13591

Liberalizm - przekonanie, że wolna i nieskrępowana działalność jednostek jest motorem społecznego postępu, którego całością rządzi zasada autoregulacji, przynosząca ogólną pomyślność w wyniku starć i kompromisów interesów jednostkowych.

Konserwatyzm - postawa, w myśl której powinno się przywiązywać wagę do starego porządku, usankcjonowanych, sprawdzonych zaad, wartości, tradycji, a wszelkie nowości wprowadzać ostrożnie.

Sprawiedliwość - dawanie tego co się komu należy.

Tradycja - uobecnienie źródłowego wydarzenia, przekazywanie z pokolenia na pokolenie treści kultury.

Ekskluzywizm - wyłącznie jedna religia ma kompletną lub wystarczającą wartość. Inkluzywizm - rełigie różnią się wartością. Jedna z nich jest ważniejsza, druga mniej. Normatywlzm - kierunek w filozofii prawa będący kontynuacją pozytywizmu prawniczego.

W prawie zadaniem normatywistów znaczną rolę odgrywać ma hierarchia, kształtująca system norm prawa czyli pozytywność prawa

Etyka - nauka o moralności ustalająca dyrektywy moralnego postępowania - w aspekcie normatywnym, podejmująca opis. analizę i wyjaśnienie rzeczywiście istniejącej moralności. Aksjologia - nauka o wartościach, teoria wartości; zajmuje się badaniem natury wartości, ustaleniem norm i kryteriów wartościowana.

Teocentryzm - postawa światopoglądowa zakładająca, że w centrum ludzkiego zainteresowania powinien być Bóg.

Ateizm - pogląd odrzucający istnienie Boga. od rzucający boską ingerencję w życie ludzi. Subiektywizm - stanowisko zakładające prymat tego. co indywidualne nad tym. co obiektywne, uniwersalne. Ocena, sąd dokonywany z punktu widzenia jednostki, kierowanie się osobistymi względami.

Hedonizm - postawa opierająca się na założeniu, że wszyscy ludzie pragną przyjemności, a zatem pragną dobra.

Utylitaryzm - węższe rozumienie pragmatyzmu, w którym definiowano prawdę jako skutki praktycznego działania człowieka.

Personalizm - odnosi się do doktryn, których podstawą jest przekonanie o osobowym charakterze świata, tzn. że osoba jest najwyższą postacią istnienia.

Scholastyka - nazwa średniowiecznej filozofii chrześcijańskiej, podporządkowującej sobie teologię.

Istota - w filozofii istota ma być samym sednem rzeczy, ich prawdziwą naturą, wiedzą która wydaje się osiągalna, jeśli tylko jeszcze trochę wgłębimy się w poznanie świata Istnienie - bycie rzeczy, które wynika nie z jej istoty.

Fenomenologia - filozofia ta kwestionuje psychiczny charakter prawd logicznych. Racjonalizm - system filozoficzny uznający za podstawowe narzędzie poznawcze rozum, stanowi drugi nurt poznawczy obok empiryzmu.

Irracjonalizm - odnosi się do poglądów propagujących poznanie jedynie na drodze pozarozumowej. przyznaje rację bytu zachowaniom i poczynaniom nienaukowym. Transcendentny - przekraczający, zewnętrzny, leżący poza doświadczeniem, pozazmysłowy.

Transcendentallzm - głosi idee równości, niezależności oraz samodzielności.

Im manentny - wewnętrzny, odnoszący się do czegoś co jest w środku; przeciwieństwo transcendentnego.

Immanentyzm - wszelkie doświadczenia to tylko przeżycia wewnętrzne, a nie zmysłowe. Hermeneutyka - nauka poświecona badaniu i interpretacji tekstu pisanego.

Podmiot - autor czynności, umysł poznający, świadomość poznająca, skłonna do refleksji. Przedm iot - to czego jesteśmy świadomi.

Emplryzm - głosi, że sposób uzyskiwania informacji o świecie odbywa się za pomocą zmysłów.

Sensualłzm - głosi, że źródłem poznania są jedynie wrażenia zmysłowe, rozumiane jako odbicie rzeczywistości lub jako jedynie dostępna rzeczywistość.