Kapitol (wzgórze) był siedzibą władzy rzymskiej - senatu. Teren był bardzo wilgotny, wodnisty, osuszono go i zrobiono system melioryzacyjny. Rzymianie w architekturze brali trochę od greków i Etrusków.
Było Koloseum (kolos - wielki) gdzie były bitwy gladiatorów, był też Cyrcus Maximus z wyścigami rydwanów, oraz łaźnie czy Forum Romanum. W czasach cesarskich były zespoły forum cesarskich. Po kolei poszczególny cesarz budował swoje phorum.
Rzymianie zakładali „Costrum Romanum*, czyli obozy wojskowe, takie miasta z dwoma głównymi ulicami, północno - południowa to „KARDO*. a wsch. - zach. „DEKOMANDOS", która była dłuższa. Kształt był zaczerpnięty od Etrusków. Było tu Pretorium, czyli budynek dowódców z placykiem do odpraw. Gdy wojsko się przesuwało dalej, to na terenie .Costrum Romanum” powstawało miasto, dla zwykłych ludzi, a na miejscu Pretorium powstawały Agory itd.
Florencja
Miasto pierwotne budowane w kształcie prostokąta, z dwoma gł. ulicami (bo to był obóz wojskowy). Im dalej tym miasto młodsze, bardziej nieregularne kształty ulic i całego miasta. Miasta Pavio i Ostia (??) tak samo budowane. Świątynie rzymskie miały schodki tylko z przodu.
Panteon - Świątynia wzniesiona przez Marka Agryppę w środkowej części Pola Marsowego. Do dzisiaj zachowała się jej oryginalna kostrukcja rozbudowana przez cesarza Hadriana, która powstała w II wieku n.e. Na początku panteon miał prostokątny plan podstawy, ale Hadrian zbudował świątynię na planie koła w latach 118-128. Składa się ona z 3 części: kolumnowego portyku, prostokątnego przedsionka i okrągłej celli sklepionej kopułą. W portyku znajduje się 8 korynckich kolumn. Rotunda ma średnicę 43,30 m oraz taką samą wysokość i była największą, jaką wybudowano w Rzymie.
Był bardzo duży bo miał dużo łuków, które były specjalnością Rzymian. W Cyrcus Maximus odbywały się wyścigi rydwanów.
W Watykanie był Cyrk Watykański gdzie Piotr Apostoł został ukrzyżowany głową w dół. W miejscu gdzie został ścięty św. Paweł, powstała Bazylika św. Pawła za Murami (??).
Budowano Akwedukty Akwe (woda) dukt (przewóz)
Bazylika rzymska: rodzaje:
• Duża sala wielofunkcyjna, sąd
• Starochrześcijańska
• Kościół z wyższą nawą główną, niż nawy boczne, minimum 3 nawy
• Papież może dać Kościołowi „tytuł' bazyliki np.
• Bazylika św. Pawła z Murami
• Bazylika Matki Boskiej Większej
• Bazylika św. Jana na luteranie
Pompeje
Nad Pompeje nadciągała chmura trujących gazów, potem pył wulkaniczny o głębokości 7 m. W1748 r. zaczęto odkupywać Pompeje, odkryto całe miasto, oraz kości ludzkie. Domy były głównie atrialne, było forum.