Funkcja |
Pochodna |
Zakres zmienności |
tg* |
—-5— = 1 + tg2 X COS X |
x*y + for, gdzie ke Z |
ctgx |
.2=1 Ctg2X sin x |
x * ku, gdzie ks Z |
ox |
o* Ina |
0 < a * 1, x e R |
ex |
ex |
X€ R |
shx |
chx |
xe R |
chx |
shx |
xe R |
thx |
1 ch2x |
xe R |
cthx |
-1 sh2x |
x * 0 |
arcsin x |
1 Vl-x2 |
W<! |
arccosx |
-1 Vl-x2 |
W <! |
arctgx |
1 l + x2 |
xe R |
arcctgx |
-1 l + x2 |
xe R |
logax |
1 xlna |
0 < 0 ^ 1, x e R |
lnx |
1 X |
x > 0 |
Uwaga. Do obliczania pochodnych funkcji postaci f9 oraz l°gf 9 stosujemy wzory;
Def. 4.1.5 (styczna do wykresu funkcji)
Niech funkcja /"będzie określona na przedziale (a,b), -o® <, a < b <, °o oraz niech xo € (a,b). Prosta jest styczna do wykresu funkcji f w punkcie (xft f[xo)), jeżeli jest granicznym położeniem siecznych funkcji /‘przechodzących przez punkty (x0, f{xo)), (x, f[x)), gdy x -> Xo.
Geometrycznie styczna jest prostą, która w pobliżu punktu styczności „najlepiej” przybliża wykres funkcji. Nie jest prawdą, że każda prosta, która ma dokładnie jeden punkt wspólny z wykresem funkcji jest styczna do tego wykresu (może np. przecinać wykres).
Fakt 4.1.6 (interpretacja geometryczna pochodnej)
Niech a oznacza kąt między styczną do wykresu funkcji f w punkcie (x& f[xo)) i dodatnią częścią osi Ox (rys. 4.1.2). Wtedy
f'(xQ) = tga.
Równanie stycznej do wykresu funkcji f w punkcie (x& f[xo)) ma postać:
y= f(* 0)+ f'M(x-x0).