- wiązanie się małego państwa z wielkim mocarstwem = zło konieczne => najprostsza droga do uzależnienia
-Vukadinovic- polityka niezaangażowania = optymalny instrument działania dla państw mniejszych
-podobne poglądy, codo neutralności, ale Belgia, Luksemburg w II WŚ, krytyczna postawa Szwajcarii i Szwecji w I i II WŚ
-po II WS- politykę neutralności mogą prowadzić nieliczne państwa posiadające szczególną pozycje geostratcgiczną
• zobowiązanie do posiadania armii i zbrojnej ochrony neutralności
• współczesna neutralność = neutralność zbrojna -okres bipolarny:
• państwa mniejsze konsumencie bezpieczeństw a
• w kład w utrzymanie sił ograniczony (brak dostępu do broni nukrealnej)
• relatywizacja tych zależności przez uzupełnienie procesu KBWE o czynnik wojskowy oraz porozumienia rozbrojeniowe
-w spółcześnie coraz większym stopniu tracą na znaczeniu względy strategiczne, warunkujące stosunek wielkich do małych państw, posiadających terytorium o określonej doniosłości geostratcgicznej
- rozwój nowoczesnej technologii w ojskow ej relatywizuje strategiczną role mniejszych państw
-państwa mniejsze wnoszą tez położenie i przestrzeń = pozwalają państwom większym na skuteczna organizacje swojej obrony
• Islandia- nie posiada armii, ale zasiada w ważnych organach NATO, jej obrona w imieniu Paktu zajmuje się USA
• Dania- skromny budżet wojskowy ogranicza zdolności operacyjne w planach NATO, ale atrakcyjność strategiczna Grenlandii i kluczowe znaczenie położenia Danii w rejonie cieśnin bałtyckich