6853

systemu gramatycznego języka ojczystego, a ich słownik czynny obejmuje ok. 1000 wyrazów, nie zawsze jednak łatwo porozumieć się z nimi, zwłaszcza w zespole przedszkolnym albo osobom obcym. Lepiej rozumieją polecenia kierowane do nich indywidualnie niż zbiorowe nakazy i zakazy, wydawane całej grupie. Dzieci 3-4 letnie znajdują się w stadium myślenia sensoryczno-motorycznego. Rozwiązują zadania przede wszystkim w płaszczyźnie manipulacyjnej i ruchowo-spostrzeżeniowej, wówczas gdy mają bezpośredni kontakt z przedmiotami i zabawkami, w działaniu lub przy współudziale dorosłych. Wyobraźnia dziecka w tym wieku jest już bardziej rozbudzona niż w wieku poniemowlęcym., co przejawia się np. w bazgrołach, którym nadaje ono określone znaczenie, czy też w podejmowaniu ról podczas zabawy tematycznej. Zabawy są nadal dość proste i krótkie, gdyż dziecko nie potrafi koncentrować uwagi przez dłuższy czas i szybko zmienia przedmiot swych zainteresowali Chwiejność uczuciowa oraz duża wrażliwość dziecka na zmiany w otoczeniu społecznym sprawiają, że 31atek może mieć trudności w przystosowaniu się do trybu życia w przedszkolu, do wymagań nowego środowiska, zwłaszcza jeśli poprzednio był wychowywany wyłącznie w domu rodzinnym.

Dzieci w wieku 4 - 5 Yi lat są już bardziej samodzielne i zaradne. Przystosowują się lepiej do życia w grupie przedszkolnej i nawiązują przyjazne, życzliwe kontakty z rówieśnikami. Nie brak jednak w tym okresie konfliktów miedzy dziećmi, gdyż 4- i 5-latki bywają impulsywne, niezrównoważone i agresywne. Lubią jednak towarzystwo innych dzieci, gamą się do grupy, chętnie podejmują wspólne zabawy, mimo iż nie potrafią ich same dobrze zaplanować czy zorganizować. Dziecko w 5 roku życia wkracza w tzw. „Wiek pytań”. Staje się uporczywym badaczem nie znanego mu głębiej świata rzeczy, zjawisk i pojęć. Rozkwit wyobraźni i fantazji oraz szybkie postępy w dziedzinie mowy i myślenia pozwalają mu na wysuwanie wciąż nowych problemów, na które nie potrafi jeszcze samo znaleźć odpowiedzi. Próbuje je rozwiązać przy pomocy dorosłych, zasypując ich mnóstwem pytań o różne sprawy. Aktywność intelektualna dziecka współistnieje z praktycznym, realnym działaniem na przedmiotacli, z różnorodnymi zabawami ruchowymi, konstrukcyjnymi i tematycznymi. Dzieci poznają też zjawiska świata przyrody i techniki w procesie spostrzegania, przez obserwację, a w przedszkolu w toku zaplanowanych wycieczek czy zajęć przewidzianych w programie. Dziecko w tej fazie rozwoju jest żywe i ruchliwe, dociekliwe i wścibskie. Jego doświadczenia mchowe, sensoryczne i umysłowe są coraz szersze, ale poznanie otaczającej rzeczywistości wciąż powierzchowne, bo dziecko nie chwyta jeszcze istoty faktów i zdarzeń, nie ujmuje wielu związków logicznych, jakie je łączą.