Wybrane teorie rynku pracy 67
kach gospodarki i gospodarką jako całością. Formułowane na tym obszarze teorie określić można mianem teorii zatrudnienia, stanowiących jeden z głównych obszarów badawczych makroekonomii. Drugie podejście charakteryzuje się tym, że analiza problematyki związanej z procesami gospodarowania zasobami pracy odbywa się na podstawie analizy związków mikroekonomicznych. Teorie powstałe w ich wyniku określa się mianem teorii rynku pracy, a ich punktem wyjścia jest przyjęcie założenia o indywidualnym zachowaniu podmiotów gospodarczych. Przedmiotem zainteresowania teorii rynku pracy jest przede wszystkim mechanizm funkcjonowania rynku pracy oraz przyczynowo-skutkowe związki zachodzące między podmiotami a instytucjami rynku, mniej - jego zależności z innymi rynkami w gospodarce.
Do płaszczyzny zainteresowań i zakresu badań podejmowanych w ramach teorii zatrudnienia należą przede wszystkim:
• podstawowe prawidłowości kształtowania się zatrudnienia w gospodarce (np. czy prawidłowością tą jest pełne, czy też niepełne zatrudnienie);
• czynniki wpływające na poziom zatrudnienia w gospodarce;
• przyczyny i charakter bezrobocia;
• rola zatrudnienia w procesach wzrostu gospodarczego;
• przyczyny, kierunki i konsekwencje przekształceń struktury zatrudnienia w różnych przekrojach i układach1.
Przedmiotem badań podejmowanych w ramach dyscypliny naukowej zajmującej się analizą procesów gospodarczych zachodzących na rynku pracy (mikroekonomii) stały się głównie relacje pomiędzy podażą pracy a popytem na pracę, tzn. problemy związane z zachowaniami i decyzjami pracowników i pracodawców. Ponadto przedmiotem zainteresowania ekonomistów są takie kwestie, jak: czynniki określające stawki płac, mechanizmy regulujące wielkość zatrudnienia, efektywność funkcjonowania rynku pracy, wzajemne relacje jego elementów i ich związki z otoczeniem rynku pracy, a także istota bezrobocia, jego przyczyny, sposoby zwalczania oraz skutki ekonomiczne i społeczne.
E. Kwiatkowski, Neoklasyczne teorie zatrudnienia. Tradycja i współczesność., PWN, Warszawa 1988, s. 25-26.