znacznej poprawie stanu środowiska i nie dostrzega starych i nowych zagrożeń. Przyjęcie tezy, że stan środowiska się poprawia, jest szkodliwe dla formułowania polityki ekologicznej państwa i tworzenia nowych niezbędnych mechanizmów ekonomicznych.
Po upadku socjalizmu pojawił się, powszechnie akceptowany przez społeczeństwo i zdecydowanie promowany przez państwo oraz przedsiębiorców, model konsumpcji oparty na tradycyjnych wzorcach zachodnich i prowadzący do stworzenia społeczeństwa nadkonsumpcyjnego. Stanowi to najpoważniejsze zagrożenie dla środowiska, niedostrzegane i lekceważone przez władze. Model takiej konsumpcji jest nagminnie promowany przez media, system reklam, które do celów promocji dóbr konsumpcyjnych niszczących środowisko nadużywają niestety piękna przyrody. Skala tego zjawiska jest tak masowa, że mimo zwiększenia w mediach ilości programów przyrodniczych oraz ekologicznych, nie mają one większych szans oddziaływania na szerokie masy społeczeństwa, zwłaszcza, że nadaje się je w czasie mniejszej oglądalności.
Generalnie wyłania się dość smutny obraz braku zrozumienia potrzeby jakiejkolwiek polityki państwa w tym zakresie. Zdecydowanie promowany jest pokonsumpcyjny styl życia na wzór państw zachodnich, co stoi w zdecydowanej sprzeczności z zasadami ekorozwoju.
W pierwszej połowie lat 90-tych nastąpił istotny spadek wartości emisji podstawowych zanieczyszczeń powietrza. Jednakże tempo ograniczania emisji zanieczyszczeń do atmosfery słabnie, co oznacza wyczerpywanie się prostych rezerw. Już w roku 1996 emisja SO2 wzrosła o 1,3% w stosunku do roku 1995, NO* o 2,9% zaś CO o 6%.
Tablica 1. Całkowita emisja głównych zanieczyszczeń powietrza w Polsce.
Rodzaj zanieczyszczenia |
1989 |
1990 |
1991 |
1992 |
1993 |
1994 |
1995 |
1996 |
1997 |
w tysiącach ton | |||||||||
Dwutlenek siarki |
3910 |
3210 |
2995 |
2810 |
2725 |
2605 |
2376 |
2368 |
2181 |
Dwutlenek azotu |
1480 |
1280 |
1205 |
1130 |
1120 |
1105 |
1120 |
1154 |
1114 |
Dwutlenek węgla |
38150 0 |
38800 0 |
37230 0 |
37200 0 |
37230 0 |
33000 0 |
37320 0 |
36230 0 | |
Niemetaliczne lotne związki organiczne |
1121 |
1123 |
1083 |
1037 |
1094 |
1076 |
1089 |
1079 | |
Amoniak |
550 |
508 |
447 |
342 |
384 |
380 |
364 |
350 | |
fyh._ |
2400 |
1950 |
1680 |
1580 |
1495 |
1395 |
1308 |
1250 |
1130 |
Należy także stwierdzić, że mimo znacznej redukcji emisji zanieczyszczeń do powietrza w latach 1989-1995, Polska pozostaje jednym z głównych emiterów tych zanieczyszczeń w Europie, szczególnie dotyczy to emisji dwutlenku siarki, dwutlenku węgla, a przede wszystkim pyłów.
Głównym źródłem zanieczyszczeń powietrza jest energetyka zawodowa i przemysłowa oraz technologie przemysłowe. Stopień redukcji tych zanieczyszczeń w urządzeniach ochronnych jest bardzo niski (37,8% w 1998 r), gdyż ok. 86% zakładów uciążliwych dla czystości powietrza nie posiada urządzeń i instalacji oczyszczających gazy.
Emisja tlenków siarki w Polsce, zarówno w odniesieniu do jednego mieszkańca, jak i w odniesieniu do PKB, jest kilkukrotnie wyższa od emisji w rozwiniętych krajach europejskich. W przypadku emisji pyłów, wskaźniki emisji w Polsce przewyższają wskaźniki krajów europejskich kilkunastokrotne .
Tablica 2. Emisja głównych zanieczyszczeń powietrza - dane z roku 1995 - w kg związku na 1 mieszkańca oraz w kg związku na 1000 dolarów USA PKB, dla Polski i niektórych krajów UE.
Kraj |
sox |
NO, |
Pyły |
kg/lm. | kg/tyś$PKB |
kg/lM | kg/tyś$PKB |
kg/lM | kg/tyśSPKB |