23871

Wzmacniacz operacyjny w zastosowaniach liniowych nie może pracować bez obwodu ujemnego sprzężenia zwrotnego, ponieważ duża wartość wzmocnienia i istnienie niezerowych sygnałów niezrównoważenia powodowałyby jego nasycenie. Typowy układ wzmacniacza odwracającego fazę z wykorzystaniem wzmacniacza operacyjnego pokazano na rys.l. Wzmocnienie napięciowe takiego układu (dla bardzo małych częstodiwości) wynosi:

Rys.l. Wzmacniacz napięciowy odwracający.

R,

Wzmocnienie wzmacniacza odwracającego (rys.l) dla sygnałów o małych częstotliwościach praktycznie nie zależy od wzmocnienia k„d wzmacniacza operacyjnego. Natomiast górna częstotliwość graniczna tego układu zależy od pola wzmocnienia fi wzmacniacza operacyjnego i dana jest wzorem:

f =    *¹

\k*,\ + l

Oznacza to, że dla małych wartości wzmocnień pole wzmocnienia odwracającego wzmacniacza z wzmacniaczem operacyjnym nie jest stałe¹. Ta uwaga ma praktyczne znaczenie, gdy WO pracuje w układzie odwracającym o wzmocnieniu 1 V/V, czyli w układzie tzw. wtórnika odwracającego.

Wejście odwracające WO pracującego w układzie z rys.l można w wielu rozważaniach traktować jako "zwarcie pozorne" do punktu o potencjale równym potencjałowi wejścia nieodwracającego, który w przypadku szczególnym może być równy zeru. Pozwala to często uprościć obliczenia projektowe. Efekt "zwarcia pozornego" jest skutkiem dużej wartości wzmocnienia kud, bowiem każdy prąd doprowadzony do wejścia odwracającego, czy to przez rezystor Ri, czy jakąkolwiek inną drogą, jest natychmiast odprowadzany przez rezystor R2 (lub ogólnie - przez impedancję włączoną pomiędzy wyjście i wejście odwracające) do

1

¹ Wspomniany efekt występuje w konfiguracji odwracającej wzmacniacza i ujawnia się najsilniej dla wzmocnienia k,«, = -1 V/V. Jest rcadko omawiany w podręcznikach.