11234

jeżeli czoło jest nieruchome znaczy to. że nadpływający lód topi się przy czole. Jeżeli lodowiec by się cofał znaczyłoby to, że topi się przy czole więcej lodu niż nadpływa, i analogicznie przy przesuwaniu się czoła do przodu. Ruch lodu w lodowcu następuje cały czas !!

Rodzaje ruchu lodowca

ześlizg po podłożu - pod wpływem własnego ciężaru (dotyczy tzw. lodowców ciepłych)

płynięcie wewnętrzne (plastyczne) - pod dużym ciśnieniem lód staje się plastyczny i może płynąć. Polega to na przesuwaniu się względem siebie poszczególnych cząstek lodu. Ruch lodowca jest analogiczny do ruchu cieczy. Może odbywać się to na dwa sposoby.

•    translacyjny - lód krystalizuje w postaci heksagonalnych słupów. Pod naciskiem tworzą się płaszczyzny poślizgu, wzdłuż których płytki kryształu ulegają przesunięciu (translacji)

•    granulamy - polega na przesuwaniu się względem siebie poszczególnych kryształów

ześlizg wzdłuż powierzchni ścinania - lód porusza się z różną prędkością, powstają naprężenia powodujące pęknięcia. Bryłki lodu przesuwają się względem siebie. Regelacja - u spągu lodowca pod wpływem zmian ciśnienia tworzy się wodno-lądowy agregat (zmieszane okruchy skalne, woda, etc grubości ok. kilku cm) działający jak smar, po którym porusza się masa lodu.

Transport materiału w lodowcach górskich i kontynentalnych

Lodowiec poruszając się transportuje materiał jaki dostanie się w jego obręb w postaci moreny (czyli osadu lodowcowego). Ważną cechą lodowców jest to, że kompletnie nie sortują one materiału. Lodowiec niesie wszystkie rodzaje okruchów jednakowo.

Transport w lodowcach górskich.

Na powierzchnię lodowca spadają okruchy skalne pochodzące z wietrzenia gór. Zatrzymują się one w większości u podnóża gór tworząc moreny. Mamy kilka rodzajów moren:

morena boczna - materiał zatrzymujący się u podnóża zboczy doliny, którą płynie lodowiec

morena środkowa - połączenie moreny bocznej jednego lodowca z moreną boczną drugiego lodowca

morena powierzchniowa - materiał na powierzchni lodowca, nierównomiernie rozmieszczony, lokalne koncentracje a gdzie indziej brak

morena wewnętrzna - materiał rozgrzany przez słońce zagłębia się, ulega wtopieniu lód lub też wpada w szczeliny i pęknięcia. Jest to materiał zawarty w ciele lodowca

morena denna - materiał, który przedostał się na dno, a częściowo pochodzi również z działalności erozyjnej samego lodu.

Trąnsport vy lodowcach kontynentąlnych.

Morena powierzchniowa jest uboga, bocznej całkowity brak, wewnętrzna również uboga. Może się pojawić środkowa, jeżeli lód opływa sterczące nunataki spod lodu. Podlegają one wietrzeniu, a okruchy skalne dostają się na powierzchnię lądolodu i płyną z nim. Morena denna jest obecna na skutek erozyjnej działalności lodu. Brak moreny bocznej, bo te lodowce nie płyną w dolinach.

Mechanizmy i bezpośrednie skutki erozji lodowcowej

Mechanizmy erozji lodowcowej:

Detersja (abrazja lodowcowa) - ścieranie podłoża okruchami wleczonymi (morena denna) oraz ścieranie się samych okruchów. Im mocniejszy nacisk tym silniej działa (zależy od grubości lodowca).

Detrakcja lodowcowa - wyrywanie okruchów skalnych z podłoża. Intensywność zależy od rodzaju podłoża (wapienie, iły - intensywny), sprzyja także spękanie podłoża oraz cienkie warstwowanie.

Egzaracja lodowcowa - czoło lodowca zagłębione w podłożu działa na zasadzie spychacza. Zdziera materiał podłoża i pcha go przed siebie