- nrawo klasyczne - dostarczenie określonej rzeczy, wykonanie albo zaniechanie działania
Ochrona procesowa
- actio/condictio certae creditae pecuniae powództwo o zapłacenie określonej sumy pieniędzy
- actio/condictio certae rei - powództwo o dostarczenie określonej rzeczy
- actio ex stipulatu - powództwo ze stypulacji, wymagało doprecyzowania w sądzie
Funkcja
- stypulacja została udostępniona peregrynom na płaszczyźnie ius gentium oraz niewolnikom
- prostota formy i abstrakcyjny charakter
- postać stypulacji można nadać praktycznie każdej umowie, byle jej treść była dozwolona
- stosowana, aby usztywnić zobowiązania kontraktowe, nadając im formę stricti iuris
- stosowana wobec zobowiązań nietypowych nie objętych ochroną kontraktową,
np. zobowiązanie ewentualne, które może zaistnieć w przyszłości, jeśli spełnione zostaną określone przesłanki
- najczęstsze zastosowania:
- zobowiązanie solidarne
- zobowiązanie do zapłacenia procentu od pożyczki
- zobowiązanie do ustanowienia kary umownej
- ustanowienie poręczyciela za cudzy dług
Inne kontrakty werbalne
- dotis dictio - przyrzeczenie posagu
- iusiurandum liberii - przyrzeczenie wyzwoleńca do pełnienia dalszych usług na rzecz patrona
$ 133. Kontrakty literalne.
Zobowiązania dochodzące do skutku przy użyciu pisma
Księgi rachunkowe - prowadzone przez zamożnych Rzymian, notowali w nich prywatne wpływy i wydatki
Transcriptio - przeksięgowanie zobowiązań już istniejących,
ale jeszcze nie zrealizowanego, formalnie było to jednak nowe zobowiązanie
- transcriptio a re in personom - z przedmiotu na osobę
- za porozumieniem wierzyciela i dłużnika
- wierzyciel wpisywał po stronie wydatków np. fikcyjne wydanie rzeczy,
zamieniając dotychczasowe zobowiązanie w dług literalny
- transcriptio a persona in personam - z osoby na osobę
- osoba trzecia brała odpowiedzialność za spłatę należności dłużnika
- wierzyciel wpisywał po stronie wydatków np. Fikcyjne wydanie rzeczy tej osobie,
wiążąc ją tym samym zobowiązaniem literalnym
Skrypty dłużne - kontrakty literalne oparte na wpisach do ksiąg rachunkowych, tworzyły zobowiązania w ius civile
Funkcja - służyły przede wszystkim do precyzowania już istniejących zobowiązań