaj do lęgu
masa
" optymalna 54 - 63 g
" dopuszczalna 52 - 75 g
kształt
" typowy - owalny (indeks 1,19 - 1,36)
" jaja wydłużone i koliste nie nadają się do wylęgu
czystość
" jaja nie mogą być zabrudzone kałem ani krwią
" jaj wylęgowych nie wolno myć ! ! !
skorupa
" mocna, gładka, nieuszkodzona
" należy eliminować widoczne pęknięcia i ubytki w skorupie oraz jaja o zbyt
cienkiej lub szorstkiej skorupie
" skorupa nie może być pofałdowana, nie może mieć żadnych pierścieni ani
zgrubień
komora powietrzna
" w tępym końcu jaja
" o głębokości nie większej niż 5 mm
treść jaja
" białko przezroczyste, bez obcych ciał, plam ani zgrubień
" żółtko pojedyncze, słabo widoczne, centralnie położone
świeżość
" jajo wylęgowe przechowywane max. przez 7 dni
Warunki inkubacji Komora lęgowa Komora klujnikowa
DNI INKUBACJI 1 - 17
18 - 21
TEMPERATURA 37,6 - 38
37,0 - 37,5
WILGOTNOŚĆ WZGL
DNA 50 - 60%
76 - 80% *
ZAWARTOŚĆ O2 21%
21%
ZAWARTOŚĆ CO2 MAX 0,2 - 0,3%
MAX 0,2 - 0,3%
WENTYLACJA 10 cm3 / godz. / 1000 jaj
30 cm3 / godz. / 1000 jaj
OBRACANIE JAJ co godzinÄ™
---
* - w trakcie klucia wilgotność jak w komorze lęgowej
zero fizjologiczne - 20 - 21 stopni - minimalna temperatura, w której może rozwijać się zarodek
temperatura < 20 stopni - zarodek żyje, ale się nie rozwija
temperatura letalna - + 42 stopnie
Warunki przechowywania jaj
okres przechowywania - max. 3 - 7 dni od zniesienia
magazynowanie - jaja układane tępym końcem do góry
temperatura przechowywania 13 - 15 stopni
wilgotność powietrza 70 - 80%
dezynfekcja - dwukrotna
" parami formaliny w komorze dezynfekcyjnej (w fermie bezpośrednio po
zbiorze i w zakładzie wylęgowym)
" parametry:
temperatura 22 - 26 stopni
'
wilgotność > 75%
'
" proporcje (skład mieszanki na 1m3 komory dezynfekcyjnej)
woda 21 cm3
'
40% formalina
'
KMnO4 17g
'
" czas: 30 minut
wstępne ogrzewanie jaj
" na 6 godzin przed włożeniem do inkubatora
Błony płodowe
Owodnia (przezroczysta)
" ochrona zarodka (środowisko wodne, chroni zarodek przed wstrząsami, urazami
mechanicznymi i wyschnięciem)
" płyn owodniowy zawiera cukry proste, tłuszcze oraz enzymy rozkładające złuszczony
nabłonek
Kosmówka (biała, matowa)
" ochrona zarodka - najbardziej zewnętrznie położona błona
" odżywianie zarodka - pobiera substancje odżywcze z białka i składniki mineralne ze skorupy
Pęcherzyk żółtkowy (ukrwiony)
" odżywianie zarodka, pobiera substancje odżywcze z żółtka
" do 13. dnia inkubacji magazynuje glikogen
Omocznia (ukrwiona)
" oddychanie - 6. - 18. dzień inkubacji
" odżywianie - tworząc kosmówkę omocznia pośredniczy w wykorzystaniu składników
pokarmowych z białka i przekazywaniu składników mineralnych ze skorupy
" płyn omoczniowy - magazynuje metabolity
Rozwój zarodka
" tworzÄ… siÄ™ listki zarodkowe
1. doba inkubacji
" z listków zarodkowych zaczynają tworzyć się narządy
" powstanie błon płodowych
* 2 doba inkubacji
" omocznia zaczyna spełniać rolę układu oddechowego
* 6 doba inkubacji
" całkowite zamknięcie się kosmówki omoczniowej
10 =11 doba inkubacji
" zmiana położenia zarodka z poprzecznego na podłużne
16 =17 doba inkubacji
" omocznia przestaje spełniać rolę układu oddechowego
* 18 doba inkubacji
" zarodek zaczyna oddychać płucami, czerpiąc tlen z komory
powietrznej
" klucie
* 20 = 21 doba inkubacji
* momenty krytyczne
Biologiczna analiza lęgów
określenie, czy przebieg lęgów odbywa się w optymalnych warunkach
określenie przyczyn zamierania zarodków
sprawdzanie poprawności rozwoju zarodka
ogólne właściwości stada
obejmuje
" prześwietlanie jaj - eliminowanie jaj niepłodnych oraz z zamarłymi zarodkami
" terminy świetleń
6. doby inkubacji
'
jaja niezapłodnione - zupełnie przejrzyste
'
zamarłe zarodki - zmętniała treść jaja, czerwone smugi, obręcze lub krwiste plamy
'
rozwijajÄ…ce siÄ™ zarodki - wyraz
na sieć naczyń krwionośnych, o charakterystycznym
'
układzie pajęczyny
" 18. doba - przy przenoszeniu jaj do klujnika
" lęgi indywidualne - prześwietlanie zwykle dwukrotnie w obu terminach
" lęgi masowe - jaja prześwietlane zwykle raz, ok 6. - 8. doby inkubacji
ważenie jaj podczas lęgu - umożliwia ocenę ubytku masy jaja w określonym czasie
" jaja powinny w ciągu doby tracić 0,65 - 0,7% masy początkowej
" masa wyklutego pisklęcia stanowi 64 - 67% masy jaja
sekcja zamarłych zarodków - umożliwia określenie przyczyny zamierania embrionów
badanie bakteriologiczne - umożliwia określenie przyczyny zamierania embrionów oraz warunków, w
jakich wylęgają się pisklęta
Wady położenia
Obserwacja klucia
" głowa na prawym skrzydle
" początek i długość trwania wylęgu
" głowa pod lewym skrzydłem
" czy są trudności z kluciem
" dziób nie w stronę komory powietrznej
" zachowanie klutych pisklÄ…t
" noga nad głową
" wyglÄ…d skorupek
" głowa w ostrym końcu jaja
" głowa między nogami
Ocena pisklÄ…t
" żywotność i ruchliwość
" stopień obeschnięcia i wygląd puchu
" wchłonięcie pęcherzyka żółtkowego i zasklepienie pępowiny
" występowanie deformacji i wad rozwojowych
Obliczanie wyników lęgów
" % zapłodnienia
" % wylęgów z jaj zapłodnionych
" % wylęgu z jaj nałożonych
liczba jaj zapłodnionych
% zapłodnienia = x 100 %
liczba jaj nałożonych
liczba zdrowych pisklÄ…t
% wylęgu z jaj zapłodnionych = x 100 %
liczba jaj zapłodnionych
liczba zdrowych pisklÄ…t
% wylęgu z jaj nałożonych = x 100 %
liczba jaj nałożonych
Za prawidłowe uważa się lęgi, w których wysokość strat nie przekracza:
" jaj niezapłodnionych 5%
" zamarłych zarodków 10%
" pisklÄ…t kalekich 1 - 2%
Pisklęta przeznaczone do chowu
" zdrowe, silne, ruchliwe, z gęstym, suchym puchem, bez przyschniętych resztek skorupy
" z zagojoną pępowiną
" pewnie stojÄ…ce na nogach
" bez deformacji i wad rozwojowych
Pisklęta do wybrakowania
" z niewciągniętym pęcherzykiem żółtkowym
" z niezasklepioną pępowiną
" z widocznym kalectwem, np. brak gałek ocznych, skrzywienie dzioba, deformacje kończyn
" słabe, mało ruchliwe
" z przyschniętymi resztkami białka i skorupy
" bardzo drobne
" póz
no wyklute
" o wilgotnym puchu
" z rozdętym brzuchem
" majÄ…ce problemy z wykluciem
Postępowanie z pisklętami po wykluciu
seksowanie
" metoda japońska - rozpoznawanie płci na podstawie różnic w budowie steku (samice - okrągły,
samce - dwa grube fałdy)
" autoseksing - rozpoznawanie płci na podstawie różnic w barwie puchu, szybkości opierzania
(cechy warunkowane przez geny sprzężone z płcią)
szczepienia ochronne
" przeciw chorobie Mareka - iniekcja
" przeciw rzekomemu pomorowi drobiu - zraszanie
" przeciw zakaz
nemu zapaleniu oskrzeli
dodatkowe zabiegi
" przycinanie dzioba
" amputacja grzebienia
" skracanie paznokci
" skracanie tylnego palca kogutom
znakowanie pisklÄ…t
Użytkowanie nieśne kur
Czynniki wpływające na nieśność
czynniki środowiskowe (zależne od hodowcy)
" żywienie
" utrzymanie
" technologia produkcji
czynniki genetyczne
" dojrzałość płciowa (ok. 5 miesięcy)
" początkowe tempo nieśności - liczba jaj zniesionych przez kurę w pierwszych 100 dniach
nieśności
seria znoszonych jaj
'
rytm nieśności
przerwy między seriami
'
" wytrwałość nieśności - okres od zniesienia pierwszego jaja do pierwszego pierzenia (w tym
okresie kury nie znoszÄ… jaj, trw 4 - 6 tyg)
" pauza zimowa - przerwa w nieśności trwająca kilka dni
" kwoczenie - instynkt wysiadywania jaj i wodzenia pisklÄ…t
Mieszańce kierunku nieśnego: Kury nieśne
" Messa
" nieśność: 300 - 315 jaj
" Issa
" pochodzÄ… od kury Bankiva
" Hy-Line
" Lahmann
Kury nioski
" masa ciała 1,3 - 2 kg
" wiek rozpoczęcia nieśności 18 - 19 tyg.
" długość okresu produkcji nieśności 53 - 60 tyg.
" wiek likwidacji stada 72 - 80 tyg.
" liczba jaj od nioski w stosunku do stanu średniego stada 290 - 320
" liczba jaj od nioski stosunku do stanu poczÄ…tkowego stada 280 - 310
" średnia masa jaja 63 - 65 g
" zużycie paszy na 1 kg jaj 2,2 - 2,4 kg
" % upadków w okresie produkcyjnym do 70 %
" dzienne spożycie wody 250 - 300 ml
" dzienne spożycia paszy 115 - 125 g
" barwa skorupy jest cechÄ… genetycznÄ…
" barwa żółtka zależy od ilości zawartego
w paszy karotenu
Rasy ogólnoużytkowe
RASA SYMBOL MASA CIAA
A [g] NIEŚNOŚĆ [szt] MASA JAJA [g]
Rhode Island Red RIR 2300 220 60
New Hampshire NH 2200 230 60
Sassex SX 2300 200 60
Plymouth Rock PR 2500 190 60
Rodzime rasy kur objęte programem ochrony bioróżnorodności
RASA SYMBOL MASA CIAA
A [g] NIEŚNOŚĆ [szt] MASA JAJA [g]
Zielononóżka kuropatwiana Z11 1700 200 56
Żółtonóżka kuropatwiana Ż33 1700 190 60
Polbar PBL 1600 200 56
Warunki utrzymania stada towarowego kur niosek
obsada
" na ściółce 6 7 szt. / m2
" na ruszcie 10 szt. / m2
" w klatkach (3 poziomy) 16 szt. /m2
temperatura 14 - 21 stopni
wilgotność względna 75 %
oświetlenie
" natężenie światła 2,5W / m2 (10 - 20 Lx)
" długość dnia 14 - 16 godzin
wentylacja
" zimą 0,5 m3 / 1h / 1 kg masy ciała
" latem 6 m3 / 1h / 1 kg masy ciała
wyposażenie kurnika w sprzęt
" do pojenia
" do zadawania paszy
" do wentylacji
" do ogrzewania
" do oświetlania
" gniazda do znoszenia jaj (1 gniazdo na 4 - 5 niosek)
Programy świetlne
zastąpienie światła naturalnego sztucznym
#
kurniki bez okien
#
brak wahań produkcyjnych wynikających ze zmian pór roku
#
celem programu światła jest wprowadzenie stada w nieśność możliwie
#
wcześnie, ale po uzyskaniu dojrzałości somatycznej (18 - 19 tyg.)
najczęstszym błędem jest nadmierne przyspieszanie dojrzałości płciowej
#
następstwa przedwczesnej dojrzałości płciowej
#
" ptaki nie osiÄ…gajÄ… maximum produkcji
" niska masa jaja
" duża częstotliwość znoszenia jaj dwużółtkowych
" duża częstotliwość znoszenia jaj ze zniekształconą skorupą
" wypadanie jajowodu i zaparcie jaja
" kanibalizm
" większe upadki (norma max. 7%)
Schemat programu światła
w okresie długi dzień w okresie nieśności
h
odchowu
krzywa nieśności
DZIEC

50 %
NOC
tyg.
10 %
wydłużanie dnia w
okresie przednieśnym i
początkowej nieśności
okres wychowu - od wyklucia do 15 - 16 tyg. (długość dnia 8 godzin)
#
stado się niesie, gdy nieśność wynosi 10%
#
50% nieśności gdy zakończony wzrost
#
stopniowe wydłużanie długości dnia do 16 godzin
#
nie wolno zmieniać długości dnia w okresie produkcyjnym
#
Zalety wynikające z zastosowania programów świetlnych
" wszystkie kury w tym samym okresie rozpoczynają nieśność
" uzyskanie maximum nieśności w tym samym czasie
" powolny spadek nieśności spowodowany czynnikami fizjologicznymi
" kury od początku znoszą jaja o masie charakterystycznej dla danego mieszańca
" zakończenie cyklu produkcyjnego tego samego dnia
Wskaz
niki nieśności w stadach produkcyjnych
liczba zniesionych jaj
% nieśności = x 100
liczba kur x liczba dni produkcji
liczba zniesionych jaj
liczba jaj od nioski w stosunku do
średnia produkcyjna =
stanu średniego stada [szt]
średnia liczba niosek
liczba zniesionych jaj
liczba jaj od nioski w stosunku do
=
stanu poczÄ…tkowego stada [szt]
poczÄ…tkowa liczba niosek
liczba niosek padłych
% śmiertelności = x 100
liczba niosek stanu poczÄ…tkowego
liczba niosek stanu końcowego
% przeżywalności = x 100
liczba niosek stanu poczÄ…tkowego
Wpływ doboru kurcząt na przebieg nieśności (złe wyrównanie masy ciała w stadzie w okresie odchowu)
" nierównomierne wchodzenie stada w nieśność (dłuższy okres rozniesienia stada)
" duża zmienność masy znoszonych jaj
" niższa nieśność
" krótszy czas użytkowania stada
" kanibalizm
" większe brakowanie i upadki
Odchów kurcząt hodowlanych
podstawowy cel - uzyskanie jak najlepszych niosek
" utrzymanie masy ciała kurek w całym okresie odchowu zgodnie ze standardem dla danego
rodu lub linii
" uzyskanie w momencie osiągnięcia dojrzałości płciowej masy ciała zgodnej ze standardem
dla danego rodu lub linii
" dobre wyrównanie stada pod względem masy ciała
stado uważa się za bardzo dobrze wyrównane, gdy masa ciała 80% ptaków zważonych
'
mieści się w przedziale: średnia arytmetyczna +/- 10% średniej masy ciała
dobrze wyrównane 75 - 80%
'
średnio wyrównane 70 - 75%
'
z
le wyrównane < 70%
'
metody kontroli
" cotygodniowe ważenie indywidualne lub grupowe (próba minimum 100 szt.)
" obliczenie średniej masy ciała i zmienności tej cechy
" porównanie uzyskanych wyników z krzywą wzrostu
czynniki wpływające na wyniki odchowu kurcząt hodowlanych
" zła jakość kurcząt przeznaczonych do odchowu
" złe wyrównanie stada
" nieprawidłowa profilaktyka
z
le dobrany program profilaktyczny
'
wadliwie wykonane szczepienia
'
Przyczyny złego wyrównania stada
" zbyt gęsta obsada
" niedostateczna długość linii karmideł (brak swobodnego dostępu do paszy)
" z
le zbilansowana dawka pokarmowa (zły bilans aminokwasów: lizyny, metioniny, cystyny,
tryptofanu, niedobór białka)
" nieprawidłowe skrócenie dzioba
" wolne opierzanie siÄ™ kurczÄ…t
" złe warunki klimatyczne w pomieszczeniu
zbyt niska lub zbyt wysoka temperatura
'
zła wentylacja (nagromadzenie szkodliwych gazów)
'
KRZYWA NIEÅšNOÅšCI
stada z programem światła
stada z bez programu światła
" wolniejsze osiąganie max. nieśności
" mniejsza wartość max. nieśności
" gwałtowny spadek nieśności na skutek skrócenia dnia
wiek w tyg.
% nieśności
< 60
55 - 60
Kura dziennie może
znieść jedno jajo
50 - 55
> 50 wiek ptaków
Rozkład zniesień jaj w ciągu dnia
Liczba godzin od
% zniesień
rozpoczęcia dnia
1 mało
2 - 3 40
4 - 5 30
6 - 7 20
8 - 9 10
10 - 12 mało
masa jaja
Wskaz
niki produkcyjne liczone w stadach
towarowych kur nieśnych
masa spożytej paszy
zużycie paszy na produkcję 1 jaja
=
[ g / jajo ]
liczba zniesionych jaj
masa spożytej paszy
zużycie paszy na produkcję 1 kg jaj Wynosi średnio
=
[ kg / 1 kg jaj ] 2,2 - 2,4 kg / 1 kg jaj
masa zniesionych jaj
Zużycie paszy zależy od:
zużycie paszy decyduje o
% nieśności (z wiekiem nieśność maleje)
#
opłacalności produkcji ! ! !
masy ciała nioski
#
(stanowi 60 - 65 % kosztów)
masy jaja
#
jakości i formy paszy
#
warunków utrzymania
#
Użytkowanie mięsne
kur
Indyk biały szerokopierśny
Drób typu mięsnego
" materiał importowy
indyki
#
" mieszańce BIUT i BIG
kaczki
#
gęsi
# Kaczka biała pekin
kury Kaczka piżmowa
#
" różne opierzenie
perlice
#
" narośla wokół oczu i
przepiórki
#
dzioba
strusie
#
" bardzo dobra jakość
mięsa (mało otłuszczone)
Gęś biała kołudzka
Regionalne rasy gęsi
" najlepsza gęś w Europie
" gęś suwalska
" produkcja mięsa prawie w całości na
" gęś kielecka
eksport (18 tys. ton rocznie), głównie
" gęś podkarpacka
do Niemiec
" gęś zatorska
" tuczona 2 - 3 tyg. śrutą owsianą i
" gęś pomorska
marchwianą po osiągnięciu dojrzałości
Użytkowanie mięsne
" chów i hodowla brojlerów kurzych, kaczych, gęsich, strusi, perlic, przepiórek...
Kury
B& White Cornish x @& White Rock (kura ogólnoużytkowa)
" typ mięsny wywodzi się od bojowców
" bardzo dobrze rozwinięte mięśnie piersiowe oraz mięśnie ud i podudzia
" z korpusów - masa mechanicznie odkostniona [ MOM ]
(dodawana do parówek, kiełbas krótkotrwałych, karm dla zwierząt)
Stada rodzicielskie brojlerów
Cechy użytkowości rozpłodowej
KURY INDYKI KACZKI PEKIN KACZKI PIŻMOWE
masa ciała
B&
3.6 22,5 3,5 5,0
@&
2.2 8,5 3,0 2,6
dojrzałość płciowa [tyg] 25 33 23 29
okres nieśności [tyg] 41 24 41 56 *
liczba jaj zniesionych [szt] 185 100 200 180
wylęg z jaj nałożonych [%] 85 78 ** 78 75
liczba pisklÄ…t [szt] 144 70 150 140
*2 cykle po 22 tyg. nieśności
12 tyg. przerwy między nimi na wymianę piór
** inseminacja - bardzo duża masa ciała samców, niechętnie
kryją, mogą powodować uszkodzenia ciała samic
Charakterystyka rodów gęsi
" najbardziej zaznaczona sezonowość
Genotyp Genotyp Genotyp
Gęś kołudzka
WD-3 WD-1 WD-31
masa ciała w wieku 17 tyg. [kg]
B&
6900 6500 6900
@&
6600 6200 6600
masa mięśni piersiowych [g] B& i @&
740 650 730
4,7 4,9 4,7
zużycie paszy treściwiej na 1 kg przyrostu
63 - 68 65 - 70
liczba jaj od nioski [szt]
38 - 43 44 - 48
liczba gÄ…siÄ…t od nioski [szt]
Schemat reprodukcji dwustopniowej
RÓD M
SKI RÓD ŻEC
SKI
Dominante White Cornishe White Rock
linia ojcowska
linia matczyna linia ojcowska linia matczyna
FERMA ZARODOWA
A11
B22 C33 D44
[selekcja, prace hodowlane]
B&B& x @&@& B&B& @&@& B&B& @&@& B&B& @&@&
B&B& @&@& B&B& @&@&
FERMA PRARODZICIELSKA
A11 B22 C33 D44
B&B& @&@&
FERMA RODZICIELSKA
x
AB12 CD34
[produkcja jaj wylęgowych]
ABCD1234
@& hodowlane albo @& i B& brojlery
Brojlery to mieszańce międzyliniowe:
" ROSS 308
" ROSS PM3
" ISA 215
" ISA 50 MPK
" ISA JV
" HYBRO G
" HYBRON PN
" HUBBARD Hi-Y
" COBB 500
" STARBRO
Brojler
" młody ptak, szybko tuczony, mieszaniec międzyrasowy i międzylinowy
" ptak, którego mięso ma właściwości dietetyczne, charakteryzujące się dużą
wartością odżywczą, łatwo przyswajalne przez organizm
Wymagania stawiane brojlerom
szybkie tempo wzrostu
masa końcowa - masa początkowa
tempo wzrostu = x 100
½ x (masa koÅ„cowa + masa poczÄ…tkowa)
" niższe zużycie paszy
" krótszy czas produkcji (normalnie 5 - 6 tyg.)
" lepsze wyrównanie stada
dobre wykorzystanie paszy
" niskie zużycie paszy na 1 kg przyrostu ( ok. 1,8 - 2,2 kg paszy / 1 kg przyrostu masy ciała)
szybkie opierzanie
" zapobiega kanibalizmowi
" łatwiejsza obróbka w czasie rzezi
" niższe zużycie paszy
białe upierzenie i jasna skóra (względy estetyczne)
prawidłowa budowa ciała
" szeroka klatka piersiowa
" dobrze wypełnione uda i podudzia
wysoka wydajność rzez
na
masa tuszki patroszonej
wydajność rzez
na [%] = x 100
masa ciała przed ubojem
Największe problemy w hodowli brojlerów
" zbytnie otłuszczenie (4 x większe zużycie paszy na wytworzenie 1 g tłuszczu niż 1 g mięsa)
WYDAJNOŚĆ RZEy
NA
&' KURCZ
TA 7 tyg.
&' INDYKI
MASA CIAA
A PRZED
@& 15 tyg.
UBOJEM [100%]
B& 22 tyg.
&' KACZKI 8 tyg.
TUSZKA PATROSZONA
PODROBY JADALNE ODPADY NIEJADALNE
4% 25%
71%
3 - 2% 14 - 19%
78 - 84%
5,5% 67% 27,5%
MI
ÅšNIE
SKÓRA I TA
USZCZ KOÅšCI
16% 13%
42%
19 - 20% 11 - 11,5%
57 - 62%
23,3% 31,5% 10,7%
MI
ŚNIE NÓG MI
ÅšNIE PIERSIOWE MI
ÅšNIE POZOSTAA
E
19 - 20% 19 - 20% 13%
19 - 20% 23 - 25% 15 - 17%
7,7% 11,3% 12,4%
2
1
1 2 3 4 5 6 7 tygodnie
Orientacyjne wyniki produkcji w chowie brojlerów kurzych
ZUŻYCIE PASZY
DA
UGOŚĆ CHOWU MASA CIAA
A UPADKI [%]
[kg / kg m.c.]
do 5%
42 dni 2,2 - 2,5 1,9 - 2,0
do 6%
49 dni 2,5 - 3 2,0 - 2,2
kilogramy
paszy
ycie
ż
zu
a
Å‚
cia
masa
tempo
wzrostu
Europejski indeks produkcyjny
" pozwala na porównanie wyników odchowu w różnych fermach
" w Europie zachodniej EIP równe:
" 240 - wynik bardzo dobry
" 220 - wynik dobry
" w Polsce EIP = 210 - wynik bardzo dobry
średnia masa ciała [kg] x przeżywalność [%]
EIP = x 100
zużycie paszy na 1 kg przyrostu x liczba dni odchowu
masa spożytej paszy [kg]
zużycie paszy na 1 kg przyrostu =
masa uzyskanego przyrostu [kg]
zużycie paszy na 1 kg przyrostu
" 1,8 - 1,9 kg paszy / kg przyrostu w wieku 6 tyg.
" 2,0 - 2,2 kg paszy / kg przyrostu w wieku 7 tyg.
Zużycie paszy zależy od:
" tempa wzrostu
" jakości i formy paszy
# składniki paszy:
śruta zbożowa: kukurydziana (+), pszeniczna (+), jęczmienna (-)
4'
# formy: granulowana / sypka
# cechy granulatu: mniej rozsypywany, szybciej zjadany, brak
możliwości wyboru śruty
" warunków utrzymania
# temperatura
zbyt wysoka
4'
zbyt niska
4'
Warunki odchowu kurcząt brojlerów na
obsada
" 0 - 5 tyg. 15 - 20 szt. / m2
" 6 - 7 tyg. 12 - 15 szt. / m2
temperatura
" w 1. tyg. życia
w pomieszczeniach 20 - 24 stopnie
'
przy z
ródle ciepła 32 stopnie
'
" w następnych tygodniach życia
w pomieszczeniach 18 stopni
'
przy z
ródle ciepła 30 - 18 stopni (obniżanie o 2 stopnie tygodniowo)
'
natężenie światła
" w 1. tyg. życia 4 W / m2
" następnie 1,4 W / m2
oświetlenie
" 12 godzin światła / 12 godzin ciemności
" możliwość stosowania cyklicznie światła przerywanego
wentylacja
" zimą 0,5 m2 / 1h / 1 kg masy ciała
" latem 6 m2 / 1h / 1 kg masy ciała wyposażenie kurników w sprzęt
ściółka
" do pojenia
" głębokość 10 - 15 cm
" do zadawania paszy
" wióry lub trociny z drzew liściastych
" do wentylacji
" cięta słoma (pszenna, żytnia)
" do ogrzewania
" do oświetlenia
Problemy w hodowli brojlerów
Syndrom nagłej śmierci
" dotyczy młodych brojlerów w wieku na ogół do 4 tyg., zwykle B&
" niewydolność ukł. krążenia wynikająca ze zbyt dużej masy ciała
zwierzÄ…t
" przyczyna 8% upadków
" może być skutkiem nieprawidłowego zbilansowania paszy
niedobów Ca2+, Mg2+, Mn2+
Ä„'
Schorzenia nóg
nadmierne otłuszczenie
" wynika z ekstremalnej
" niekorzystne dla hodowcy
specjalizacji brojlerów
" niekorzystne dla zakładu
" prak siedzi opierajÄ…c siÄ™ na
mięsnego
klatce piersiowej - pęcherze
" niekorzystne na konsumenta -
" złamania kończyn
obniżenie jakości mięsa
" sińce (stłuczenia mięśni)
" mogą być efektem złego
obchodzenia siÄ™ z ptakami
problemy wynikają z nadmiernej selekcji w kierunku jak najwyższej produkcyjności
#
obecnie ważna też jakość produktu
#
 Wszystko pełne - wszystko puste
podstawowa zasada w chowie drobiu
#
w wieku 42. dni kończy się produkcja brojlerów i masie ciała ok 1100 g
#
ptaki trzeba wyłapać i przetransportować do rzez
ni
#
masa tuszki ok 600 - 700 g
#
usunięcie obsady
#
dezynfekcja pomieszczeń
#
przygotowanie pomieszczeń
#
wsad nowych zwierzÄ…t
#
cykl produkcyjny
#
Produkcja kaczek
zwierzęta z krajowych stad zarodowych (oprócz kaczki piżmowej)
#
kaczka piżmowa
#
" mniej otłuszczona
" mięso przypomina mięso dzikiej kaczki
kaczka pekin przypomina gęś
#
Produkcja indyków Produkcja gęsi
oparta na materiale z importu w Polsce jedna ferma zarodowa
# #
gęś kołudzka
#
indyki typu ciężkiego " dwie linie
#
" Hybriol Converter
W11 ojcowska
Ä„'
" Euro FP W33 mareczna
Ä„'
" BIG 6
" Nicholas 700 ubój w wieku 17 tyg.
#
" Hybrid Grade Marker tucz owsem
#
" BUT 8 tłuszcz bardzo dobrej jakości
#
" BUT 9
czas produkcji 12 tyg
#
masa ciała 6 - 7 kg
#
wymagajÄ… karmy bogatszej w
#
białko i w witaminy niż kury
problem w hodowli - słabe nogi
#
Hodowla drobiu ozdobnego
Drób ozdobny
bażanty
#
kuropatwy
#
przepiórki
#
indyki
#
kaczki
#
gęsi
#
strusie
#
Cele hodowli
element urozmaicenia gospodarstwa
#
agroturystyka
#
hobby
#
niektóre ptaki posiadają także walory użytkowe
#
w Polsce - głównie Śląsk
#
charakterystyczną cecha chowu drobiu ozdobnego jest duże rozdrobnienie
#
mało liczebnych kolekcji ras
Kury Kaczki
Bażanty
" zielononóżka kuropatwiana " biegusy indyjskie
bażanty łowne
" wyandotte " mandarynki
bażanty królewskie
" cochiny " karolinki
bażanty złociste
" brahmy " czernice
bażanty diamentowe
" araucany " cyraneczki
bażanty srebrzyste
" bantamki " kaczki czubate
" wÄ…sacze antwerpskie
" bojowce
Gęsi
Inne
" gęsi garbonose
" Pawie
" gęsi tuluskie
" Przepiórki
" landesy
" Kuropatwy
" bernikle rdzawoszyje
" Perlice
" berlinkle białolice
Hodowla strusi
Emu
Strusie Afrykańskie
" pochodzi z Australii
" największe ptaki świata
" wzrost ok. 140 cm
" wzrost od 250 do 270 cm
" masa ciała od 100 do 150 kg
" masa ciała od 100 do 150 kg
" dojrzałość płciowa w wieku 3. lat
" prędkość w biegu do 60 km/godzinę
" Kura znosi jaja od końca grudnia do maja,
" dożywają nawet 70-ciu lat
średnio 40 - 50 jaj w sezonie
" kury zaczynają się nieść po 24-tym miesiącu
" na wolności kogut wysiaduje jaja i opiekuje
życia i średnio od lutego do paz
dziernika
się młodymi
danego roku produkujÄ… 50 - 80 jaj
" łagodniejsze od strusi afrykańskich
Strusie Nandu
" pochodzenie: Ameryka Południowa
" wzrost ok 170 cm
" szybkość ruchu do 50 km/h
" postrzępione lotki służą im jako ster przy szybkim biegu
" dobrze pływają
" żyją w małych grupach złożonych z 20-30 osobników
" żywią się roślinami, nasionami, owadami i małymi
zwierzętami
" masa jaja 550 - 700 g
cele hodowlane
mięso
" wysokie walory smakowe, kruche i smaczne
" stosunkowo niska kaloryczność
" niewielka zawartość cholesterolu i tłuszczu
" kolor czerwony
tłuszcz
" do wyrobu kosmetyków
" dodatek do karm dla psów i kotów
pióra
" najcenniejsze są pióra białe (wyrastają tylko u kogutów
na skrzydłach i w ogonie)
" wykorzystywane w plastyce, zdobnictwie, w optyce i
elektronice
" od jednego ptaka po uboju otrzymuje się ok. 1 kg piór
długich o ok. 0,5 kg piór krótkich
skóra
" produkcja galanterii skórzanej
jaja
" cele spożywcze
" cele ozdobne
atrakcja agroturystyczna
Przyjmijmy, że ciężar jaj strusia jest dziedziczony za pomocą trzech par
genów wykazujących efekt kumulowania. Wiadomo, że zwierzęta o
genotypie AABBCC majÄ… 6-funtowe jaja, zaÅ› aabbcc jaja 3-funtowe.
Każdy gen dominujący zwiększa ciężar jaja o 0,5 funta. W związku z tym
jaja powstałe po skrzyżowaniu zwierząt o genotypie AABBCC ze
zwierzętami aabbcc będą miały ciężar:
a) 4,5 funta
b) 3,5 funta
c) 5,5 funta
d) żadna z odpowiedzi nie jest poprawna
Dziękuję za uwagę