36064

Bajka - krótki, epicki utwór literacki, zawierający morał (pouczenie), może być wierszowany i żartobliwy. Morał może znajdować się na początku lub na końcu utworu albo wynikać z jego treści. Istotną ceclią bajki jest alegoryczność. Bohaterami bajek mogą być ludzie, a także zwierzęta, przedmioty i zjawiska, które uosabiają typy ludzkie, cechy charakteru lub przeciwstawne poglądy i stanowiska.

Gatunek powstał w starożytnej Grecji - motywy zwierzęce pojawiały się tam już w VIII/VII w. p.n e. w twórczości Hezjoda i Stesichora. Jednak powstanie i rozwój gatunku wiąże się przede wszystkim z żyjącym w VI w. p.ne niewolnikiem Ezopem, któiy miał skomponować zbiór pisanych prozą bajek zwierzęcych. W V w. p.n e. pojawiło się określenie "bajki ezopowe", obejmujące zarówno zbiór bajek pisanych przez Ezopa, jak i utwory autorów wcześniejszych i późniejszych. W starożytności powstawały także zbiory bajek Babriosa, Fedrusa i Avianusa. Popularny byl też anonimowy zbiór 98 bajek, nazywany bajkami Romulusa. Bajki były też włączane do utworów m in. Enniusza i Horacego.

W średniowieczu tworzono początkowo łacińskie przeróbki bajek starożytnych, w językach narodowych pisano bajki dopiero od XII wieku (we Francji pojawił się wtedy przekład bajek Marie de France). Popularność bajki w^rzrosła w okresie renesansu, tworzyli wiedy m in. Rimicjusz, Erazm z Rotterdamu. W czasach późniejszych bajki pisali min. Jean de La Fontaine. Gotthold Ephraim LessingorazIwanKrylow.

W Polsce pierwsze bajki pojawiały się jako część większych utworów: kazań, kroiuk i listów. Pierwszy większy zbiór bajek zamieścił Biernat z Lublina w Żywocie Ezopa Fryga.

Rozróżnia się dwa rodzaje bajek: bajki narracyjne i bajki epigramatyczne.

Bajka narracyjna jest zbliżona do now-cli, posiada krótką, łatwą do przyswojenia fabułę. Starożytnym twórcą bajek narracyjnych jest np. Babrios, nowożytnym La Fontaine.

Bajka epigramatyczna jest natomiast zbliżona do epigramatu, krótsza, pozbawiona fabuły i wszelkich cech epickich. Teoretyczne uzasadnienie dal bajce epigramatycznej Gotthold Ephraim Lessing, nawiązując do starożytnej tr adycji Fedrusa.