20762

Pit*>orejezyków. Uważali oni. że dusza Jest samodzielnym wiecznym bytem, któty połączony jest z calem, aby odcierpieć swoje

winy. Dus2a przechodzi wiele wcieleń aby się oczyścić, aby na stałe powrócić do świata idealnego. Głosili zakaz tedzema mięsa, gdyż

zabijanie zwierząt może przerwać cykl.

Pitagocejczycy byli wybitnymi matematykami, twórcami geometrii i akustyki (ruch iako źródło dźwięku),uznawali, że Ziemia ma kształt kuli (najdoskonalszy) a wokół mej po orbitach poruszają się inne planety, które są źródłami tworząc muzykę sfer niebieskich

słyszalną tylko dla niektórych.

Pitagorejczycy doszli do wniosku że arche jest I.ICZBĄ. ponieważ wszystko można opisać liczbowo - liczby oddają naturę świata.

Pitagoras wpr owadził nazwę filozofia (umiłowanie mądrości). Uznawał, że prawdziwą mądrość posiadają icdyiue bogowie, filozofowie

jedynie dążą do mądrości.

Filozofia pierwszych filozofów nic interesowała się człowiekiem, tylko arche i przyrodą, stąd nazywana jest jońską filozofią przyrody.

Wykład II

Zwrot w filozofii - zainteresowanie człowiekiem - Sofiści, Sokrates.

Sofiści działali w Grccii lądowej (okres rozkwitu Aten) i początkowo uważani byli za wędrownych nauczycieli, którzy nauczali przemawiania, prowadzenia dyskusji, dowodzenia twierdzeń, czyli retoryki. Początkowo cieszyli się powodzeniem i szacunkiem, gdyż

rozwój demokracji doprowadził do zapotrzebowania na te umiejętności. Jednak po kilkudziesięciu latach zaczęli być coraz mniej popularni, przeciwko nim formułowano zarzuty;

-    pobierania opłat za naukę, co uważane było za niewłaściwe. Grecy dążyli do osiągnięcia takiego statusu majątkowego, aby wyzwolić

się od obowiązku pracy zarobkowej, człowiek bowiem powinien zajmować się innymi rzeczami - wojnami, zawodami sportowymi i

ucztowaniem, Sofiści pobierając opłaty degradowali działalność intelektualną.

-    zarzucano im również psucie młodzieży poprzez uczenie |ej przewrotnych reguł, uczyli jak sloitecziue wygrać dyskusję bez względu

na to, czy ma się racię. Sofiści nic wierzyli w istnienie prawdy obiektywnej.

Opinia o sofistach stopniowo się zmieniała. Pod koniec V w sofista nie oznaczał tuż mędrca lecz pscudonauczycida Najwybitniejszym z sofistów był PROTAGORAS (V w p.n.e.)

1.    podobnie jak Heraklit uważał, że świat nieustannie się zmienia, me ma stałych właściwości, świat poznawany jest wyłącznie za pomocą zmysłów - SENSUALIZM

2.    Nie ma absolutnych wartości, ponieważ to, co próbujemy poznać nieustannie się zmienia. Wszystko jest zależne od człowieka - RELATYWIZM skrajny - człowiek jest miarą wszechrzeczy, każda jednostka icst autonomicznym źródłem twierdzeń tylko dla niej obowiązujących. To był najbardziej radykalny pogląd sofistów, który spotkał się z ostrą krytyką Zarzucono mu, ze gdyby tak było. to człowiek nie byłby w stanie podją: żadnej decyzji, gdyż by rozważyć jakieś dwa sądy i uznać jeden z nich za prawdziwy potrzeha jakiegoś obiektywnego kryterium Sofiści natomiast stwierdzali, że idea prawdy obiektywnej jest niepotrzebna, ponieważ człowiek podejmując decyzję odwołuje się do konsekwencji praktycznych. Dlatego człowiek może zmienić decyzje łub osąd w zależności od sytuacji i tego co mu bardziej pasuje.

3.    Taki pogląd nazywamy PRAKTYCYZMEM

4.    Krytycy sofistów mówili, że relatywizm nie odnosi się do przeszłości gdyż istnieją pewne normy, które są ponadczasowe i absolutne wartości, które zawsze obowiązują Sofiści przyznali, że te normy i wartości istnieją, lecz nie są to wartości absolutne, zachowują tylko pewną względną trwałość, bo ludzie przestrzegają je, bo są korzystne dla ludzi jako całego gatunku. Sytuacja ta może się zmienić i świat może przyjąć nowe normy. Ich względna trwałość wynika z konwencji (umowy).

5.    Po /znanie poprzez ro/um.

3. Irracjonalizm - poznanie poprzez wykroczenie poza rozum i zmysły poprzez np. oświecenie, mistyczni? intukjf. co jest

dostfpne jedynie dla

niektórych.

Zasługi sofistów w filozofii człowieka me były aż tak wielkie. Dopiero SOKRATES próbował odpowiedzieć na pytanie o naturę człowieka. Zył w latach 469 -399 r p.n.e. w Atenach.

Sokrates me zajmował się ani powstaniem wszechświata i przyroda, interesował go tylko CZŁOWIEK. Co stanów i istotę człow ieka? Sokrates przyjął, że jest to dusza. Dusza jest istotą człowieka. Dusza rozumiana przez Sokratesa iako nasze świadome |a.

nasz rozum. Jest źródłem aktywności człowieka i jego moralnego działania. Co jest celem, dobrem najwyższym? Najwyższym dobrem i celem jest WIEDZA rozumiana jako wiedza o człowieku. Takie stanowisko nazywamy INTELEKTUALIZMEM ETYCZNYM. Fundamentem etyki iest według Sokrates wiedza - najwyższe dobra Jeśli ktoś posiada wiedzę, to musi on postępować etycznie, jeżeli ktoś postępuje źle. to znaczy, że nie ma wiedzy. Wiedza jest w aminkiem koniecznym i wystarczającym

etycznego postępowaniu. Wiedza jest tu rozumiana iako znajomość odpowiedzi na pytania czym test uczciwość, sprawiedliwość, jak

postępować. Sokratesowi zarzucano, że bagatelizuje wolność człowieka. Bo człowiek może wiedzieć jak postępować i wybrać złe postępowanie. Sokrates jednak uznawał że wolność polega na podporządkowaniu sobie swojej zwierzęcej natury. Kredy człowiek przestanie kierować się popędami i instynktami stanie się prawdziwie wolny. Pozytywnymi konsekwencjami cnotliwego postępowania