39124

w jednym kraju" dodatkowo łącząc w sobie skrajny nacjonalizm przez co nurt ten jest odrzucany przez lewicę.

Narodowy radykalizm - radykalny odłam nacjonalizmu, który wyodrębnił się w latach 30. XX wieku. Wiązany jest zwykle ze skrajną prawicą¹^, choć nie podzielał prawicowej akceptacji kapitalizmu. Grupy i partie polityczne odwołujące się do skrajnego nacjonalizmu istniały w wielu państwach międzywojennej Europy, jednak terminem NR przyjęto nazywać przede wszystkim ugrupowania polskie. Nazwa Narodowego Radykalizmu popularnie skracana jest do A/ftlub NaRa Środowiska związane z ruchem narodowo-radykalnym używają symbolu falangi.

Według narodowego radykalizmu naród jest najwyższą formą uspołecznienia i najważniejszą zbiorowością dla jednostki, a interes narodu zostaje wyniesiony ponad inne korzyści (np. osobiste, rodzinne, klasowe, regionalne, międzynarodowe). Jednocześnie elementem spajającym naród wg polskiego NR jest religia katolicka. Była to teoria zaczerpnięta z idei Romana Dmowskiego. Radykałowie planowali wyeliminować z żyda społecznego i zmusić do emiaracii wszystkich przedstawideli niesłowiańskich mniejszości narodowych, a w szczególności Żydów“. Oskarżali ich o działanie przeciwko Polsce i spiskowanie z państwami ościennymi, szczególnie z Niemcami i ZSRR. Usiłowali zmusić Żydów i Polaków żydowskiego pochodzenia do emigracji, używając przemocy i prześladując ich. Ważnym elementem światopoglądu narodowo-radykalnego był antysemityzm”, który uzasadniano argumentami ekonomicznymi i społecznymi, sugerując, że interesy Żydów są sprzeczne z interesami Polaków, a ich kultura i tradycja są mało wartośdowe i siejące demoralizację^. Antysemityzm NR nie był uzasadniany rasizmem, jak w przypadku nazizmu, prowadził jednak do aktów przemocy i za pomocą antyżydowskich publikacji budził w społeczeństwie nastroje niechęci wobec mniejszośd narodowych.

NR odrzucał zarówno kapitalizm¹¹⁴¹, jak i komunizm, uważając że oba systemy osłabiają jednolitość narodu. Krytykował też nazizm¹'³¹, widząc w nim zagrożenie dla państwowości polskiej i katolicyzmu. Radykałowie nie aprobowali też rasizmu w wydaniu hitlerowskim, uważając, że rasa rozumiana biologicznie nie może zastępować świadomej przynależności narodowej i religijności¹¹*. W czasie wojny zdarzały się przypadki działaczy NR, którzy występowali przeciwko rasistowskim działaniom hitlerowców. Znany jest przypadek Jana Mosdorfa. który będąc uwięzionym w obozie koncentracyjnym Auschwitz pomagał Żydom, za co prawdopodobnie został zabity w zbiorowej egzekucji.

Narodowy syndykalizm - ideologia społeczno-polityczna powstała w latach 20* XX wieku, głosi hasła sprawiedliwości społecznej i RewolucjiNarodowejf 1 j która ma doprowadzić do stworzenia silnego Państwa Narodowego.

Powstanie i rozwój narodowego syndykalizmu był związany z narastającym kryzysem politycznym i ekonomicznym związanym z rządami komunizującego Frontu Ludowego w Hiszpanii lat 30.

Podczas hiszpańskiej wojny domowej narodowo-syndykalistyczna partia - Falanga poparła powstanie gen. Franco i udzieliła mu politycznego i militarnego poparcia. Dzięki temu pewne założenia narodowego syndykalizmu były realizowane we frankistowskiej Hiszpanii zwłaszcza w latach 40,

Do czołowych ideologów Narodowego Syndykalizmu należeli m.in. Jose Antonio Primo de

Riyera i Ramire Ledesma Ramos

Narodowy syndykalizm odrzuca zarówno kapitalizm jak i komunizm. Sam ruch sytuował się w centrum sceny politycznej, nie należąc ani do prawicyani do lewicy. Wsferze gospodarczo-społecznej dążył do