• źródła faszystowskich ideologii:
• faszyści odwoływali się min. do dziewiętnastowiecznych nurtów myślowych i ideologii (koncepcje nacjonalizmu, rasizmu i darwinizmu społecznego, romantyzmu politycznego)
• odwoływali się do filozofów, np. Hegla, Nietzschego, rasistów, np. Chambeiiaina i Manema
• istotnym źródłem dla faszystowskiej ideologii były historyczne odniesienia, m.in. do starożytnego Rzymu, pragcrmańskich zwyczajów i wierzeń i historycznych zwycięstw nad „odwiecznymi wrogami", itp.
a negacje faszystowskie:
• faszyści odrzucali m.in. zasady, które tkwiły u źródeł liberalizmu (indywidualizm, racjonalizm, równość ludzi, liberalizm gospodarczy, pluralizm polityczny, itd.)
• totalnie kiytykowali marksizm, komunizm i socjalizm
• krytyce poddawano wszelkie przejawy indywidualizmu (uważano, że jednostka jest niczym wobec narodu, państwa, sprzeciwiano się koncepcjom umowy społecznej)
• faszyści głosili pochwałę elit, a miernikiem ich wyróżniania miały być zasługi dla państwa i narodu (skrajny antycgalitaryzm)
• ostrej krytyce poddawano także idee humanizmu i pacyfizmu, wyśmiewając je i uznając za wyraz słabości
• demokrację faszyści pojmowali jako wynalazek rewolucji francuskiej, głosili że jest ona niezgoda z naturą, podobnie jak parlamentaryzm („paiiament to skupisko miernot” - A. Hitler)
a nacjonalizm, rasizm, antysemityzm:
• wspólnym elementem ideologii faszystowskich jest nacjonalizm, a więc ideologia głosząca wyższość własnego narodu nad pozostałymi (zasadą etyczną nacjonalizmu jest wszystko to, co jest dobre i moralne, jeżeli służy własnemu narodowi
• w pizypadku faszyzmu nacjonalizm przybierał najbardziej skrajną, szowinistyczną formę: połączony był z ksenofobią, nienawiścią do obcych, a jednocześnie z dążeniem do hegemonii nad innymi narodami
• charakteryzował się również ogromnym rasizmem i antysemityzmem (podstawy ideologiczne obu nurtów zostały zaczerpnięte od XIX-wiecznych twórców i propagatorów rasizmu, istotą faszystowskiego rasizmu było uznanie, że rasa „wyższa" ma moralne prawo do panowania nad niższymi rasami, gdyż z natury swej rasy ma monopol na prawdziwą kulturę, moralność, itd.; rasizm w mchach faszystowskich występował z różnym nasileniem i natężeniem; często odwoływano się do tzw. więzów krwi całego narodu - na bazie tego budowano wspólnotę duchową narodu; skrajność faszystowskiego rasizmu przejawiała się przede wszystkim w chęci fizycznego zniszczenia „rasowych wrogów”)
a darwinizm społeczny 1 pochwala wojny:
• darwinizm społeczny to nic innego niż przeniesienie na życic społeczne odkryć Darwina
• zasady darwinizmu społecznego faszyści przywoływali dla usprawiedliwienia krytyki demokracji, egalitaryzmu, własnej zaborczości i dążeń do hegemonii nad innymi
• faszyści głosili pochwałę wojny, kult tężyzny fizycznej i przemocy, gloryfikowali człowieka nadpizeciętnego i odważnego (odwoływano się przy tym do „naukowych" uzasadnień)