22508

4. H J Leavitt sformułował model organizacji, który nazywany jest również "diamentem Leavitta" Zakłada oa że organizacja jest złożonym uporządkowanym systemem zbudowanym z czterech elementów: zadań, techniki, struktury i ludzi. Elementy te można również pogrupować ze względu na ich społeczny i techniczny wymiar Między tymi czynnikami zachodząwzajemne relacje. Leavitt zauważył, że są one wszystkie ze sobą powiązane i oddziaływają między sobą Zmiana jednego z elementów systemu prowadzi do zmiany pozostałych trzech. Konsekwencją takiego rozumienia organizacji jest potrzeba uwzględnienia oddziaływania planowanej zmiany na każdy z tych czterech elementów. System stworzony przez Leavitta stanowił podstawę do myślenia o organizacji jako wieloczynnikowym systemie.

Elementy organizacji:

Ky». 2.1. Owroc/lofiuwY minki or&ini/mji wotlług Iaswśu* (ŻłOdto 17J.W 17))

Zadania i cele • zbiór działań jakie muszą być zrealizowane ze względu na przyjęte cele organizacji w określonym przedziale czasu.

Jest to misja i wizja organizacji, cele. środki i metody, hierarchie celów.

Technika (technologia) - obejmuje sposoby i metody produkcji, dystrybucji i podejmowania decyzji w procesie realizacji celów, stanowiących kombinację umiejętności i wiedzy (kncrw-how).

Struktura - określa relacje i stosunki pomiędzy poszczególnymi elementami podsystemu. Może to być podział pracy, procedury, regulaminy, hierarchia, schemat organizacyjny.

Ludzie - uczestnicy organizacji czyli pracownicy, członkowie grup, kadra zarządzająca i współpracownicy razem z ich całą wiedzą, zdobiościami. wartościami, zainteresowaniami, potencjałem fizycznym, systemem wartości. Do kategorii tej zalicza się też stosunki międzyludzkie

Wszystkie człony organizacji pozostają w jakichś relacjach między sobą i z otoczeniem, co ilustrują zamieszczone na rysunku wektory, l en sposób ujęcia oddziaływań, sprzężeń, czy zależności między czynnikami organizacji - jeżeli potraktujemy je jako podsystemy - jest zdaniem niektórych autorów nic do przyjęcia'\ /daniem Krzyżanowskiego tylko podmioty tealue są zdolne do emitowania i peicepcji oddziaływań i tylko uuędzy nimi mogą zachodzić zależności przyczynowo-skutkowe. natomiast człony organizacji nie mogą być za takie uważane Owe człony, nazywane uprzednio podsystemami, stanowią w istocie zbiory mnogościowe, porządkujące pewne jednostkowe przedmioty wedle właściwych im cech. Są to pojęcia-kategoric. czyli konstrukcje myślowe i tylko tak musza być traktowane. W związku z tym nic mozc być mowy o zachodzenia między nimi oddziaływań przyczynowo-skutkowych. Rzeczywiste oddziaływania realizują się gdzieś we wnętrzu organizacji w układach: czlowiek-czlowick. człowick-maszyna. maszyna-nuszyna.

Uwzględniając powyższy wywód i wcześniejsze traktowanie członów organizacji jako podsystemów, można Drzedstawic zmodv tików anv, czleroczłooowv model organizacji widoczn

upołoc/ny KII' «y>wm    mtuti.ilr»»-Uvhntc/ny SIU Mrultlura Ol ntuc/caic.

(Żr.Hlł.. |7|.*«r 17S)'