9134300907

Recenzje. Kronika

Alicja Marchewka

39'45 - muzyka czasu, przestrzeni i emocji

CD, Orkiestra Sinfonia Varsovia, dyr. Jerzy Maksymiuk i Renato Rivo!ta, Warner Musie Poland 2016.

Trudny czas II wojny światowej jest inspiracją i częstym tematem w szeroko pojętej sztuce. Tragizm tego okresu odbił swoje piętno nie tylko w literaturze, sztukach

teatralno-filmowych i plastycznych, ale również w muzyce. Wielu kompozytorów stworzyło utwory, które zachowują w sobie trwogę i głęboką zadumę nad losami Polski oraz językiem muzyki starają się wyrazić me tylko emocje tamtego czasu, ale i etyczny i społeczny osąd tamtych lat. Najbardziej wymownymi są utwory skomponowane podczas wojny. Niewątpliwie kompozytorzy wyrażali swoje lęła i doświadczenia, w twórczości szukali pocieszenia, a niektórzy - zapomnienia i ucieczki przed przerażającą rzeczywistością. Dla kompozytorów tworzących w czasach całkowitej kontroli kultury polskiej muzyka stała się sposobem wyrażenia swoich myśli i uczuć, ale i odczuć społecznych - dźwięki tworzyły przestrzeń więzi, empatii i wspóinotowości.

Album o tytule 39’45 zawiera utwory powstałe w latach wojny i okupacji. Są to Witolda Lutosławskiego Wariacje symfoniczne na orkiestiy¹, Aleksandra Tansmana

Rapsodia polska, Karola Rathausa Muzyka na smyczki oraz Andrzeja Panufnika Uwertura tragiczna. Tytuł płyty jest dwuznaczny, nawiązuje zarówno do okresu powstania dzieł, jak i jednocześnie wskazuje czas trwania zamieszczonych nagrań. Wydawca Warner Musie Poland zapowiada, lżjest to pierwsza płyta z zaplanowanej seni poświęconej muzyce powstałej w czasach II wojny światowej.

Pierwszym utworem na płycie są Witolda Lutosławskiego (1913-1994) Wariacje symfoniczne. Dzieło to zostało stworzone przez mego jeszcze na studiach i miało stanowić jego pracę dyplomową. Jednakże me uzyskało ono aprobaty profesorów, ponieważ wydawało się być zbyt nowoczesne. Rok po ukończeniu konserwatorium Lutosławski wrócił do pracy twórczej i dzieło ukończył w 1938 roku. Zostało ono wykonane po raz pierwszy wiosną 1939 roku pod batutą Grzegorza Fitelberga na koncercie emitowanym przez Polskie Radio, a latem zostało zaprezentowane na Wawelu. Witold Lutosławski bardzo często inspiracji poszukiwał w folklorze, w Wariacjach

http://www.wychmuz.pl

1

Jest to jedyne działo na płycie, które powstało w czasie bezpośrednio poprzedzającym wybuch wojny.

62 Wychowanie Muzyczne 3 2017